Geri Dön

Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programının değerlendirilmesine dayalı bir mesleki gelişim programının geliştirilmesi

Development of a professional development program based on the evaluation of the curriculum of the information and communication technologies and software course

PDF İndir

  1. Tez No: 714950
  2. Yazar: ÜMİT ÇİMEN COŞKUN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEDİHA SARI
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çukurova Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 369

Özet

Öğretim programları çağın gereklilikleri doğrultusunda yeniden ele alınmakta ve güncellenmektedir. Güncellenen programların sahada etkili şekilde uygulanabilmesi için öğretmenlerin programın gereklilikleri doğrultusunda mesleki bilgi ve becerilerini geliştirmeleri gerekmektedir. Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler bilişim eğitimi alanındaki öğretim programlarını değişime zorlarken öğretmenlerde de mesleki gelişim ihtiyacı oluşturmaktadır. Bu bağlamda, güncellenen öğretim programlarını değerlendirme ve öğretmenlerin mesleki gelişim ihtiyaçlarını belirleme çalışmalarının yapılması, programların etkili uygulanabilmesi bakımından önem taşımaktadır. Bu nedenlerle araştırmada, Türkiye'de 2018-2019 eğitim-öğretim yılında ortaokul 5 ve 6. sınıflar için uygulamaya konulan Bilişim Teknolojileri ve Yazılım (BTY) Dersi Öğretim Programı'nın (MEB, 2018) öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesine dayalı olarak bir mesleki gelişim programı önerisinin geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma, üç aşamada yürütülmüştür. Birinci aşamada, BTY Dersi Öğretim Programı'nın öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi ve bu dersi vermekte olan öğretmenlerin programa yönelik eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi çalışması yürütülmüştür. Program değerlendirme çalışması, Bloom'un Programın Ögelerine Dayalı Değerlendirme Modeli'ne dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. Tarama modelinde betimsel bir çalışma olarak yürütülen bu aşamada eş zamanlı karma desen kullanılmıştır. Çalışmaya Hatay ilinde ortaokullarda görev yapmakta olan gönüllü 157 bilişim teknolojileri öğretmeni katılmıştır. Veriler, likert tipi maddeler ve açık uçlu sorulardan oluşan Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Programı Değerlendirme Anketi (BTY-PDA) kullanılarak 2019 yılı Ocak ve Mart ayları arasında toplanmıştır. Elde edilen nicel verilerin analizinde betimsel istatistikler kullanılırken nitel verilerin analizinde içerik analizi yöntemine başvurulmuştur. Çalışmanın ikinci aşamasında ilk aşamada elde edilen bulgulardan hareketle ortaokul BT öğretmenlerine yönelik mesleki gelişim programı geliştirilmiştir. Geliştirme çalışmasında Oliva'nın Program Geliştirme Modeli (Oliva, 1997, s. 156; Oliva ve Gordon, 2018, s. 158) kullanılmıştır. Öncelikle program geliştirme ekipleri oluşturulmuş ve belirlenen işlem-zaman çizelgesi doğrultusunda geliştirme çalışmaları yürütülmüştür. Çalışmada ortaokul BT öğretmenlerinin, mesleki gelişim gereksinimlerinin karşılanmasına yönelik 35 saatlik bir mesleki gelişim programı önerisi oluşturulmuştur. Çalışmanın üçüncü aşaması bilişim teknolojileri öğretmenleri için geliştirilen Mesleki Gelişim Programı'nın (BT-MGP) uygulanması ve etkililiğinin değerlendirilmesi çalışmalarını kapsamaktadır. Guskey'in (2000) Mesleki Gelişimi Değerlendirme Modeli'ne göre planlanan bu çalışmada müdahaleli karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmaya Hatay ili Antakya ilçesinde ortaokullarda görev yapmakta olan 19 bilişim teknolojileri öğretmeni katılmıştır. Tek gruplu öntest-sontest deneysel deseninde yürütülen araştırma iki adımda gerçekleştirilmiştir. Birinci adımda, müdahale olarak geliştirilen 10 oturumluk BT-MGP'nin uygulaması gerçekleştirilmiştir. Bu adımda uygulama öncesinde, sürecinde ve hemen sonrasında araştırmanın nicel ve nitel verileri toplanmıştır. Nicel veriler Düzey Belirleme Testi, BT-MGP Genel Kazanımlarına Yönelik Öz Değerlendirme Formu, Uygulama Kontrol Listesi, Performans Değerlendirme Formu, Hizmet-İçi Eğitim Programlarını Değerlendirme Ölçeği-Öğretmen Formu aracılığı ile toplanmıştır. Nitel veriler ise, Öğretmen Dönütlerini Günlük Değerlendirme Formu ve Odak Grup Görüşme Formu kullanılarak elde edilmiştir. Bu aşamanın ikinci adımında ise uygulaması yapılan BT-MGP'nin sahadaki etkililiğini belirlemek amacıyla izleme çalışması yapılmıştır. İzleme çalışması BT-MGP'nin uygulanmasından bir eğitim-öğretim yılı zaman sonra gerçekleştirilmiştir. İzleme çalışmasında elde edilen veriler BT-MGP'nin Etkilerini İzlemeye Yönelik Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu aracılığı ile toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde betimsel istatistiklerin yanı sıra öntest ve sontest fark puanlarının analizinde Wilcoxon İşaretli Sıralar testi kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmada BTY Öğretim Programı'nın değerlendirilmesine dayalı ihtiyaç analizinden elde edilen bulgulara göre BTY dersi öğretim programı kazanımlarının öğrencilerin günlük yaşamlarıyla ilgili olduğu, öğrencilerin seviyesine uygun, dijital vatandaşlık becerilerini kazandıran bir program olduğu, BT sınıfında uygulanabilir olduğu belirlenmiştir. Programın içeriğinin güncel olduğu, basitten karmaşığa doğru yapılandığı sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte 5 ve 6. sınıf içeriğinin birbirini tekrar ettiği, öğretmenlerin içeriğin tekrar etmesini onaylamadıkları belirlenmiştir. Öğrenme-öğretme süreçlerinde, okulların büyük bir çoğunluğunun yeterli donanıma ve teknik alt yapıya sahip olmadıkları belirlenmiştir. Yeterli donanıma sahip olmayan öğretmenlerin öğretim programının farklı okul türlerine, koşullarına ve öğrenci seviyelerine göre uyarlanmasında zorluk yaşadığı ortaya çıkmıştır. BTY Dersi Öğretim Programı'nda yer alan değerlendirme yaklaşımının, öğretmenler tarafından onaylanmasına rağmen okulların çoğunda mevcut donanımın ve teknik alt yapının yeterli olmaması nedeniyle öğretmenlerin programdaki açıklamalara uygun şekilde değerlendirme yapmalarının güç olduğu belirlenmiştir. BT öğretmenlerinin, öğretim programında ağırlığı artırılan bilgi işlemsel düşünmeye yönelik konularda (en sık olarak güncel programlama öğretim yaklaşımları, robotik programlama, STEM uygulamaları) bilgi ve becerilerinin güncellenmesine gereksinim duydukları ortaya koyulmuştur. Geliştirilen mesleki gelişim programının uygulanmasının değerlendirilmesinden elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin BT-MGP öğrenme yaşantılarının öğretmenlerin mesleki gereksinimlerini karşıladığı, dolayısıyla da öğretmenlerin yüksek düzeyde memnuniyet duydukları sonucuna varılmıştır. BT öğretmenlerinin, öğrenme düzeyleri incelendiğinde mesleki bilgi ve becerilerinin düzeyinin arttığı sonucuna varılmıştır. Öğretmenlerin BT-MGP'nin genel amaçlarına yönelik öz yeterlik algılarına katkıda bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kurumsal destek ve değişimin orta düzeyde gerçekleştiği ve eğitimin sınıfta değişime yansıdığı sonucuna varılmıştır. Yeni bilgi ve becerilerin kullanılması incelendiğinde, öğretmenlerin BTY Öğretim Programı'nı mevcut koşulları ve öğrenci seviyelerini dikkate alarak uyguladıkları ve BT-MGP'te öğrendiklerini sınıflarında kullanabildikleri sonucuna varılmıştır. BTY Öğretim Programı'nın farklı koşullarda uygulanması konusunda BT-MGP'nin etkili bir program olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin BT-MGP'te edindikleri bilgi ve becerileri sınıfta uygulamalarının sonucu olarak öğrencilerin gelişimine olumlu katkı sağladığı sonucuna varılmıştır. Araştırmada sonuç olarak, BTY dersinin etkili işlenmesine yönelik geliştirilen BT-MGP'nin mevcut koşullarda ortaya çıkan gereksinimleri karşıladığına, öğretmenlerin alansal ve pedagojik mesleki gelişim alanlarına yönelik katkı sağladığına ve uygulanabilir olduğuna karar verilmiştir.

Özet (Çeviri)

Curricula are revised and updated in line with the requirements of the age. Teachers need to improve their professional knowledge and skills in line with the requirements of curricula so that they can be implemented effectively in the field. Developments in information and communication technologies compel changes in the curriculum in the field of informatics education and indicate the need for teachers' professional development. In this regard, evaluation of the updated curriculum and identification of teachers' professional development is of importance in terms of implementing the curriculum effectively. Therefore, this study aims to develop, implement and evaluate a professional development program proposal evaluated based on teachers' views about the Information and Communication Technologies and Software (ICTS) course curriculum (MEB, 2018) that started to be implemented for 5th and 6th graders in the 2018-2019 education year. The study was conducted in three phases. The first phase included the evaluation of the ICTS course curriculum according to teachers' views and identification of the education needs of teachers giving this course for the curriculum. The program evaluation phase was conducted based on Bloom's Program Evaluation Model. A concurrent mixed design was used for this descriptive phase which utilized a screening model. The study included 157 volunteer information and communication technologies teachers who worked in secondary schools in Hatay. Data were collected using the Evaluation Questionnaire for Information and Communication Technologies and Software Curriculum (EQ-ICTSC) that had Likert-type items and open-ended questions between January and Mach 2019. While descriptive statistics were utilized for the analysis of the quantitative data, qualitative data were analyzed using content analysis methods. The second phase of the study, based on the findings obtained in the first phase, developed a professional development program for secondary school ICT teachers. The development phase utilized Oliva's Curriculum Development Model (Oliva, 1997, s. 156; Oliva ve Gordon, 2018, s. 158). Initially, curriculum development teams were formed, and the development procedures were performed in line with the determined procedure-time table. The study formed a 35-hour professional development program proposal for meeting secondary school ICT teachers' professional development needs. The third phase of the study included the implementation of the Professional Development Program developed for Information and Communication Technologies Teachers (PDP-ICT) and the evaluation of its effectiveness. This study, which was planned according to Guskey's (2000) Professional Development Evaluation Model, utilized an interventional mixed-method design. The study included 19 information and communication technologies teachers who worked in secondary schools in Hatay -Antakya. The study utilized a single group pretest-post-test experimental design and was conducted in two phases. The first phase included the implementation of the 10-session PDP-ICT, which was developed as the intervention. This step included qualitative and quantitative data collection before, during, and right after the intervention. Quantitative data were collected using the Placement Test, Self-Evaluation Form for PDP-ICT General Attainments, Implementation Check-List, Performance Evaluation Form, and In-service Education Evaluation Scale-Teacher Form. Qualitative data were collected through the Daily Evaluation of Teachers' Reaction Form and Focus Group Interview Form. The second step of this phase included a follow-up to determine the effectiveness of the PDP-ICT in the field. The follow-up was performed one education year after PDP-ICT was conducted. Data obtained in the follow-up phase were collected using the Semi-structured Interview Form for the follow-up of the effects of PDP-ICT. Analysis of the quantitative data was done using descriptive statistics, and Wilcoxon Signed-Rank Test was utilized for the analysis of the difference scores between pretest and posttest. Qualitative data were analyzed using content analysis methods. Findings obtained from the needs analysis based on the evaluation of the ICT course curriculum showed that the ICT course curriculum attainments were associated with students' daily life, were appropriate to students' level, helped to teach digital citizenship skills, and were applicable in ICT classrooms. The content of the curriculum was updated and it was constructed in a way to progress from simple to complex. On the other hand, the content of the 5th and 6th grades was found to overlap with each other, which was not approved by the teachers. In the teaching-learning processes, the majority of the schools were found to have inadequate equipment and technical infrastructure. Teachers who do not have adequate equipment were found to experience difficulties in adapting the curriculum to different school types, conditions, and student levels. Although the evaluation approach in the ICT course curriculum was approved by teachers, a valid evaluation in line with the explanations in the program was found to be difficult due to the inadequacies of the current equipment and technical infrastructure. It was found that ICT teachers needed to update their knowledge and skills about operational thinking for data processing given higher priority in the curriculum (mostly updated computer programming instruction approaches, robotic programming, STEM applications). Findings obtained from the implementation of the professional development program that was developed showed that teachers' PDP-ICT learning experiences met their professional needs, indicating teachers' high levels of satisfaction. The analysis of ICT teachers' learning levels indicated an increase in their professional knowledge and skills levels. It was concluded that PDP-ICT general purposes contributed to teachers' self-efficacy perceptions. Institutional support and change were found to be realized at a moderate level, and education was found to lead to changes in the classroom. The analysis of the use of new knowledge and skills showed that the teachers used the ICTS curriculum considering the current conditions and student levels and concluded that they could use the things they learned in PDP-ICT in their classrooms. The use of the ICTS curriculum in different conditions indicated that PDP-ICT was an effective program. It was concluded that teachers had positive contributions to their students' development as a result of implementing the knowledge and skills they learned in PDP-ICT in their classrooms. In conclusion, the PDP-ICT, which was developed for the effective implementation of the ICTS course, was found to meet the requirements that emerged in current conditions, to contribute to teachers' field and pedagogical professional development, and to be applicable.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    377625

    Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Ege bölgesi örneği)

    The evaluation of information technologies and software course's curriculum according to the teacher's ideas

    BETÜL ÇELEBİ UZGUR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NECDET AYKAÇ

  2. Tez No

    524676

    Kodlama öğretiminde kullanılan çevrimiçi platformların değerlendirilmesi: Code.org örneği

    Evaluation of the online platforms used in teaching coding: Code.org

    LOKMAN ÇAVDAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KEREM KILIÇER

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ESMA EMMİOĞLU SARIKAYA

  3. Tez No

    627511

    Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programının Eisner'ın eğitsel eleştiri modeline göre değerlendirilmesi

    Evaluation of information technologies and software course's curriculum according to Eisner's educational criticism model

    GÜRKAN GÖÇER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ADİL TÜRKOĞLU

  4. Tez No

    423007

    Ortaokul bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi

    Evaluation of the teaching programme developed under the name of svet i̇nformatics teknologies course in the secondary schools via the teachers

    EMRE DOMAÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GÜRKAN ERGEN

  5. Tez No

    666311

    Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi

    Evaluation of information technologies and software course curriculum according to teacher opnions

    OĞUZHAN İLTERİŞ ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimGaziantep Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET BAŞARAN

Geri Dön