Askeri arazilerin dönüşümü: İstanbul örneği
Urban transformation of military lands: The Istanbul example
- Tez No: 707094
- Danışmanlar: DOÇ. DR. PELİN PINAR GİRİTLİOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Değer, Rant, Kamu Mülkiyeti, Kamu Yararı, Kamu Malı, Özel Mal, Kamusal ve Özel Alan, Kent Hakkı, Kamu Taşınmazlarının Özelleştirilmesi, Askeri Alan, Value, Rent, Public Ownership, Public Interest, Public Good, Privite Good, Public and Privite Place, The Right to The City, Privatization, Military Areas
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 234
Özet
Bu çalışmada, Türkiye'nin kentleşme sürecinde bugün kapitalist sürecin önemli bir kullanım alanı haline gelen kent askeri arazilerinin dönüşümü üzerinde durulmaktadır. Söz konusu dönüşümü etkileyen kuramlar kullanılarak Klasik, Neo-Klasik ve Marksist yaklaşımlar arasındaki ilişkisellik ve çatışmalar tartışılmaktadır. Bu manada kentin ekonomik, toplumsal, mekânsal süreçleri üzerinde durulmaktadır. Çalışmaya özgün bir dönemsellik tasnifi kullanılarak askeri alanların kent mekanlarının üretimi için hızlı bir şekilde nasıl kullanıldığına bakılmakta, özellikle 2000'li yıllar sonrasına ve 15 Temmuz 2016 sonrasına yoğunlaşılmaktadır. Dönem itibariyle ilgili kanunlar, bu kanunlarda yapılan sık değişikliklerin alanların dönüşümüne etkileri incelenmektedir. Kentsel üretimin son kalan konut depolarından birisi olan askeri alanların tanımı yapılmakta, alanların özelleştirilmesine yönelik uygulamalara odaklanılmaktadır. Kapitalizmin kendi yarattığı krizlere çözüm bulmak adına yarattığı mekânsal, ekonomik ve toplumsal ayrışma ve bunların bir diğerine etkileri askeri alanlarla açıklanmaktadır. Alanların kentsel dönüşüm maksatlı imara açılmalarının görünürlüğü Türkiye genelinde ve İstanbul özelinde yaşanan örnek olaylar üzerinden tartışılmaktadır. Türkiye'de kent dönüşümünün Tanzimat döneminden itibaren İstanbul Makroformu üzerindeki etkisi öne çıkarılmaktadır. Bu süreçte dönemsel olarak yaratılan farklı farklı olağanüstülük algılarının nasıl askeri alanlar kullanılarak kent üretimini etkilediği, rant için satışa konu edildiği aktarılmaktadır. Buradan hareketle askeri alanların etrafında değer artışlarının yaratıldığı, takiben kamu mülkiyetinden özel mülkiyete geçirilerek niteliklerinin değiştirildiği gösterilmektedir. İstanbul metropolitenindeki askeri alanların özelleştirilmesinin sonuçları dünden bugüne konut dönüşümlü örnek olaylar üzerinden açıklanmakta, iki örnek olayın yargı süreçlerine bakılmaktadır. Güvenlik endişesiyle inşa edilmiş surlar içindeki İstanbul'un yerini surların dışında kalmış, yeşili alanları azalmış, yüksek ve betonarme yapılardan oluşan İstanbul'un nasıl aldığı ilk kez askeri alanlar üzerinden aktarılmaktadır. İstanbul metropoliten alanı makroformu'nun toprakları o kadar çok tüketilmiştir ki, sıranın kentte bulunan askeri alanlara geldiği betimlenmektedir. Bu hızlı kent biçimlenişinin, eskiden bireysel yapılaşmalar ile parçalar halinde tek yapı adaları veya parseller üzerinden gerçekleşirken, şimdi askeri alanlar gibi geniş araziler üzerinden gerçekleştirildiğine odaklanılmaktadır. Geçmişte dokunulmaz olan, güçlü devlet olgusunun kent içindeki görünümünü ifade eden askeri alanların yaşanabilir bir kent için mi yoksa rant için mi kullanılması gerektiğinin cevapları aranmaktadır. Yapılan durum tespitleri ışığında toplumun tamamını kapsayan bir kent hakkı anlayışı çerçevesinde neler yapılması gerektiği ortaya konulmaktadır. İnsanca yaşanabilir bir kentin dönüşümünde askeri alanların belirleyici ve katalizör olup olmadığı sorunsalının çözümlemesi yapılmaktadır. Söz konusu dönüşümün kent için bir fırsat mı yoksa hezimet mi yaratacağı hakkında tespitler yapılmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study, on the basis of Turkey's urban transformation is focused on the use of military land. The theories used in this context are explained. Urban transformation of military areas, which have become an important tool of the capitalist process, is emphasized. For this reason, the relationality between theories is explained through military lands by making use of Neo-Classical and Marxist approaches. The privatization of the military areas and the decisions and actions of the state that provided this privatization are conveyed. In this context, the economic, social and spatial processes of the city are mentioned. In Turkey, periodically, the 2000s, when military areas began to be used rapidly for urban transformation, and after July 15 2016 are looked at. From this point of view, the relevant laws are examined, and the effects of the frequent changes in these laws on the transformation of military areas are emphasized. Definition of military areas, one of the last remaining residential depots of urban transformation, is made. Military factors affecting the existence of areas in cities are explained. Privatization of military areas for urban transformation purposes; economic, social, spatial and demographic terms are examined through some case studies in Turkey. It is examined how capitalism uses military lands to find solutions to the crises it has been created by himself and how it causes spatial, economic and social segregation. The effect of urban transformation in Turkey on the Istanbul Macroform since the Tanzimat period is highlighted. In this process, it is conveyed how different perceptions of extraordinaryness, which are created periodically, affect urban production by using military areas and are subject to sale for rent. From this point of view, it is shown that value increases were created around military areas, and then their qualities were changed by passing them from public good to private good. From this point of view, it is shown that value increases were created around military areas in the city, and then their qualities were changed by passing them from public ownership to private ownership. The results of the privatization of military areas in the Istanbul metropolitan area are explained through two cases and the judicial processes of two them are examined. The lands of the Istanbul metropolitan area macroform have been consumed so much that it is depicted that it is the turn of the military areas in the city. In this process, it is emphasized how different extraordinary situations such as the periodically created earthquake threat or the security of the city are used for the purpose of rent. The results of the privatization of military areas in Istanbul are shown through case studies from yesterday to today, and the relation between privatization of military areas and urban gentrification is discussing. It is stated that due to the scarcity of the city lands, the military areas are used to generate rent, and the areas are turned into a solution for the excessive accumulation environment. It is emphasized that the state plays an active role in this formation. The high cost of evacuating military areas belonging to the whole community for public interest is mentioned. As a result, What needs to be done in a way that covers the whole of society and respects the right to the city is put forward. Whether the military areas are determinant in the transformation of a humane habitable city is being mentioned. Whether this transformation will create an opportunity or a defeat for the city is put forward. What needs to be done for this is explained.
Benzer Tezler
- Kamu kullanımı kentsel açık alanların tarihsel süreç içerisinde gösterdikleri yapısal değişimlerin irdelenmesi-İstanbul örneği
The Discussion of public places structural changes in historical process-Istanbul case study
SADULLAH ERYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Post-endüstriyel alanların kentler üzerinde yarattığı zamansal ve mekansal değişimlerin Zeytinburnu Çırpıcı Çayırı örneğinde incelenmesi
The investigation of the temporary and spatial changes created on cities by post-industrial areas in the example of Zeytinburnu Çirpici Meadow
EMRE ÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRİYE EŞBAH TUNÇAY
- Delikli bir kent olarak İstanbul'a bakmak: Kentin müphem alanlarına dair bir araştırma
Investigating Istanbul as a perforated city: A research on terrain vagues of the city
MERVE KARADABAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ERKÖK
- Kentsel kayıp mekanların oluşmasında raylı sistem hattının etkileri: Bakırköy-Kazlıçeşme hattı üzerinden bir değerlendirme
The effects of the rail system line on the formation of urban lost spaces: An evaluation on the Bakırköy-Kazlıçeşme line
DERYANUR ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE AYATAÇ
- Demokrat Parti Dönemi tarım politikaları ve siyasi, sosyal, ekonomik hayata tesirleri: 1950-1960
Agricultural policies in the Period of Democrat Party, and their impacts on political, social, and economic life: 1950-1960
NADİR YURTOĞLU
Doktora
Türkçe
2014
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ACUN