Geri Dön

Özel gereksinimli çocuğa sahip annelerin yaşadığı stres ve hissettikleri aile yükünün çocuk yetiştirme stilleri üzerindeki etkisinin incelenmesi

Investigation of the effect of stress and feeling family burden on children's reaching styles of mothers with special needs children

PDF İndir

  1. Tez No: 713888
  2. Yazar: ZEHRA IŞIKLI
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. HALE DERE ÇİFTÇİ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Anne-Babalık Stilleri, Aile Stresi, Aile Yükü, Özel Gereksinimli Çocuk, Parenting styles, Family stress, Family burden, Special Needs Children
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 292

Özet

Bu çalışma özel gereksinimli çocuğa sahip annelerin yaşadığı stres ve hissettikleri aile yükünün çocuk yetiştirme stilleri üzerindeki etkisini incelenmek amacıyla yapılmıştır. Sakarya ili sınırları içinde yaşayan özel gereksinmli çocuğa sahip toplam 461 anne ile gerçekleştirilmiştir. Özel gereksinimli çocuğa sahip annelerin demografik bilgilerini öğrenebilmek amacıyla araştırmacı tarafından oluşturulan genel bilgi formu, annelerin yaşadıkları stresin ölçülmesi için annelere Aile Stresini Değerlendirme Ölçeği, annelerin hissettikleri aile yüklerinin ölçülmesi amacıyla Zihinsel Yetersiz Çocuğu Olan Aileler için Aile Yükü Değerlendirme Ölçeği ve annelerin çocuk yetiştirme stillerini ölçmek için ise Anne-Babalık Stilleri Ölçekleri uygulanmıştır. Aile Stresini Değerlendirme Ölçeği'nde annenin işlev yetersizliği, karamsarlık ve anne-baba ve aile sorunlarını belirlemeye yönelik 52 soru, Aile Yükü Değerlendirme Ölçeği'nde annenin fiziksel, sosyal, duygusal, ekonomik yükü ile zaman gereksinimi ve yetersizlik algısını ölçmeye yönelik 43 soru ve Anne-Babalık Stilleri Ölçeği'nde ise annenin anne çocuğuna olan yetkin (demokratik), yetkeci (otoriter) ve izin verici tutumlarını belirlemeye yönelik 32 soru yer almaktadır. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin çözümlenmesinde çeşitli tanımlayıcı istatistiksel metotlar ve normal dağılım göstermeyen ölçekler arası ilişkileri saptamak için Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) Testi, Bağımsız Örneklem (Independent-Sample) T-testi ve Çoklu Doğrusal Regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre; annelerin genel stres düzeylerinin düşük olduğu, en yüksek oranda demokratik stil sergiledikleri ve aile yükü genel düzeyinin orta seviyede olduğu belirlenmiştir. Özel gereksinimli çocuğa sahip annelerin yaşadıkları stres ile hissettikleri aile yükleri arasında pozitif yönde yüksek düzeyde anlamlı ilişki saptanmıştır. Annenin yaşadığı stres arttığında hissettiği aile yükü de arttığı görülmüştür. Annelerin çocuk yetiştirme stillerinden demokratik stil sergileme düzeyi ile yaşadığı stres arasında negatif, otoriter ve izin verici stil arasında ise istatistiksel olarak pozitif yönlü ilişki bulunmuştur. Yani annelerin stres düzeylerindeki artış onların demokratik stil (tutum) sergileme düzeylerinin azalmasına neden olmaktadır. Annelerin hissettikleri aile yükü arttıkça çocuk yetiştirme stillerinden demokratik stil düzeyinin azaldığı dikkati çekmektedir. Annenin hissettiği aile yükü azaldığında ise otoriter ve izin verici stil düzeyinin arttığı saptanmıştır. Annenin yaşı, eğitim durumu, çalışma durumu, aylık geliri, çocuk sayısı, çocuğun yaşı, cinsiyeti, özel gereksinim türü, özel eğitim dışında eğitim alma durumu, çocuğun bakımıyla başka kişi ya da kişilerin ilgilenme durumu, anne-babanın birlikte olma durumuna göre annelerin yaşadıkları stres ve hissettikleri aile yükünün çocuk yetişirme stillerine etkileme puanları farklılık olduğu görülmüştür. Bu araştırmada özel gereksinimli çocukların annelerinin işlevsellik, karamsarlık ve aile sorunlarında stresli oldukları, annelerin stres düzeylerinin artışı ile hissettikleri aile yükünün arttığı, bunlar sonunda ise daha fazla otoriter ve izin verici tutum sergiledikleri belirlenmiştir. Bu nedenle özel gereksinimli çocuğa sahip annelerin çocukların iletişim, oyun, öz bakım gibi becerilerde işlevlerini arttırmaya yönelik destek çalışmalar planlanarak annelerin çocukları ile etkili iletişim kurmalarını sağlanması karamsarlık düzeylerinin azalmasına katkı sağlayabilir. Bunun için öncelikle bu annelerin gereksinimleri belirlenerek, annelerin gereksinimleri doğrultusunda bireysel, aile destek ve grup aile eğitim çalışmaları planlanabilir.

Özet (Çeviri)

This study was conducted to examine the effects of stress and family burden experienced by mothers with special needs children on their child rearing styles. It was carried out with a total of 461 mothers who have children with special needs living within the borders of Sakarya province. General information form created by the researcher in order to learn the demographic information of mothers with children with special needs, Family Stress Evaluation Scale to measure the stress experienced by mothers, Family Burden Rating Scale for families with Mentally Handicapped Children to measure the family burdens felt by mothers and The Parenting Styles Scale and the Family Burden Rating Scale were used to measure the parenting styles of the mothers. In the analysis of the data obtained within the scope of the research, various descriptive statistical methods and One-Way Analysis of Variance (ANOVA) Test, Independent-Sample T-test and Multiple Linear Regression analysis were used to determine the relations between scales that do not show normal distribution. According to the results of the research; a highly significant positive correlation was found between the stress experienced by mothers of children with special needs and the family burdens they felt. A negative correlation was found between the level of democratic style, one of the child-rearing styles of mothers, and the stress they experienced, and a statistically positive relationship between authoritarian and permissive styles. As the family burden of mothers increases, the level of democratic style, one of the child rearing styles, decreases, and the level of authoritarian and permissive style increases. According to the mother's age, education level, employment status, monthly income, number of children, child's age, gender, special needs type, education other than special education, the status of taking care of the child by another person or persons, and the status of being together with the parents, the experiences of the mothers The effects of stress and the family burden they feel on their child-rearing styles differ. In this study, it was determined that the mothers of children with special needs were stressed about functionality, pessimism and family problems, the family burden they felt increased with the increase in the stress levels of the mothers, and as a result, they displayed more authoritarian and permissive attitudes. For this reason, it may contribute to the reduction of pessimism levels by planning support activities for mothers with children with special needs to increase their children's functions in skills such as communication, play and self-care, and enabling mothers to communicate effectively with their children. For this, first of all, the needs of these mothers can be determined and individual, family support and group family training activities can be planned in line with the needs of the mothers.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    823059

    Özel gereksinimli çocuğu olan annelerin bakım verme yükü ve stres durumlarının incelenmesi

    Examining the caregiving burden and stress situations of mothers with children with special needs

    GÜLSÜM SEVGİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    HemşirelikErzincan Binali Yıldırım Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLSÜN AYRAN

  2. Tez No

    278594

    Özel gereksinimi olan öğrencilerin okul öncesi eğitime geçişte karşılaştıkları güçlüklerin anne görüşlerine göre belirlenmesi

    Determining the difficulties experienced by children with special needs during transition to pre-school education with regard to mothers' views

    ÖZNUR TUŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    Özel Eğitim Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. İLKNUR ÇİFCİ TEKİNARSLAN

  3. Tez No

    684150

    Özel gereksinimli çocuğu olan ailelerde yaşanan güçlüklerin eşlerin evlilik doyumlarına etkisi

    The effects of the hardships experienced by the families with a child having special requirements on the marriage satisfaction of spouses

    NİLAY KÖSE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Sosyal HizmetSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ENVER SİNAN MALKOÇ

  4. Tez No

    581501

    Psikososyal yaklaşımla özel eğitime gereksinimi olan çocukların annelerine yönelik bir araştırma

    A research on mothers of children in need of special education with psychosocial approach

    SÜNDÜS SEMA SANCAKOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimYalova Üniversitesi

    Sosyal Hizmetler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ RIZA ABAY

  5. Tez No

    150968

    Cereblar palsyli çocuğa sahip olan annelerin aile gereksinimlerini algılamaları ile depresyon düzeylerinin incelenmesi

    A sduty on depression levels and perception on family needs in mothers of children with cerebral palsy

    PELİN PİŞTAV AKMEŞE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Ev EkonomisiAnkara Üniversitesi

    Ev Ekonomisi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜLEN BARAN

Geri Dön