Geri Dön

Hatîb el-Cevherî (Ö. 900/1495) ve tarihçiliği

Khatib al-Jawhari (ö. 900/1495) and his historiography

  1. Tez No: 713295
  2. Yazar: SEMANUR DİNİZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FATİH YAHYA AYAZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Memlükler, Hatîb el-Cevherî, Nüzhetü'n-nüfûs, İnbâü'l-hesr, tarih yazıcılığı, Mamluk, Khatib al-Jawhari, Nuzhet al-nufus, Inbau'l-hesr, historiography
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çukurova Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 79

Özet

İslam tarihindeki en büyük devletlerden biri kabul edilen Memlük Devleti (648-923/1250-1517), yalnızca siyasî ve askerî sahalardaki gelişimle değil, İslam dünyasının kültürel gelişimine sağladığı katkılarla da tanınmıştır. Siyasî ve askerî başarıların etkisiyle, Şam ve Kahire, Müslüman halk, tüccar ve ilimle iştigal edenler için güvenli beldeler olmuştur. Memlük yönetiminin sağladığı imkanlar neticesinde kültürel saha daha da canlanarak semeresini vermiş ve Memlükler dönemi ilmî faaliyetler açısından İslam tarihinin en parlak dönemi olmuştur. Bu dönemdeki ilmî faaliyetlerin en yoğun olduğu sahalardan biri ise şüphesiz tarihtir. Memlükler döneminde çok sayıda tarihçi yetişmiş ve kaleme aldıkları eserlerin büyük bir kısmı da günümüze ulaşmıştır. Bu tarihçiler arasında, Memlüklerin son döneminin müşahidi olan ve tarih eserleri kaleme alan, tüccar sınıfına mensup Hatîb el-Cevherî de bulunmaktadır. Bu çalışmada, Memlük tarihçiliğine katkı sağlayan Hatîb el-Cevherî ve kaleme aldığı Nüzhetü'n-nüfûs ve'l-ebdân fî tevârîhi'z-zaman ve İnbâü'l-hesr bi-ebnâi'l-'asr adlı eserlerinden hareketle onun tarih anlayışını ortaya koymak amaçlanmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde Hatîb el-Cevherî'nin yaşadığı dönemdeki siyasî ve ilmî muhit hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde Hatîb el-Cevherî'nin hayatı ve kaleme aldığı eserleri üzerinde durulmuş, ikinci bölümde ise Hatîb el-Cevherî'nin bahsi geçen eserleri üzerinden onun tarihçiliğine dair tespit ve değerlendirmelerde bulunulmuştur.

Özet (Çeviri)

Considered one of the greatest states in the history of Islam, the Mamluk State (648-923/1250-1517) was recognized not only for its development in the political and military fields but also for its contributions to the cultural development of the Islamic world. With the influence of political and military successes, Sam and al-Kahira became safe towns for Muslim people, merchants, and those who engaged in science. As a result of the privileges provided by the Mamluk governance, the cultural field came to fruition even more, and the Mamluk period became the brightest period in the history of Islam in terms of scientific activities. Beyond any doubt, one of the most intense fields of this period was history. Many historians were educated during the Mamluk period and most of the works they committed to paper have survived to the present day. Among these historians, There is also Khatib al-Jawhari, who wrote works at the end of the Mamluk period and was a member of the merchant class. In this study, it is aimed to understand Khatib al-Jawhari, who contributed to Mamluk historiography, and his understanding of history based on his works named Nüzhet al-nüfus ve'l-abdan fî tavârîhi'z-zaman and İnbaü'l-hesr bi-abnai'l-'asr. In the introduction part of the study. Information was given about the political and scientific environment in the period when Khatib al-Jawhari lived. In the first chapter, Khatib al-Jawhari's life and his works are emphasized, In the second part, determinations and evaluations of Khatib al-Jawhari's historiography were made through the aforesaid works.

Benzer Tezler

  1. Hatîb el-Bağdâdî'nin Târîhu Bağdâd adlı eseri çerçevesinde Bağdat'ta hadis öğrenim ve öğretimi (Kuruluşundan hicrî 3. asrın sonuna kadar)

    Hadith studying and teaching in the baghdad in the context of work Khatib al-Baghdadi called Tarikh al-Baghdad (From establihment of Baghdad to the end of third century of hegira)

    MUSTAFA ORAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DinNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUHİTTİN UYSAL

  2. Hatîb el-Bağdâdî'nin el-Fakîh ve'l-Mütefakkih adlı eseri doğrultusunda fıkıh usûlüne dair görüşleri

    Al-Khatib al-Baghdadi's views on the methodology of fiqh in line with his work entitled 'al-Faqih wal-Mutafakkih

    GÜLSÜM YAVUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinBatman Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YUSUF EŞİT

  3. Hatîb El-Bağdâdî'nin El-Câmi' adlı eserinde geleneksel hadis eğitim öğretim âdâbı

    In the context of Khatib Al-Baghdadi's work named Al-Jami' traditional hadith education teaching conveniences

    EMRAH KANDEMİR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimYozgat Bozok Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF AKGÜL

  4. Telhîsü'l-Miftâh'ın Türkçe tercümeleri ve mütercimi bilinmeyen Türkçe bir tercümesi (metin-inceleme)

    Turkish translations of Telhîsü'l-Miftâh and a Turkish translation of Telhîsü'l-Miftâh, of which translator is unknown (text-analysis)

    AHMET AKDAĞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUCAHİT KAÇAR

  5. Hatîb el-Bağdâdî'nin el-Fasl Li'l-Vasl el-Müdrec fi'n-Nakl adlı eserindeki müdrec hadislerin Kütüb-i Tis'a çerçevesinde değerlendirilmesi

    Revaluation of Mudrağ Ahādīṯ in Ḫaṭīb al-Bağdādī's al-Fasl li'lwaṣl al-Mudrağ fi'n-Naql with reference to al-Kutub al-Tis'a

    ZEYNEP ERGİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DinYalova Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. FATMA KIZIL