Anadolu âşıklık geleneğinde Alevi âşıkların yeri ve önemi: Âşık Seyit Meftuni örneği
The place and importance of Alevi minds in the Anatolian ministry tradition: The example of Âşık Seyit Meftuni
- Tez No: 704027
- Danışmanlar: PROF. MESRUH SAVAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Âşıklık, Alevilik, Âşıklık Geleneği, Müzik, Meftuni, Minstrelsy, Alevism, Minstrel Tradation, Music, Meftuni
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Musikisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Musikisi Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Bu çalışmada Âşıklık ve Alevilik arasında yüzyıllara dayanan kadim bağ bir Alevi dedesi olan Âşık Seyit Meftuni örneğiyle incelenmeye çalışılmış ve söz konusu bağ üzerinden tarihsel süreç içerisinde çeşitli benzerlik ve farklılıkların neler olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca çalışmada Alevilik ve Âşıklık arasındaki girift ilişkiden yola çıkılarak Seyit Meftuni örneklemi üzerinden“Alevi Âşıklığının”temel özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Âşık Seyit Meftuni'nin Alevi inanç önderi olarak“dede”vasfını taşımasının yanı sıra Âşıklığın en temel özelliklerinden birisi olan müzikal üretim yönünün de kuvvetli olması tezin örneklemi olarak seçilmesinde önemli bir etken olmuştur. Tezin birinci bölümüne konuyla ilintili olarak giriş niteliğinde bir takım genel bilgiler verildikten sonra çalışmanın önemi, amacı/kapsamı, temel ve alt problemlerinin yanı sıra yöntemi hakkından da detaylı bir bilgilendirme yapılmıştır. Ayrıca literatürde söz konusu alanlarla ilgili yapılan çalışmalara da yine bu bölümde yer verilmiştir. Âşıklık ve Alevilik Anadolu coğrafyasının en geniş kapsamlı iki konusu olması sebebiyle Âşıklığın etimolojik kökeninden hareketle Âşıkların geçmişten günümüze Anadolu'daki serüvenleri, kültürel varlıkları, Alevilikle olan bağları ve müzikal alt yapılarına tezin geniş kapsamında yer verilmiş ve önemli başlıklar olarak öne çıkarılmıştır. Bahsi geçen konular tezin ikinci bölümünü oluşturmuş çalışmanın üçüncü bölümü ise örneklem olarak seçilen Âşık Seyit Meftuni özelinde oluşturulmuştur. Bu bölümde Âşık Seyit Meftuni Dede'nin Âşıklık süreci, dedeliği, dedelik sürecinde gerçekleştirdiği çeşitli Alevi inanç geleneğine ait ritüeller ve müzikal yaşamı incelendikten sonra eserler örnekleri üzerinden yapılan bazı çıkarımlarla sonlandırılmıştır. Bir nitel araştırma olarak planlanan çalışmada literatür taramasının yanı sıra yarı yapılandırılmış kişisel görüşme tekniği uygulanmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the centuries-old bond between Minstrelsy and Alevism has been tried to be examined with the example of Âşık Seyit Meftuni, an Alevi Dedes, and it has been tried to reveal the various similarities and differences in the historical process through the said bond. In addition, in the study, based on the intricate relationship between Alevism and Minstrelsy, the basic characteristics of“Alevi Minstrelsy”were tried to be determined through the Seyit Meftuni sample. Âşık Seyit Meftuni's being a“Dede”as an Alevi faith leader, as well as his strong musical production aspect, which is one of the most basic features of Minstrelsy, has been an important factor in his selection as the sample of the thesis. After giving some general information about the subject in the first part of the thesis, a detailed information was given about the importance, purpose/scope, basic and sub-problems of the study as well as its method. In addition, studies related to these fields in the literature are also included in this section. Since Minstrelsy and Alevism are the two most comprehensive topics in the Anatolian geography, the adventures of minstrels in Anatolia from past to present, their cultural assets, their ties with Alevism and their musical infrastructure are included in the broad scope of the thesis and highlighted as important topics, based on the etymological origin of minstrelsy. The aforementioned subjects formed the second part of the thesis, and the third part of the study was created specifically for Âşık Seyit Meftuni, who was chosen as a sample. In this section, after examining Âşık Seyit Meftuni Dede's minstrelsy process, his Dede's, the rituals of various Alevi belief traditions and his musical life he performed during his Dede's process, some inferences made on the samples of his works are concluded. In the study planned as a qualitative research, semi-constructed personal interview technique was used as well as the literature review.
Benzer Tezler
- Anadolu Alevi-Bektaşi Âşıklık geleneğinde Âşık Nesimi Çimen ve ikitelli cura icrası
Âşik Nesimi Çimen and two-stringed cura playing in The Anatolian Alevi-Bektashi Ashik tradition
MAKBULE ORAL
- Aksaraylı Aşıkların şiirlerinde Anasır-ı Erbaanın bileşenleri: Su, hava, ateş ve toprak
Components of Anasir-i Erbaa in the poetry of minstrel from Aksaray: Water, air, fire and earth
FATMA ZEHRA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAksaray ÜniversitesiTürk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RABİA GÖKCEN KAYABAŞI
- Elazığlı halk şairi Kul Mansur (Hayatı, sanatı ve şiirlerinden örnekler)
Folk poet Kul Mansur from Elazığ (Life, art and examples poeti̇es)
OĞUZ DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Halk Bilimi (Folklor)Fırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EBRU ŞENOCAK
- Orta Anadolu Abdalları'nda bağlamanın yeri
The role of bağlama for central Anatolian Abdals
MEHMET CAN TÖREDİ
- Anadolu Alevi ve Bektaşî müzik geleneği üzerine bir araştırma
A study on Anatolian Alevi Bektashi music tradation
DENİZ ŞAMDERELİ