Kelkit (Gümüşhane) ilçesinin beşeri ve ekonomik coğrafyası
Human and economic geography of Kelkit (Gümüşhane) district
- Tez No: 710431
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NADİRE KARADEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
Gümüşhane İline bağlı bir ilçe olan Kelkit, Karadeniz Bölgesinin Doğu Karadeniz Bölümünde yer almaktadır. Doğusunda Köse (Gümüşhane) güneyinde Erzincan, batısında Şiran bulunur. Kuzeyinde ise Gümüşhane'nin merkez ilçesinin bulunduğu sahanın toplam yüzölçümü 1.925 km² ve deniz seviyesinden yüksekliği ise 1412 m'dir. Çalışma sahası Kelkit Ovası üzerinde, Kelkit Çayı'nı oluşturan derelerin birleşim noktasında kurulmuştur. İlçenin geçmişi Kalkolitik Çağ'a kadar dayanmakta ve zengin kültürel mirasa sahip eski bir yerleşim yerini oluşturmaktadır. Kelkit, Trans Kafkaslar ile İran üzerinden Karadeniz limanlarına açılan doğal yollar üzerinde bulunmasından dolayı önemli bir yerleşimdir. 1864 yılına kadar Erzincan sancağına bağlı olan Kelkit, bu yıldan sonra Trabzon Vilayetinin Gümüşhane Sancağına bağlanmıştır. 1878 yılında yeni bir düzenleme ile Erzurum Vilayetine bağlanan kaza, daha sonra Bayburt sancağının sınırlarına dâhil edilmiştir. Kelkit, 1925 yılında alınan karar ile Gümüşhane iline bağlı bir ilçe konumuna gelmiştir. Günümüzde ulaşım sorunları ve sanayi faaliyetlerinin yetersiz olması, yörenin eski önemini kaybetmesine neden olmuştur. Bu çalışmada, coğrafi araştırma metotları dikkate alınarak ilçede doğal çevre koşullarının beşeri ve ekonomik faktörlere etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bununla beraber beşeri ve ekonomik faktörlerin ilçede ortaya çıkardığı değişimlerin nedenleri ve sonuçları değerlendirilmiştir. Kelkit ilçesine ait olan veriler il ve ilçe kamu kurum ve kuruluşlarından elde edilerek tablo, grafik ve haritalar haline getirilmiştir. 1400 m ile 2700 m yükseltileri arasında yer alan Kelkit ilçesi, kurulduğu saha itibariyle Karadeniz ve karasal iklim özelliklerini yansıtmaktadır. İlçe plato alanları, geniş tabanlı araziler, dağlık ve tepelik alanların oluşturduğu başlıca ana yer şekillerini bünyesinde barındırmaktadır. Çalışma alanındaki yerleşme birimleri Doğu Anadolu fay hattı üzerinde ve Kelkit Irmağı çevresinde bulunmaktadır. Bu nedenle artan nüfus, şehir gelişimini sınırlandırmaktadır. İlçedeki yerleşmelerin büyük kısmını dağınık ve daimi yapıdaki meskenler oluşturmaktadır. Bu yerleşmeler güneye doğru büyümeye devam etmektedir. Kelkit'te 77 köy, 6 belediye ve ilçe merkezinde 10 mahalle bulunmaktadır. İlçenin en eski mahallesi İnönü, en yeni mahalleleri ise Ahmet Yesevi ve Yunus Emre'dir. Zamanla yörede yaşayan nüfusun sosyal, kültürel ve etnik özelliklerinin farklılaşmasıyla yerleşmelerin isimlerinde ve nüfus özelliklerinde değişimler görülmektedir. Araştırma sahasının nüfusu 1975 yılına kadar düzenli olarak artmıştır. 1980 yılından sonra yöredeki nüfus iç ve dış göçler nedeniyle azalmaya başlamıştır. Sosyoekonomik nedenlerden dolayı yaşanan göçler, kırsal alandaki nüfus yoğunluğunu azaltarak şehir merkezindeki nüfus yoğunluğunu arttırmıştır. İlçe nüfusu 2000'den sonra artış göstermiştir. Kelkit'in 2020 yılı toplam nüfusu 39.123 kişi; 19.871'i erkek ve 19.252'si kadındır. Kelkit'in ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalı olmasına rağmen geçim kaynağı olarak el sanatları da yoğun olarak yapılmaktadır. Bölgede hayvancılık üzerine gerçekleştirilen sanayi yatırımlarına son yıllarda hız kazandırılmışsa da bu durum şehrin gelişimine yeterli katkı sağlayamamaktadır. Kelkit'in gelecekte hızlı ve sağlıklı gelişim göstermesi için sanayi yatırımlarının daha fazla arttırılması gerekmektedir. İlçede yaşayan yerel halkın eğitim konusunda bilinçlendirilmesinin gerekli olduğu düşünülmekte ve turizm alanlarının tanıtımına yeterli önemin verilmesi doğrultusunda çalışmaların yapılması önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
Kelkit, a district of Gümüşhane Province, is located in the Eastern Black Sea Part of the Black Sea Region. The total area of the field, which is located in the east of Köse (Gümüşhane), in the south of Erzincan, in the west of Şiran, and in the north of Gümüşhane, is 1.925 km² and its height above sea level is 1412 m. The study area was established on the Kelkit Plain, at the confluence of the creeks forming the Kelkit Stream. The history of the district dates back to the Chalcolithic Age and constitutes an old settlement with a rich cultural heritage. Kelkit is an important settlement due to its location on the natural roads leading to the Black Sea ports via the Trans Caucasus and Iran. Kelkit, which was attached to the Erzincan sanjak until 1864, was connected to the Gümüşhane sanjak of the Trabzon Province after this year. The district, which was connected to the Erzurum Province with a new arrangement in 1878, was later included in the borders of the Bayburt sanjak. Kelkit became a district of Gümüşhane Province with the decision taken in 1925. Nowadays, transportation problems and insufficient industrial activities have caused the region to lose its former importance. In this study, it is aimed to examine the effect of natural environmental conditions on human and economic factors in the district by taking into account geographical research methods. In addition, the causes and results of the changes in the district caused by human and economic factors were evaluated. The data belonging to Kelkit district were obtained from the provincial and district public institutions and organizations and turned into tables, graphics and maps. Kelkit district, which is located between 1400 m and 2700 m altitudes, reflects the Black Sea and continental climate characteristics as of the area where it was established. The district includes the main landforms formed by plateau areas, broad-based lands, mountainous and hilly areas. The settlementunits in the study area are located on the East Anatolian Fault line and around the Kelkit River. Therefore, increasing population limits city development. Most of the settlements in the district are scattered and permanent residences. These settlements continue to grow towards the south. There are 77 villages in Kelkit, 6 municipalities and 10 neighborhoods in the district center. The oldest neighborhood of the district is İnönü, and the newest neighborhoods are Ahmet Yesevi and Yunus Emre. Over time, with the differentiation of the social, cultural and ethnic characteristics of the population living in the region, changes are observed in the names of settlements and population characteristics. The population of the research area increased regularly until 1975. After 1980 the population in the region began to decline due to internal and external migrations. Due to socio-economic reasons, migrations have decreased the population density in rural areas and increased the population density in the city center. The population of the district has increased since 2000. The total population of Kelkit district in 2020 is 39.123; 19.871 are men and 19.252 are women. Although the economy of Kelkit district is based on agriculture and animal husbandry, handicrafts are also made intensively as a source of livelihood. Although industrial investments on animal husbandry in the region have started to gain momentum in recent years, this situation cannot contribute enough to the development of the city. In order for Kelkit to develop rapidly and healthily in the future, industrial investments need to be increased more. It is considered necessary to raise awareness of the local population living in the district about education and it is important to carry out studies in order to give sufficient importance to the promotion of tourism areas.
Benzer Tezler
- Ergenlerin algılanan anne baba tutumlarının benlik saygısı ve psikolojik iyi oluş ile ilişkisinin incelenmesi
A study on the relation of perceived parental attidudes of teenagers with self-respect and psychological well being
ERCAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖZBAŞ
- Kelkit (Gümüşhane) ilçesinin etnobotanik özellikleri
Ethnobotany fatures of Kelkit (Gümüşhane) town
EMRİYE KARAKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
BotanikErzincan ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA KORKMAZ
- Kil çekirdekli kaya dolgu alternatifinin gövde tip seçimi çalışmalarında değerlendirilmesi
Evaluation of clay core rock fill alternatives in small dam type selection studies
ESRA GÜLTEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İnşaat MühendisliğiFırat Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİHAT KAYA
- Kelkit'in coğrafi etüdü
Geographical survey of Kelkit
ERDAL AKPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
CoğrafyaAtatürk ÜniversitesiCoğrafya Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAKKI YAZICI
- Kelkit Çayı Gazetesi (1979-1984)
Kelkit Çayı Newspaper (1979-1984)
İSMAİL TÜRKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
GazetecilikAtatürk ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ALANKA