Mazıdağı denizel sedimanter fosfat yataklarının oluşumu, GD Anadolu, Türkiye
Formation of the Mazidaği marine sedimentary phosphate deposits, SE Anatolia, Turkey
- Tez No: 706478
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN ÖZTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
Ortalama 600 m kalınlığa sahip Kretase karbonatları, Türkiye'nin GD'sunda Mardin bölgesinde Prekambriyen yaşlı volkanoklastikler ve Alt Paleozoyik sedimentleri üzerinde uyumsuz olarak bulunur. Erken Kampaniyen'in bu pasif kıtakenarı karbonatlarının en üst kısmı fosforit çökelleri içerir ve Tetis fosforit kuşağının en doğudaki uzantısını temsil eder. Fosforit oluşumları aşağıdan yukarıya sırasıyla Taşıt, Kasrik ve Şemikan olmak üzere üç seviyeden oluşur. Şemikan en önemli seviye olup esas olarak krem rengi fosforitlerden, ve yersel olarak da kırmızı renkli fosforitleri içerir. Kırmızımsı fosforitler Al, Mg, K, Ti, Zr, Ga, Cr, Fe ve NTE 'ler bakımından zenginleşirken, krem fosforitler P, U, Ca, Na ve Y'ce zenginleşmiştir. Kırmızımsı zon Geç Kretasede karada hüküm süren ekstrem iklim koşullarında lateritik ayrışmayı ve fosfat çökelim ortamına taşınmayı göstermetedir. Mazıdağı'nda Kretase kesiti için ortalama δ18OPDB izotop değerleri -5.5 ‰ iken, dünya Kretase ortalaması -2.5 ‰ civarındadır (İngilizce tebeşir referans eğrisi Jenkyns ve diğ. 1994'e göre), bu da Derik bölgesindeki denizin o zamandaki ortalama okyanus sıcaklığından daha sıcak olduğunu gösterir. Fosforit zonundaki 87Sr / 86Sr izotop değerleri, fosforit çökelimi sırasında sıcak iklim koşullarının varlığına karşılık gelen en pozitif değerlere sahiptir. Derik bölgesindeki Kretase döneminin en negatif karbon izotop değeri, muhtemelen fosforit çökelimi sırasında δ13C'nin tükenmesinden sorumlu olan yükselen akıntı sistemine karşılık gelir. Fosforitlerdeki negatif Ce anomalisi, çökelme ortamında piritin çok nadir bulunmsı ve kırmızı renkli fosforit oluşumları çökelme ortamının oksik-suboksik olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
The Cretaceous carbonates with 600 m thickness on average are unconformably located on Precambrian-aged volcanoclastics and the early Paleozoic sedimets in the Mardin region, SE Turkey. The uppermost parts of these passive margin carbonates of the Early Campanian, includes phosphorite deposits and represent the easternmost elongation of the Tethyan phosphorite belt. The phosphorite formations occur as three levels; Taşıt, Kasrik, and Şemikan from bottom to top, respectively. The Şemikan is one of the most important level and consists mainly of cream-colored phosphorite and local reddish phosphorites occurring as lenses or concordant blankets within the high-grade cream phosphorites. The reddish phosphorite is relatively enriched in Al, Mg, K, Ti, Zr, Ga, Cr, Fe, and NTE s, whereas the cream phosphorite includes P, U, Ca, Na, and Y. The reddish phosphorite zone indicate an intenc weathering on land which may have been transported into the sea where phosphate precipitation under the extreme climatic conditions. The mean δ18OPDB isotope values for the Cretaceous section is -5.5‰, whereas the world Cretaceous average is around -2.5‰, which indicates that the sea in the Derik region was warmer than the average oceanic temperature at that time. 87Sr/86Sr isotope values in phosphorite zone have the most positive values which corresponds to the presence of warm climatic conditions during phosphorite deposition. The most negative carbon isotope value from the Cretaceous period in the Derik area corresponds to upwelling which was possibly responsible for the depletion of δ13C during phosphorite deposition. In phosphorite zone, negative Ce anomaly, presence of rare pyrite and red color of phosphorite in depositionl environment indicates oxic-suboxic formation condition.
Benzer Tezler
- Güneydoğu Anadolu Otoktonu (Mardin-Mazıdağı) apsiyen-alt Kampaniyen yaşlı Karababa Formasyonunun litolojik, mineralojik ve jeokimyasal özelliklerinin İncelenmesi
The graduate school of natural and applied science of Batman University the degree of master of sciencein geological engineering
MESUDE YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeoloji MühendisliğiBatman ÜniversitesiJeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMA TETİKER
- Kaklık-Yokuşbaşı-Belevi (Denizli) yakın çevresinin jeolojik incelemesi
Geological investigation of Kaklık-Yokuşbaşı-Belevi (Denizli) and vicinity
HÜSEYİN GÜREL
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Jeoloji MühendisliğiPamukkale ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAHYA ÖZPINAR
- Determination of surface and flotation properties of Mazıdağı phosphate rock
Mazıdağı fosfat kayasının yüzey ve yüzdürülme özelliklerinin belirlenmesi
M.SERKAN KAVLAK
Yüksek Lisans
İngilizce
1998
Kimya MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H. ÖNDER ÖZBELGE
- Mazıdağı fosfat kayası ile desülfirizasyon üzerine ön kalsinasyonun etkisi
The Effect of pre-calcination on desulpurisation with Mazı Mountain phosphate stone
BÜNYAMİN DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Kimya MühendisliğiAtatürk ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAHİN GÜLABOĞLU
- Mazıdağı fosfatının karakterizasyonu ve kemik porselen üretiminde kullanımının araştırılması
The characterization of Mazidaği phosphate and researching its utilization in bone porcelain production
PINAR BİÇİCİ ÇETİNKAYA
Doktora
Türkçe
2019
Mühendislik BilimleriKütahya Dumlupınar ÜniversitesiMalzeme Bilimi ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSKENDER IŞIK