Bankacılık sisteminde rekabet ve istikrar ikileminin analizi: Türkiye Örneği
Analysis of competition and stability trade-off in banking system: Turkish case
- Tez No: 159787
- Danışmanlar: PROF.DR. AYKUT KİBRİTÇİOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 187
Özet
göstergelerinin dışsal müdahalelerden uzak belirlenmesini öngörürken, bankacılık düzenlemeleri sisteme doğrudan müdahaleyi öngörmektedir. Ancak, Bankalar Kanunu'nun temel amacı arasında yer alan“kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasını sağlamak”hedefinin yegane aracı kamu müdahaleleri olmamalıdır. Rekabet mevzuatında belirtildiği gibi, piyasa disiplini firmaları verimli olmaya ve bu verimliliği de tüketicilere yansıtmaya yönelten bir süreçtir. Nitekim, Türkiye'deki bankacılık sisteminde rekabet seviyesinin (veya kalitesinin) arttığı 2002-2003 döneminde etkinlik artmış ve artan etkinlik de bankaların ödeme gücüne olumlu katkı sağlamıştır. Uluslararası uygulamalarda da bankacılık sektörünü düzenlemekle sorumlu kurumların piyasalarda rekabeti geliştirmek veya rekabet karşıtı davramşlan/düzenlemelen en aza indirgemek gibi görevleri de bulunmaktadır. nitelikte olan teşebbüsler arası anlaşmalar, uyumlu eylemler ve teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykırı ve yasaktır“. Konu hakkında 09/03/2005 tarihinde bir duyuru yayınlayan Türkiye Bankalar Birliği ise ”serbest piyasa koşulları içinde fınansal ürün ve hizmetlerin çeşitlendirilerek, kullanımının yaygınlaştırılmasını desteklediklerini, ancak, uygulamanın rekabet kurallarına, ekonomik realiteye ve temel bankacılık ilkelerine uygun olmasını da gözettiklerini; kredi kartıyla taksitli satışlardaki taksit sayısının ve taksitli işlemlerin artmasının, taksitlerin çok kısa vadede tüketilen mal ve hizmetleri de kapsamasının ve kredi kartlarına ilişkin özendirici uygulamaların bankalar açısından beklenen ekonomik faydayı olumsuz etkilediğinin gözlendiğini; bankaların kendilerine emanet edilen tasarruflar karşılığında kullandırdıkları kredileri yasal düzenlemeler çerçevesinde geri almalarının görevleri ve sorumlulukları olduğunu" belirterek, bir meslek kuruluşu olarak kredi kartı pazarındaki artan rekabetin sistemindeki istikrarı olumsuz etkileyeceği endişesini taşımaktadır. Konu mali piyasalardaki istikrar ve rekabet ikileminin standart bir örneğidir ve çözümü bundan sonra yaşanılacak tartışmalara da yol gösterici olacaktır. 8 Canıoy ve diğerleri (2001) İngiltere'deki Finansal Hizmetler Kurumunun rekabeti etkileyen düzenlemeleri Rekabet Komisyonu ve Hazineye bildirmekle yükümlü olduğunu; Hollanda Merkez 153ÖZET Bu çalışmada, bankacılık sektöründeki rekabet ve istikrar ikileminin analizi için bir çerçeve çizilmektedir. Literatürde, bankacılık sektöründe istikran sağlamayı amaçlayan politikalar ile rekabet politikalarının ilişkisi konusunda kamu politikalarının biçimlendirilmesinde dikkate alınabilecek yeterli akademik çalışma bulunmamaktadır. Hükümetler fînansal istikran sağlamak adına bankacılık sistemine müdahale etmektedir. Ancak, kamu müdahalelerinin bizatihi kendisi rekabet kısıtı yaratmaktadır. Hem uluslararası hem de ulusal bankacılık sistemlerindeki gelişmeler çerçevesinde hükümetin düzenleme ve gözetim rolü de değişebilir. Bu çalışma, bankacılık sektöründe rekabet ve istikrar ikilemini analiz ederek hükümetin rolünü incelemektedir. Çalışmada rekabetin fînansal istikrar adına potansiyel olarak nerelerde tehlike yarattığı belirlenerek, kamu düzenlemelerinin rekabet-istikrar ikilemi ile nasıl ilgilenebileceği ayrıntılı olarak açıklanmaktadır. Geliştirilen çerçevenin temel dayanağım Türkiye'deki bankacılık sistemindeki 1990'larda yaşanan gelişmeler teşkil etmektedir. Geliştirilen çerçeve, gelişen ülkelerdeki kırılgan bankacılık sistemlerinin davranış yapısının incelenmesinde kullanılabilir. Türkiye tecrübesinin analizi çerçevesinde; banka sayısındaki artışın etkinliği mutlaka artırmadığım, hatta sistemik krizi tetikleyebilecek bir şok yaratabileceğini göstermektedir. Tersine, daha az sayıda banka etkili bir biçimde rekabet edebilir ve teknik etkinliği artırabilir de. Hem etkinlik hem de ödeme gücü ötekinin iyileşmesine Bankasının da düzenlemelerin rekabet üzerine etkilerini düzenleyici etki analizi ile denetlediğini bildirmektedir (s. 129).
Özet (Çeviri)
katkı sağlayabilmektedir. Diğer taraftan, Türkiye tecrübesi, etkinliğin ödeme gücü tarafından temsil edilen istikrara daha büyük katkı sağladığım göstermektedir. Bu çalışmadaki Türkiye deneyimi ile ilgili istatistiksel ve ekonometrik değerlendirmeler, kamu kurumlarının banka piyasalarında rekabet politikalarını ihmal etmemesi gerektiğini göstermektedir. Banka lisansları tahsis edilirken, piyasalardaki ölçek ve kapsam tasarruftan incelenmeli ve pazara giren bankanın sektörün ortalama maliyetim artırmasına olanak sağlanmamalıdır. 1990'lı yıllarında banka sayısı, 1990-2003 döneminin üzerinde olmasına rağmen, sistemin teknik etkinliği önemli ölçüde düşmüştür. Ancak, 2000/2001 finansal krizinden sonra banka sayısındaki önemli düşüşe rağmen, hem rekabet hem de teknik etkinlik artmıştır.ANALAYSIS OF COMPETITION AND STABILITY TRADE-OFF IN BANKING SYSTEM: TURKISH CASE ABSTRACT A general framework for the analysis of the trade-off between competition and stability in banking sector is provided in this study. Policy design and policy research regarding the relationship between competition polices and polices to preserve stability in the banking sector are not studied thoroughly in the literature. Governments interfere in the banking system to ensure financial stability. However, governmental interventions by themselves restrict competition in the banking sector. The role of the government (thorough supervisors and regulators) may change in the light of various trends in both international and national financial markets. This study explores the role of government by analyzing the trade-off between competition and stability in banking system. The study identifies where competition potentially endangers financial stability and elaborates on how governments can deal with the trade-off. The framework is prepared on the basis of developments of the Turkish banking industry in the 1990s. The framework developed here could be used to analyze country specific experiences in fragile banking sectors of developing countries. The analysis of the Turkish experience in banking sector shows that a number of banks in markets do not necessarily enhance efficiency and might be a type of shock triggering the systemic risk also. Nevertheless, the smaller (sufficient) 156
Benzer Tezler
- Türk bankacılık sisteminde rekabet ve kırılganlık
Competition and fragility in the Turkish banking system
NURŞEN İSTANKÖYLÜ KARABULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
BankacılıkDokuz Eylül Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ KABAKÇI
- Avrupa Birliği sürecinde Polonya bankacılık sisteminin Türk bankacılık sistemi ile karşılaştırmalı analizi
The comparative analysis of Polish banking system with Turkish banking system in the European Union process
LEVENT HÜSEYİN YÜRÜKOĞLU
- Uganda'da finansal sistem ve finansal istikrar
Financial system and financial stability in Uganda
NASURU MAGOMU
- Bankacılık düzenlemeleri ve sektör kârlılığı ilişkisi: Türk bankacılık sektörü üzerinden bir inceleme
The relationship between banking regulations and profitability of sector: Astudy on the Turkish banking sector
YAŞAM DEMİR
- Евразиялык экономикалык биримдиктин орду жана перспективасы
Avrasya ekonomik birliğinin yeri ve geleceği
AYÇÜRÖK BEKTAŞEVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2016
EkonomiKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JUSUP PİRİMBAEV