Atasözlerindeki sıfatların yapı ve anlam incelemesi
Structure and meaning analysis of adjectives in proverbs
- Tez No: 704742
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MELİKE SOMUNCU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Atasözleri, Sıfat, Dil Bilgisi, Proverbs, Adjective, Grammar
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Siirt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
“Atasözlerindeki Sıfatların Yapı ve Anlam İncelemesi”adlı bu çalışmada, Türkiye Türkçesi sahasına ait atasözlerindeki dil malzemesinden hareketle, bir gramer konusu olarak, sıfatların gramatikal ve anlamsal boyutu incelenmiştir. Çalışma: 1. Kökenlerine göre Sıfatlar, 2. Yapılarına göre Sıfatlar, 3. İşlevlerine göre Sıfatlar olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümündeki,“Sıfatlar Hakkında Genel Bir Değerlendirme”başlığı altındaki bölümde sıfat teriminin tanımı üzerine yapılan değerlendirmelere yer verilmiş ve sıfatlarla ilgili bir karşılaştırma yapılmıştır.“Atasözleri Hakkında Genel Bir Değerlendirme”adlı bölümde ise atasözlerinin tanımı ve atasözleri üzerine bir değerlendirme yapılmıştır. Yapılan incelemede Zeynep Korkmaz'ın“Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi)”eseri esas alınsa da gerekli yerlerde bazı eklemeler ve çıkartmalar yapılmıştır. Birinci bölümde Türkiye Türkçesi atasözlerinden tespit edilen sıfatların kökenlerine göre tasnifi yapılmış ve bu bölümde yer alan sıfatlar ve eklerin bağlı oldukları diller ayrıntılı bir şekilde gösterilmiştir. İkinci bölümde Türkiye Türkçesi atasözlerinden tespit edilen sıfat görevli sözcüklerin yapılarına göre tasnifi yapılmış ve türetme şekilleri ayrıntılandırılmıştır. Üçüncü bölümde ise sıfatların işlevlerine göre tasnifi yapılmış ve anlamsal boyutu değerlendirilmiştir. Son olarak ele alınan malzeme köken, yapı ve işlev bakımından değerlendirilmiştir. Böylece atasözlerindeki sıfat kullanımları tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study called“Structure and Meaning Analysis of Adjectives in Proverbs”, grammatical and semantic dimensions of adjectives as a grammatical subject have been examined based on the language material in the proverbs belonging to the field of Turkish. Study consists of three parts: 1. Adjectives according to their origins, 2. Adjectives according to their structures, 3. Adjectives according to their functions. The evaluations made on the definition of the term“Adjective”have been included and a comparison related to adjectives has been made in the introduction part of our study, under the title“A General Evaluation of Adjectives”. In the part titled“A General Evaluation of Proverbs”, the definitions of proverbs and proverbs themselves have been evaluated. Although Zeynep Korkmaz's book titled "Turkey Turkish Grammar (Morphology Knowledge) has been taken as basis in the analysis, some necessary additions and omissions have been made. In the first part, the adjectives detected in the Turkish proverbs have been classified according to their origins and the languages to which the adjectives and suffixes are connected in this part have been shown in detail. In the second part, the words functioning as adjectives detected in the Turkish proverbs have been classified according to their structures, and their derivational forms have been detailed. In the third part, the adjectives have been classified according to their functions and the semantic dimension of the proverbs has been evaluated. Finally, the material studied has been evaluated in terms of origin, structure and function. In this way, the use of adjectives in the proverbs has been demonstrated.
Benzer Tezler
- Türk atasözlerinde sıfat işlevli eşdizimlilikler
Collocations with adjectival functions in Turkish proverbs
ELZEM BULUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRÜ HALUK AKALIN
- Махмуд Кашгаринин 'Диван лугат ат-түрк' сөздүгү этнопедагогикалык булак катары
Etnopedagojık kaynak olarak Kaşgarlı Mahmud'un «Divânü Lugâtı't-Türk» sözlüğü
AKILAY ASAMİDİNOVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2019
DilbilimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AKMATALİ ALİMBEKOV
- Duygu konulu atasözlerinin insan bedeniyle ilişkisine yönelik edimbilimsel bir analiz
The pragmatical relationship of proverbs on emotion with the human body
GONCAGÜL KAŞAVEKLİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEHİCE VARIŞOĞLU
- Atasözlerindeki meslek adları ve söz varlığı bakımından değerlendirilmesi
Profession names in proverbs and their evaluation in terms of vocabulary
ESENGÜL UTKU ALTIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERİF ALİ BOZKAPLAN
- Plant-themed metaphors in Turkish proverbs: A cognitive approach
Türkçe atasözlerindeki bitki temalı metaforlar: Bilişsel bir yaklaşım
NİHANSU YURTSEVEN AKIŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
DilbilimHacettepe Üniversitesiİngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE YARAR