Dönemin tarihi ve ilmi gelişmeleri ışığında Muhammed b. Musa el-Harizmi (780-847'den sonra)
Muhammed b. Musa al-Khwarizmi in the light of his historical and scientific developments (780- after 847)
- Tez No: 714877
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAN ERDEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 206
Özet
Halife Me'mun döneminde Beytülhikme'de görev yapan bilginlerden ElHarizmi, Hintli Brahmagupta'nın Brahmasphutasiddhata''sının çevirisinden Hint rakamlarını öğrendi ve bu rakamları kullanarak MS. 820 civarında Hisabü'l-Cebr ve'lMukabele (Cebir ve Denklem Hesabı Üzerine) adlı eserini yazdı. Bu eser denklemlerin nasıl çözüleceği konusunda hayatın akışını değiştiren çok önemli bir eserdir. Buradaki Arapça cebr sözcüğü batı dillerine algebra olarak geçti. XII. yüzyılın ortalarında Latince'ye Algebra et-Almucabala adıyla çevirisi yapıldı (Chester'lı Robert tarafından). Günümüzde kullandığımız anlamıyla cebir terimi pek çok dilde yerini aldı. Arapça orijinali elimizde olmayan bu eser günümüzde cebir konusunda yazılmış en eski Arapça kitap olarak da bilinmektedir. El-Harizmi'nin bu eseri ve o dönemdeki diğer eserlerin Latince çevirisiyle Avrupa Hint-Arap rakamlarıyla ilk kez tanışmış oldu. El-Harizmi'nin yaklaşık 825 yılında yazdığı Kitab al Muhtasar fil Hisab el Hind (Hint Rakamlarıyla Hesap), Hint sayma sisteminin IX. yüzyılda önce İslam dünyasında, daha sonra XII. yüzyılda Latince çevirileriyle Avrupa'da yayılmasını vesile olan eser oldu. Sıfır rakamının kullanıma girmesi Matematik dünyasında büyük bir çığır açmıştır. El-Harizmi'nin eseri Latince'ye çevrilerek sıfır rakamı diğer dokuz ayrı Hint-Arap rakamla birlikte Avrupa'ya geçmiştir. Abbasiler döneminde Halife Mansur'dan başlayarak halefler bilimsel çalışmalara çok büyük önem vermişlerdir. Harun Reşid, Beytülhikme (Bilgelik evi) olarak bilinen bir kütüphane ve çeviri merkezi kurmuştur. Özellikle Halife Me'mun döneminde burada yapılan çalışmalar beş yüz yıl boyunca İslam Dünyasının Altın Çağı'nın en önemli entelektüel merkezi haline gelmiştir. Burada büyük bilginler ve filozoflar yetişmiştir. Halife Me'mun döneminde çevirilere çok büyük önem verilmiştir. Antik Yunan, Hint, İran ve diğer uygarlıklardan eserlerin çevirisi Beytülhikme'de yapıldı. İşte bu yapılan çevirilerden biri olan Hintli Brahmagupta'nın 199 Brahmasphutasiddhanta'sının çevirisi ve el-Harizmi'nin çalışmalarıyla matematik dünyası rönesansı yaşanmıştır diyebiliriz.
Özet (Çeviri)
Al-Khwarizmi, a scholar who worked in the House of Wisdom during the time of Caliph Al-Ma'mun, learned the Indian figures from the translation of Brahmasphutasiddhanta, the work of Indian Brahmagupta. Around 820 BC, he wrote his book Al Kitab Al Jabr Wa'al Muqabelah ( On Algebra and Equation Calculation) by using these figures. The Arabic word cebr was transmitted to the western languages as algebra. In the middle of the 12th century, the book was translated in Latin as Liber Algebra et-almucabala by Robert of Chester. The term algebra, as we use it today, has taken its place in many languages. This work, that we do not have the original Arabic version, is now known as the oldest Arabic book written on algebra. With the translation of Al Khwarizmi's book and other texts written in that period into Latin, it was the first time that Europe met the Indo-Arabic figures. The book, Al Kitab al Mukhtasar fil Hisab Al-Hind, written by Al-Khwarizmi in 825 spread the Hindu numeral system first in the Islamic World in the 9th century and then in Europe with its Latin translations in the 12th century. The introduction of the number of zero made a big breakthrough in the world of mathematics. With the translation of Al-Khwarizmi's book into Latin, the number zero passed to Europe along with nine other Indo-Arabic figures. Since the Abbasid Caliph Al Mansur, successors attached great importance to science works. The Caliph Harun al Rashid established a library and translation center known as the House of Wisdom. It has been the most important intellectual center of the Golden Age of the Islamic World for five hundred years, especially with the works carried out here during the time of the Caliph Al-Ma'mun. Great scholars and philosophers were educated in the center. Several works of Ancient Greek, Indian, Iranian and other civilizations were translated into Arabic in the House of Wisdom. It can be said that the world of mathematics lived its golden age with the translation of 201 Indian Brahmagupta's Brahmasphutasiddhanta and the studies of Al- Khwarizmi.
Benzer Tezler
- Mekkî b. Ebî Tâlib ve el-İbâne an Meâni'l-Kırâât adlı eseri
Makk? ibn Ab? T?lib and his work ?al-Ib?na 'an Ma'?n al-Qir?'?t?
MAHMUD ŞEVKET ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DinUludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÇELİK
- Timurlular Devri medrese eğitimi ve Ulum el-Eva'il (matematik, astronomi, tıp)
The education of madrasah and ancient science (mathematics, astronomy and medicine) in the period of Timurids
KISHIMJAN ESHENKULOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiBilim Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EKMELEDDİN İHSANOĞLU
- Olcaytu Han ve zamanı (1304-1316)
Öljeitü Khan and his era (1304-1316)
ERCAN GÖRDEGİR
Doktora
Türkçe
2019
TarihAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN ÖZBEK
- Şeyh Bedreddin Simâvî'nin hayatı, eserleri ve tasavvuf anlayışı
Sheikh Badr al-Din Simawi his life, works and sufic thoughts
RABİA SÜMEYRA YARAŞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLAVER GÜRER
- Sebepleri ve sonuçları açısından Halîfe Mansûr'un tedvîn emri
Halife Mansur's codification order in terms of causes and consequences
HACER ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinBursa Uludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN KAHRAMAN