Sağlık okuryazarlığı değerlendirme ölçeği geliştirme çalışması
The study of HEALTH literacy assessment scale development
- Tez No: 705183
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU BEYAZGÜL
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Sağlık okuryazarlığı, değerlendirme, ölçek geliştirme, geçerlilik, güvenirlilik, Health literacy, assessment, scale development, validity, reliability
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Amaç: Şanlıurfa'da yaşayan 18 yaş üstü bireylerde kullanılmak üzere, halkın anlayabileceği düzeyde ve sosyokültürel düzeylerine uygun bir sağlık okuryazarlığı ölçeği geliştirmeyi ve ölçek puanlarına etki edebileceği düşünülen bazı sosyodemografik değişkenlerin etkisini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Araştırma metodolojik tiptedir. Eylül 2020- Eylül 2021 tarihleri arasında Haliliye ilçesine bağlı olan ve 6 birimden oluşan Zeliha Öncel Aile Sağlığı Merkezi'nde yürütülmüştür. Araştırmaya birinci pilot için 100, ikinci pilot için 100 ve ana çalışma için 330 kişi dahil edilmiştir. Ölçekte yer alan maddeler araştırmacı tarafından, sağlık okuryazarlığı düzeyini belirlemeye yönelik olarak oluşturulmuştur. Bulgular: Araştırmaya katılanların %56,4'ü (n=186) kadın, %43,6'sı (n=144) erkeklerden oluşmaktaydı. Katılımcıların yaş ortalaması 41,80±14,41'di (min: 18, max 77, ortanca değer: 41,50). Açıklayıcı faktör analizi sonrası 26 madde ve 3 boyuttan oluşan ana ölçeğin cronbach alfası 0,95 olarak hesaplandı. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonrası ölçekten alt boyut puanları ve toplam puan elde edilebileceği belirlendi. Ölçekten elde edilen puanın erkeklerde, genç bireylerde, eğitim durumu yüksek olanlarda, hiç evlenmemiş/ayrı yaşayanlarda, çalışanlarda, sağlık güvencesi olanlarda, geliri yüksek olanlarda ve üst sosyal sınıfta yer alanlarda anlamlı olarak daha yüksek bulunduğu görüldü (p≤0,05). Sonuç: Bu çalışma sonucunda, geçerlilik ve güvenirlik analizleri ile desteklenen aday ölçeğin, bölgedeki bireylerin sağlık okuryazarlığını değerlendirmek amacıyla kullanılabileceği belirlendi.
Özet (Çeviri)
Objective: It aims to develop a health literacy scale that can be understood by the public and suitable for their sociocultural levels, to be used by individuals over the age of 18 living in Şanlıurfa and to evaluate the effects of some sociodemographic variables that are thought to affect the scale scores. Method: The research is of methodological type. It was carried out between September 2020 and September 2021 at the Zeliha Öncel Family Health Center, which is connected to the Haliliye district and consists of 6 units. 100 for the first pilot, 100 for the second pilot and 330 for the main study were included in the study. The items in the scale were created by the researcher to determine the level of health lıteracy. Results: Of the participants, 56.4% (n=186) were female and 43.6% (n=144) were male. The mean age of the participants was 41,80±14.41 (min: 18, max 77, median value: 41,50). After the explanatory factor analysis, the cronbach alpha of the main scale consisting of 26 items and 3 dimensions was calculated as 0,95. After the confirmatory factor analysis, it was determined that sub-dimension scores and total scores could be obtained from the scale. It was observed that the score obtained from the scale was significantly higher in men, young individuals, those with a high level of education, those who were never married/separate, those who were employed, those with health insurance, those with high income and those in the upper social class (p≤0,05). Conclusion: As a result of this study, it was determined that the candidate scale, which was supported by validity and reliability analyzes, could be used to evaluate the health literacy of individuals in the region.
Benzer Tezler
- Gebelik okuryazarlığı (goy) ölçek geliştirme çalışması
Pregnancy literacy scale development study
DERYA KOCADAĞ
Doktora
Türkçe
2025
İşletmeBolu Abant İzzet Baysal Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULHAMİT EŞ
- Çok kriterli karar verme yöntemlerine dayalı gebelik okuryazarlığı ölçek geliştirme çalışması
Pregnancy literacy scale development study
DERYA KOCADAĞ
Doktora
Türkçe
2025
Halk SağlığıBolu Abant İzzet Baysal Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULHAMİT EŞ
- Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığına (KOAH) Özgü Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği'nin geliştirilmesi
Development of a Disease-Specific Health Literacy Scale for Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD)
CEREN ÇINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
HemşirelikZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP ERDOĞAN
- İlkokul sağlık okuryazarlığı öğretim programının tasarlanması, uygulanması ve etkisinin incelenmesi
Design, implementation and effect analysis of primary school health literacy curriculum
KEREM İÇEL
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜRBÜZ OCAK
- Aile hekimliği polikliniğine başvuran bireylerde sağlık okuryazarlığı düzeyi ile spinal musküler atrofi bilgi düzeyi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between health literacy level and spinal muscular atrophy knowledge level in individuals applying to family medicine outpatient clinic
ASLI HATUN SAĞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİLAL ÖZKAYA