Psikolojik ihtiyaç doyumu ile iyi oluş arasında akademik öz-yeterlik akademik motivasyon ve akış yaşantılarının aracı rolü
The mediator role of academic self-efficacy academic motivation and flow experiences between psychological need satisfaction with well-being
- Tez No: 708845
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NURSEL TOPKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 208
Özet
İyi oluş anlamak ve açıklamaya çalışmak pozitif psikolojinin üzerinde durduğu önemli çalışma alanlarından biridir. İyi oluşu meydana getiren öznel, psikolojik ve sosyal unsurların neler olduğunu ortaya koymaya çalışan pek çok araştırma yapılmıştır. Ancak öğrencilerin iyi oluşunu açıklamada bu unsurların yanı sıra akademik sürecin de önemli olduğu düşünülerek, bu araştırmada üniversite öğrencilerinin iyi oluşun açıklanmasında akademik kavramlar üzerinde durulmuştur. Bunun için bu araştırmada, üniversite öğrencilerinde iyi oluşun akış kuramının ilkeleri doğrultusunda psikolojik ihtiyaç doyumu, akademik öz-yeterlik, akademik motivasyon ve akış yaşantıları değişkenleriyle açıklanması amaçlanmıştır. Bu amaçla, araştırma Atatürk Üniversitesi'nin çeşitli fakültelerinde eğitimine devam eden ve küme örnekleme yöntemiyle ulaşılan 1535 lisans öğrencisi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Psikolojik İhtiyaç Doyumunda Denge Ölçeği, Akademik Öz-Yeterlik Ölçeği, Akademik Motivasyon Ölçeği, Akış Yaşantıları Ölçeği ve PERMA İyi Oluş Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma ilişkisel modele göre düzenlenmiş olup Hayes'in önermiş olduğu Model 80'e uygun olarak tasarlanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, korelasyon analizi sonuçları, iyi oluş ile özerklik, yeterlik, ilişkili olma, akademik öz-yeterlik, akademik motivasyon ve akış yaşantıları arasında orta düzeyde ve pozitif yönlü anlamlı ilişkiler olduğunu göstermiştir. Yapısal modele ilişkin bulgular, psikolojik ihtiyaç doyumunun bileşenleri olan özerklik, yeterlik ve ilişkili olma ile iyi oluş arasındaki ilişkide akademik öz-yeterlik, akademik motivasyon ve akış yaşantılarının dolaylı etkisinin anlamlı olduğunu ortaya koymuştur. Bununla birlikte özerklik, yeterlik ve ilişkili olmanın iyi oluş üzerinde doğrudan, akademik öz-yeterlik, akademik motivasyon ve akış yaşantıları aracılığıyla pozitif yönlü anlamlı yordayıcı etkisinin olduğu belirlenmiştir. Özerklik modelinin iyi oluştaki varyansın %36'sını, yeterlik modelinin iyi oluştaki varyansın %35'ini ve ilişkili olma modelinin iyi oluştaki varyansın %39'unu açıkladığı görülmüştür. Bu araştırma sonucunda elde edilen bulgular akış kuramı doğrultusunda önerilen hipotez modellerin doğrulandığını ortaya koymuştur. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, akış ve öz-belirleme kuramı ile ilgili araştırmalar doğrultusunda yorumlanmış ve araştırmacılara, uygulayıcılara ve politika yapıcılara yönelik öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Understanding and attempting to explain well-being is an important area of study on which positive psychology focuses. Many research findings attempt to reveal the subjective, psychological, and social dimensions of well-being. However, since the academic process is also important for explaining the well-being of students, this study focuses on academic concepts for explaining the well-being of university students. For this reason, this study aimed to explain the well-being of university students with the variables of psychological needs satisfaction, academic self-efficacy, academic motivation, and flow experiences following the principles of flow theory. To this end, the research was conducted on 1535 undergraduate students who were studying in various faculties of the University of Ataturk and was achieved through the cluster sampling method. In the research, the Balance in Psychological Needs Satisfaction Scale, the Academic Self-Efficacy Scale, the Academic Motivation Scale, the Flow Experiences Scale, and the PERMA Well-Being Scale were used as data collection tools. The research was organized according to the correlational model and designed by the Model 80 proposed by Hayes. As a result of the research, correlation analysis showed that there are moderate and positive significant relationships between well-being and autonomy, competence, relatedness, academic self-efficacy, academic motivation, and flow experiences. The structural model revealed that the indirect effects of academic self-efficacy, academic motivation, and flow experiences were significant on the relationship between autonomy, competence, and relatedness, which are the components of psychological need satisfaction, and well-being. Besides, autonomy, competence, and relatedness have been determined to have a direct, positive, and significant predictive effect on well-being through academic self-efficacy, academic motivation, and flow experiences. The autonomy model predicts 36% of the variance in well-being, the competence model predicts 35% of the variance in well-being, and the relatedness model predicts 39% of the variance in well-being. The results of this research revealed that all the hypothetical models proposed in line with the flow theory have been confirmed. The results of the research were interpreted in line with the research on flow and self-determination theory, and suggestions for researchers, practitioners, and policymakers were presented.
Benzer Tezler
- Öğretmenlerin öznel iyi oluşlarının öz-yeterlik inançları ve psikolojik ihtiyaçların doyumunda denge değişkenleri açısından incelenmesi (Şanlıurfa ili örneği)
An analysis of the teachers' subjective well-being in the self-efficacy beliefs and the balanced measure of psychological needs variables (Sample of Şanlıurfa province)
AYSUN MÜGE UZAKGİDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATILGAN ERÖZKAN
- Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde özanlayışın ilişki doyumuna etkisi
The effect of self-compassion on relationship satisfaction level in students of Çukurova University Faculty of Medicine
REYHAN KOÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiÇukurova ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA SAATÇI
- Üniversite öğrencilerinde öznel iyi oluşun bazı değişkenlere göre incelenmesi
An investigation of subjective well being in university students in terms of some variables
AYŞE DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÇARE SERTELİN MERCAN
- Üniversite öğrencilerinin psikolojik ihtiyaç doyumları ile sosyal ve duygusal baş etme olarak harcama davranışları arasındaki ilişkide öznel iyi oluşun aracı rolünün incelenmesi
Examining the mediating role of subjective well-being in the relationship between university students' psychological need satisfaction and spending behaviours as social and emotional coping
BİLGENUR ARPAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAGİHAN OĞUZ DURAN
- Spor yöneticilerinin psikolojik iyi oluş, yaşam doyumu ve psikolojik ihtiyaç doyumunda denge düzeylerinin incelenmesi
Investigation of the balance levels of sport managers in psychological well-being, life satisfaction and psychological need satisfaction
TOLGA CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiYozgat Bozok ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU ARAÇ ILGAR