Geri Dön

Gündelik hayatın ideolojik yeniden üretim sürecinde kentsel alanlarda soylulaştırma pratikleri: Tarihi Yarımada örneği

Gentrification practices in urban areas in the ideological reproduction process of everyday life: Historical Peninsula example

  1. Tez No: 710617
  2. Yazar: NURSEL OKUTAN
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ CEM TUTAR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Kamu Yönetimi, Sosyoloji, İletişim Bilimleri, Public Administration, Sociology, Communication Sciences
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Medya ve Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 151

Özet

Gündelik hayat pratikleri insani etkinliğin sürdürüldüğü zaman ve mekân örgütlenmesi olarak Marksist anlamda kapitalist sistemin üretim ve yeniden üretim süreçlerini içermektedir. Tarihsel gelişim aşamasına koşut bir şekilde ekonomik etkinlikler günümüzde üretim alanından tüketim alanına doğru yönelim gösterirken neoliberal ekonomik sistemin kentsel mekânlar özelinde örgütlendiği görülmektedir. Kentin neoliberal dinamikler etrafında örgütlenme sürecinde bir yandan kent, kapitalist üretim ve tüketim ilişkilerinin merkezi olarak öne çıkarken diğer yandan kentin bizatihi kendisi bir tüketim nesnesi haline gelmiştir. Kentsel mekânlar, dünyada 1970'li yıllardan itibaren postmodern kültürün etkisiyle gösteri ve tüketim etkinlikleri içerisinde fantazmagorik mekânlar olarak planlanırken özellikle 1980'li yıllarda toplumsal alanda etkisini hissettiren küreselleşme olgusu bu alanlarda eklektik tarz ve üslupların yerleşmesine olanak sağlamıştır. Bu süreçte kentin eski yapıları meta ekonomisi içerisinde mübadele ve kullanım değeri temelinde soylulaştırma pratiklerine tabii kılınırken kültür endüstrileri de tüketime dayalı bu yeni toplumsal alanın işlerliğini sağlamaktadır. Günümüzde kentsel mekânların yaratıcı endüstriler temelinde soylulaştırma pratikleriyle şekillenmesi sürecinde eskinin tarihsel dokusu yeni ve güncel tüketim eğilimleriyle bir araya gelmektedir. Kültürün tüketim temelli dönüşüm sürecinde iletişim araçlarından bu mekânsal pratikler ve yaşam tarzları örnekleri gerek konvansiyonel gerekse dijital medya araçlarında paylaşılmaktadır. Mekânın gerçek ve imajiner tüketimi gündelik hayat pratiklerine eşlik ederken kentsel mekânların sahip olduğu özgün tarihsel doku ve işlevler dönüşüme uğramaktadır. Bu çalışma, kentsel mekânın soylulaştırma pratikleri bağlamında tarihsel arka planından arındırılarak küresel beğeniye hitap edecek şekilde tüketim ideolojisi ekseninde dönüştürülmesini incelemektedir. Yaşanan kültürel dönüşümün kuramsal düzeyde insan-mekân ve toplum ekseninde tartışılması çalışmanın araştırma konusunu oluşturmaktadır. Çalışma ayrıca çağdaş toplumların gündelik hayatının ideolojik üretim ve yeniden üretim sürecine odaklanarak burada işleyen küresel ve yerel dinamikleri tartışmayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda çalışmanın örneklemini araştırmanın amacına uygun olarak İstanbul'da soylulaştırma pratiklerinin belirgin olarak gözlemlendiği Tarihi Yarımada Bölgesi sınırları içinde bulunan Balat, Eminönü, Sultanahmet ve Süleymaniye semtlerindeki tarihi öneme sahip tescilli yapılar olan Balat Merkez Şekercisi, Beta Yeni Han, The Sarnıç Restaurant, Haliç Cafe ve Hayriye Hanım Konağı oluşturmaktadır. Ele alınan mekânlar Nitel İçerik Analizi yöntemiyle eleştirel perspektiften incelenmiştir.

Özet (Çeviri)

Everyday life practices, as the organization of life and space that humane activities are perpetuated, include production and reproduction processes of the capitalist system in Marxist terms. Synchronically with historical development, it is observed that neoliberal economic system is organized specifically to urban spaces while today economic activities are showing inclination from production field to consumption field. In the process of town organizing itself around neoliberal dynamics, on the one hand, it appears as the center of the capitalist production and consumption relations, on the other hand, the town itself became the object of consumption. While urban spaces, with the impact of postmodern culture, are planned as phantasmagoric places in demonstration and consumption activities from the 1970s onward, the globalization phenomenon that adumbrated its influence in the social sphere especially in the 1980s enabled eclectic style and wordings to settle themselves in these fields. In this process, while the old structures were subjected to exchange and gentrification practices on the basis of usage value in the commodity economy, cultural industries ensure the operability of this new social sphere that is based on consumption. Today, the historical texture of the past meets the new and current consumption orientations in the process of shaping urban spaces with gentrification practices based on creative industries. In the consumption-based transformation process of culture, these spatial practices and lifestyle examples that are among the communication tools are shared with both conventional and digital media tools. While the real and imaginary consumption of space is accompanying everyday life practices, the unique historical texture, and functions that the urban spaces have are exposed to transformation. This study examines the transformation of urban space in the context of gentrification practices, purifying it from its historical background in a way that appeals to global taste in the axis of consumption ideology. Discussing the cultural transformation experienced in the axis of human-space and society at the theoretical level constitutes the research subject of the study. The study also aims to discuss the global and local dynamics operating here by focusing on the ideological production and reproduction process of the everyday life of contemporary societies. Within this scope, Balat Merkez Şekercisi, Beta Yeni Han, The Sarnıç Restaurant, Haliç Cafe and Hayriye Hanım Mansion, which are registered buildings that have historical importance in the Balat, Eminönü, Sultanahmet and Süleymaniye districts within the boundaries of the Historical Peninsula Region, where gentrification practices are clearly observed in Istanbul constitute the sample of this study following the purpose of the research. The spaces that were discussed were analyzed from a critical perspective with the method of Qualitative Content Analysis.

Benzer Tezler

  1. Smart city concept and urban planning: Geographical analysis of the smart city index and implications for Turkish context

    Akıllı kent kavramı ve kent planlama: Akıllı kent indeksinin coğrafi çözümlemesi ve Türkiye bağlamına ilişkin çıkarsamalar

    KABEER SALEH TIJJANI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. YASEMİN SARIKAYA LEVENT

  2. Postmodern kentin izinde mizah heterotopyaları: İstanbul üzerine bir değerlendirme

    Humour heterotopias in the trace of postmodern city: An assessment on İstanbul

    TUĞBA ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YASEMİN ALKIŞER BREGGER

  3. Türkiye'de dijital gazetecilik rejimi: Haber üretim sürecinde teknoloji ve emek

    Digital journalistic regime in Turkey: Technology and labour in the process of news production

    EZGİ KAYA HAYATSEVER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    GazetecilikAnkara Üniversitesi

    Gazetecilik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÖKHAN ATILGAN

  4. Mekânsal ilişki bağlamında ruhsal durumlar ve sanattaki etkileşimi

    Spiritual conditions regarding to spatial relations and its interaction with art

    SİBEL KOCAKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Güzel SanatlarMarmara Üniversitesi

    Resim Ana Sanat Dalı

    YRD. DOÇ. HAKAN ONUR

  5. Gündelik hayatın emek fragmanları: 'Uzak' filminin bir 'işçi filmi' olarak eleştirel-görsel okuması

    Labor fragments of daily life: Critical-visual reading of 'Distant' as a 'labor film'

    KEMAL SARITEPE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara Üniversitesi

    Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NERİMAN BERNA MÜFTÜOĞLU