Türkiye ve Kazan Tatar Türkçelerindeki görevli sözcüklerden ilgeçlerin dil bilgisel karşılaştırılması
Grammatical comparision of prepositions from duty words in Turkey Turkish and Kazan Tatar Turkish
- Tez No: 706972
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDAL ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
Sözcükler, anlamlı ve görevli sözcükler olarak ikiye ayrılırlar. Anlamlı sözcükler, tek başlarına bir eylemi, oluşu, nesneyi ve özneyi karşılayabilirken, görevli sözcükler yanına geldikleri sözcükle anlam ve işlev kazanırlar, bağımsız değildirler. Görevli sözcükler ilgeç, bağlaç ve ünlemlerdir. İlgeçler, tek başlarına anlamı olmayan, yanına geldiği sözcükle geçici anlam ilişkisi kurmaya yarayan görevli sözcüklerdir. Kendi içinde çekim ve pekiştirme ilgeçleri olarak ikiye ayrılırlar. Çalışmada Türkiye ve Kazan Tatar Türkçelerindeki görevli sözcüklerden ilgeçler ses ve biçim bilgisel, söz dizimsel ve anlam bilgisel olarak karşılaştırılmalı bir biçimde incelenmiştir. Türkiye ve Kazan Tatar Türkçelerindeki ortak ilgeçler için ortak başlık açılmış, her iki lehçeye özgü ilgeçler için de ayrı başlıklar açılmıştır. Her iki Türk yazı dilindeki ilgeçlerin aynılıklar ve ayrılıkları ortaya konulmuştur. Tezdeki ilgeçler dil bilgisi kitapları, genel ve etimolojik sözlükler, yüksek lisans ve doktora tezleri, makaleler ve bildirilerden yararlanılarak belirlenmiş, art ve eş zamanlı olarak her ilgeç her iki lehçe için de incelenmiştir. Çalışma Giriş, Türkiye ve Kazan Tatar Türkçelerindeki İlgeçlerin Ses ve Biçim Bilgisel Karşılaştırılması, Türkiye ve Kazan Tatar Türkçelerindeki İlgeçlerin Söz Dizimsel Karşılaştırılması, Türkiye ve Kazan Tatar Türkçelerindeki İlgeçlerin Anlam Bilgisel (İşlevsel) Karşılaştırılması bölümlerinden oluşmaktadır. Çalışma bu yönleriyle Türkiye ve Kazan Tatar Türkçelerindeki ilgeçleri ses bilgisel ve biçim bilgisel, söz dizimsel ve anlam bilgisel olarak inceleyen ilk karşılaştırma olmakla birlikte kendinden sonra yapılacak çalışmalara da örneklik teşkil edecektir.
Özet (Çeviri)
Words are divided into two as meaningful and duty words. Meaningful words contain to one action, being, object and subject. On the contrary duty words are addicted to other words. They wins to meaning and function with meaningful words. In this study, prepositions from duty words in Turkey Turkish and Kazan Tatar Turkish examined as phonology, morphology, syntacs and semantic. In addition to opened to common titles for common prepositions. We opened to spesific titles for spesific prepositions for two dialects. In tshis study, the similarities and differences of the prepositions in both dialects were revealed. Prepositions in this thesis determined as benefit to grammar books, general and etymological dictionary, master and phD theses, articles and notifications. Each prepoposition examined as following up and simultaneously in each two dialects. This study consist of Entry, Phonetic and Morphological Comparision of Prepositions In Turkey Turkish and Kazan Tatar Turkish, Syntactic Comparision of Prepositions In Turkey Turkish and Kazan Tatar Turkish, Semantic Comparision of Prepositions In Turkey Turkish and Kazan Tatar Turkish. The study is the first to phonetic and morphological, syntactic and semantic for comparision of prepositions in Turkey Turkish and Kazan Tatar Turkish. The study will lead the next study.
Benzer Tezler
- Kazak, Kırgız ve Tatar Türkçelerindeki Arapça-Farsça kelimelerin ses değişimleri (Türkiye Türkçesi ile karşılaştırılması)
The phonetic changes of Arabian-Persian borrowing words in the Kazak, Kırgız and Tatar(Compare with Turkey Turkish)
ÖZLEM YILDIRIM
- Kuzeybatı grubu Türk lehçelerindeki (Başkurt, Kazak, Kırgız, Nogay, Tatar) tabiat konulu atasözleri ve Türkiye Türkçesi atasözleri ile karşılaştırılması
The comparison of Turkish proverbs with proverbs of dialects belonging to the northwest group (Başkır, Kazakh, Kyrgyz, Nogai and Tatar) about the basis on nature
NAZIRA SARSEK
Doktora
Türkçe
2018
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET GÜRLEK
- Tarihî doğu Türkçesi ile çağdaş Kazan Tatar ve Çuvaş Türkçelerinde 'ver-' fiili(anlam, yapı ve işlev bakımından)
The verb 'ver-' in historical eastern Turkish and contemporary Kazan Tatar and Cuvas Turkish (in terms of meaning, structure and function)
MERVE DEMİRYUĞURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimPamukkale ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NERGİS BİRAY
- Köl Tigin bengü taşının Türkiye Türkçesi ve Kazan-Tatar Türkçesiyle yapılmış aktarma çalışmalarını karşılaştırma denemesi
The comparison attempts of transfering studies of Köl Tigin inscription that are made in Turkish and Kazan-Tatar Turkic
ZEHRA ESLEM BECEREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET TURAN TÜRK
- Tatar yazar Emirhan Yeniki'nin hikâyeleri (Ana Hem Kız-1942, Tugan Tufrak-1959, Tönge Tamçılar-1964, Kuray-1970): Giriş-dilbilgisi incelemesi-metin-çeviri-dizin
The stories of Tatar writer Emi̇rhan Yeni̇ki̇ (Ana Hem Kız-1942, Tugan Tufrak-1959, Tönge Tamçılar-1964, Kuray-1970): Introduction-research-text-translation-index
GİZEM YUNT
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDAL ŞAHİN