Türkiye'deki finansal tüketicilerin ekonomik istikrar ve kriz ortamlarında yatırım aracı satın alma ve tüketim harcaması davranışlarının belirlenmesine yönelik bir araştırma
A study to determine investment tool purchase and consumption expenditure behaviors of financial consumers in Turkey during economic stability and crisis
- Tez No: 711915
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET KARA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yozgat Bozok Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
Türkiye'deki finansal tüketicilerin ekonomik kriz ve istikrar ortamlarında yatırım aracı satın alma davranışları ve bu davranışlara yön veren faktörlerin belirlenmesi bu çalışmanın ana amacını oluşturmaktadır. Çalışmada özellikle yatırım aracı seçiminde toplumsal menfaat mi? yoksa bireysel menfaat mi? ön plandadır sorusunun cevabı aranmıştır. Ayrıca tüketicilerin ekonomik kriz ortamında sergiledikleri tüketim eğiliminin belirlenmesi çalışmanın diğer amacı arasında yer almaktadır. Belirlenen amaçlara ulaşmak için karma araştırma yöntemi tercih edilmiştir. Bu yöntem çerçevesinde öncelikle ekonomik kriz ortamını yansıtan bir senaryo oluşturulmuştur. Senaryo yardımıyla finansal tüketiciler üzerinde ekonomik kriz ortamında yatırım aracı satın alma davranışını belirlemek için nitel araştırma yapılmıştır. Nitel araştırma sonucunda elde edilen sonuçlar, öncelikle çalışmanın esin kaynağı olan ve 2018 yılında Türkiye'de yaşanan döviz krizi sürecindeki gelişmelerle karşılaştırılmış ve benzerlikler ortaya konulmuştur. Ayrıca bu aşamada yatırım aracı seçiminin risk, güven ve menfaat olmak üzere üç boyutta toplandığı belirlenmiştir. Bu boyutlar çerçevesinde araştırmanın nicel araştırmaya taşınması adına alınan görüşler ışığında bu üç boyutu temsil edecek ifadeler oluşturulmuş ve ikinci aşama olan nicel boyuta geçilmiştir. Oluşturulan elektronik anket formu yardımıyla ülkenin bütün bölgelerinden veriler temin edilmiştir. Elde edilen veriler çerçevesinde öncelikle kullanılan ölçeklerin geçerlilik ve güvenilirlik analizi yapılmıştır. Ardından oluşturulan hipotezler çeşitli yöntemler vasıtasıyla (Parametrik Olmayan Testler, Varyans Analizleri, Yapısal Eşitlik Modeli) test edilmiştir. Ekonomik istikrar ortamında finansal tüketicilerin en fazla tercih ettikleri yatırım araçlarının sırasıyla altın, döviz, gayrimenkul ve bireysel emeklilik olduğu belirlenmiştir. Çeşitli demografik faktörler itibarıyla ekonomik istikrar ortamında yatırım aracı satın alma davranışlarının farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Çeşitli demografik faktörler itibarıyla ekonomik kriz ortamında yatırım aracı satın alma davranışlarının farklılaştığı ve dindarlık düzeyinin özellikle risk, güven ve menfaat boyutunda yatırım aracı satın alma davranışı üzerinde etkisi olduğu sonucu ortaya konulmuştur. Dindarlık düzeyi arttıkça yatırım aracı seçiminde finansal tüketicilerin daha az risk aldığı, menfaat boyutunda ise toplumsal menfaate yönelik yatırım aracı tercihinin artığı tespit edilmiştir. Gelir düzeyi arttıkça bireysel menfaate yönelik yatırım aracı tercihinin artması çalışmada ortaya konulan önemli bir sonuç olarak değerlendirilebilir. Tüketim davranışları ise tasarruf yapma, lüks tüketimden kaçınma, indirimli ürünlere yönelme ve kredi kartı kullanımı olmak üzere dört boyutta toplanmıştır. Çeşitli demografik faktörler itibarıyla bu dört boyutta tüketim davranışlarının farklılaştığı belirlenmiştir. Ayrıca dindarlık düzeyi arttıkça tasarruf yapma eğiliminin de arttığı, kredi kartı kullanım düzeyinin ise azaldığı tespit edilmiştir. Yaş ilerledikçe tüketicilerin ekonomik kriz ortamında daha fazla tasarruf yapma, lüks tüketimden kaçınma ve kredi kartı kullanım eğilimi sergiledikleri sonucuna ulaşılmıştır. Gelir seviyesi arttıkça tüketicilerin ekonomik kriz ortamında daha düşük tasarruf yapma ve daha düşük seviyede lüks tüketimden kaçınma eğilimi gösterdikleri belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to determine the behavior of financial consumers in Turkey in economic crisis and stability environments and the factors driving these behaviors. In the study, the answer to the question of whether social benefit or individual benefit is at the forefront of investment tool selection was sought. In addition, determining the tendency of consumers to consumption expenditure in an economic crisis environment is among the other objectives of the study. Mixed research method is preferred in order to achieve the specified objectives. Within the framework of this method, a scenario that reflects the economic crisis environment has been created. With the help of the scenario, qualitative research was carried out on financial consumers to determine the behavior of purchasing investment tools in an economic crisis environment. The results obtained from the qualitative research were firstly compared with the developments in the currency crisis in Turkey in 2018, which was the inspiration for the study, and similarities were revealed. In addition, at this stage, it was determined that the choice of investment tool was collected in three dimensions: risk, trust and benefit. In the light of the opinions taken in order to carry the research to quantitative research, statements were formed to represent these dimensions and the second stage, quantitative dimension, was introduced. Data from all regions of the country was obtained with the help of the electronic survey form created. Within the framework of the data obtained, validity and reliability analysis of the scales was carried out first. Subsequent hypotheses were tested by various methods (Non-parametric Tests, Variance Analysis, Structural Equation Modeling). In the environment of economic stability, it has been determined that the most preferred investment tools of financial consumers are gold, foreign currency, real estate and private pension, respectively. It has been concluded that investment tool purchasing behaviors differ in the environment of economic stability due to various demographic factors. It has been revealed that investment tool purchasing behaviors differ in the economic crisis environment due to various demographic factors and that the level of religiosity has an impact on investment vehicle purchasing behavior, especially in the dimension of risk, trust and benefit. As the level of religiosity increased, it was determined that financial consumers took less risk in the choice of investment tools, and in the benefit dimension, the preference for investment tools for social benefit increased. As the income level increases, the preference for investment tools for the individual benefit can be considered as an important result of the study. Consumption expenditure behaviors are collected in four dimensions: saving, avoiding luxury consumption, turning to discounted products and credit card usage. In terms of various demographic factors, consumption expenditure behaviors in these four dimensions were found to differ. In addition, it was found that the tendency to save as the level of religiosity increased, and the level of credit card use decreased. As age progressed, it was concluded that consumers tended to save more in the environment of economic crisis, avoid luxury consumption and use credit cards. As income levels increased, consumers tended to save less and avoid lower levels of luxury consumption in the midst of an economic crisis.
Benzer Tezler
- Türkiye'de 2000'den sonra yaşanan ekonomik krizler ve kriz döneminde tüketicilerin iktisadi davranışları
Finacial crisis in Turkey after 2000 and economic behaviors of consumer and in financial crisis
SAVAŞ DURMUŞ
- Sigorta şirketlerinde mali yeterlilik, Avrupa Birliği sigorta uygulaması (Solvency II) ve Türkiye değerlendirmesi
Solvency of insurance companies, European Union practice (Solvency II) and evaluation for Turkey
NEŞE ÇOBAN
- Tüketici kredileri
Başlık çevirisi yok
BEYLA İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
İşletmeİstanbul ÜniversitesiUluslararası Finans Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVGİ GÜRAN
- Bankacılık sisteminde rekabet ve istikrar ikileminin analizi: Türkiye Örneği
Analysis of competition and stability trade-off in banking system: Turkish case
UĞUR EMEK
- Nakitsiz toplum ve dijital ödemeler: Tüketicilerin ekonomik alışkanlıkları
Cashless society and digital payments: Consumers' economic habits
MUHAMMED YUSUF ÖZKARAASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonomiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Finans Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURHAN GÜNAY