III. Ahmed devri Osmanlı şiirinde sosyal ağlar ve edebî prestij
Social networks and literary prestige in the Ottoman poetry of III. Ahmed era
- Tez No: 713203
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET KALPAKLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: literary prestige, social capital, intermediaries, Ottoman poetry, the III Ahmed era
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 265
Özet
Bu tez, sosyal sermayenin Osmanlı şairlerinin edebî prestiji (kazanılması, korunması, birikimi, kaybı vb.) üzerindeki etkilerini araştırmaktadır. İncelemenin temel amacı, Osmanlı şairlerinin edebî prestijini ve görünürlüğünü etkileyen temel edebî, sosyal, siyasi, kurumsal, kişisel ve tarihî dinamikleri anlamaktır. Bu amaç doğrultusunda tezde, XVIII. yüzyıldan seçilmiş birtakım edebî tür ve metinler (divan, vekaletname, tezkire, şiir ve nazire mecmuaları vb.) incelenmiş ve III. Ahmed döneminde aktif olarak şiir üreten bir grup şaire odaklanılmıştır. Örneklem kümesi olarak seçilen şairler şunlardır: Tırsî (öl. 1140/1727?), Nedîm (öl. 1143/1730), ve Vahîd/Mahtûmî (öl. 1145/1732-33), Arpaemînizâde Sâmî (öl. 1146/1734), Râşid (öl. 1147/1735), İzzet Ali Paşa (öl.1147/1735), Sâkıb Dede (öl. 1148/1736), Seyyîd Vehbî (öl. 1149/1737), Ârifzâde Asım (öl. 1150/1738), Nahîfî (öl. 1151/1739), Âtıf-ı Defterî (öl.1155/1742), Mirzâzâde Sâlim (öl. 1156/1743), Rıza Neccarzâde (öl. 1159/1746), Neylî (öl. 1161/1748) ve Eğrikapılı Râsim (öl. 1169/1756). Bu doğrultuda tez çalışması; saray, medreseler, benzeri kurumsal ve sosyal çevrelerde kurulan edebî ilişkilere ve bağlara (intisap ve himaye vb.) özel bir bakış açısıyla yaklaşmakta ve XVIII. yüzyıl Osmanlı şiirinin alternatif bir resmini sunmaktadır. Bu resmi çerçevelemek ve anlamak için;“sosyal sermaye”ve“sosyal ilişki ağları”,“edebî prestij”ve“edebiyat alanı”gibi belirli teorik yaklaşımlar ve kavramlardan yararlanılmıştır. Araştırmanın temel bulgularından biri şudur: Üçüncü taraf aktörler, yani aracılar, Osmanlı şiir alanında her daim etkin olmuş; şair ile hamisi veya övdüğü kişi/ler arasındaki ilişkilerde, birleştirici ve destekleyici bir rol oynamakla kalmamış şiirlerin sipariş edilmesini, dolaşımını, hatta geleceğini bile etkileyebilmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis is an investigation into the effects of social capital on the literary prestige (its acquirement, protection, accumulation, loss, and so forth) of Ottoman poets. The primary objective of this investigation is to understand the principle literary, social, political, institutional, personal, and historical dynamics that influenced the prestige and literary visibility of Ottoman poets. Towards this end, the thesis analyzes select literary genres and texts (consisting of divans, vekaletnames, tezkires, and poetry and nazire magazines) from the 18th century and focuses on a group of poets who actively produced poetry during the III. Ahmed era. In accordance with this purpose Tırsî, Nedîm, Vahîd/Mahtûmî, Arpaemînizâde Sâmî, Râşid, İzzet Ali Paşa, Sâkıb Dede, Seyyîd Vehbî, Ârifzâde Asım, Nahîfî, Âtıf-ı Defterî, Mirzâzâde Sâlim, Rıza Neccarzâde, Neylî and Eğrikapılı Râsim were chosen as the sample set. In line with this, with a specific eye towards literary relations and ties (e.g., intisap and patronage) that were established and reflected in royal courts, madrasas, and other institutional and social circles, the thesis presents an alternative picture of the 18th-century Ottoman poetry. In order to frame and understand this picture, the thesis employs particular theoretical lenses, approaches, and concepts such as social capital and social relation networks, literary prestige, and the field of literature. One of the main findings of this investigation is that there were always third party actors, i.e., intermediaries, in the Ottoman literary field that did not only mediate the relations between the poet and his/her patron or commissioner but at times affected, regulated, and even generated the commissioning, circulation, and destiny of poems.
Benzer Tezler
- III. Ahmed Devri teşrifatı (A.D. 347: 1718-1725)
The ceremoni̇al of 3rd Ahmed Period (A.D. 347: 1718-1725)
HAYRİYE BUŞRA USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ KARACA
- H.29 RA 1136/ 27.12.1723 tarihli BOA hat 1447 no'lu muhasebe defteri ışığında Sa'dâbâd Sarayı'nın incelenmesi
Studying of Sa'dâbâd Palace in the light of the accounting book which had number of hat 1447 in BOA and had been occured in 29 RA 1136 dated of the hegira/ 27 Dec 1723
SEDA COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN PILEHVARIAN
- III.Ahmed Devri teşrîfâtı (A.D.346:1716-1718)
III.Ahmed Period protocol (A.D.346:1716-1718)
FAHD ALHAMAD
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ KARACA
- Ahsenü'l-Haber min-Kelâmi Seyyidi'l-Beşer (Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Efendi) [inceleme-metin-sözlük]
Ahsenu'l-Haber min-Kelâmi Seyyidi'l-Beşer (Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Efendi) [review-text-dictionary]
NÜKRAN ERBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED İKBÂL GÜLER
- Nedîm'in şiirlerinde mimari eserlere göndermeler
References to the architectual pieces in Nedîm's poems
ŞÜKRAN ÖZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Sanat Tarihiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYGÜL AĞIR