Mecid Mecidi sinemasına göstergebilim açısından bakış: 'Hz. Muhammed: Allah'ın Elçisi' filminin göstergebilimsel bağlamda incelenmesi
The aspect of the Majid Majidi's cinema from the point of semiotics: examining the movie 'Muhammad: The Messenger of God' in the context of semiotic
- Tez No: 715500
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET NUHOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Sinema, Göstergebilim, İran Sineması, Mecid Mecidi, Cinema, Semiotics, Iranian Cinema, Majid Majidi, Hz. Mohammed: Messenger of Allah
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 338
Özet
İnsan hayatını kuşatan hemen her şey, bir anlam dizgesi üzerinde bulunur. Anlam üretmek ve bu üretilen anlamları farklı araçlarla söze, yazıya, sese veya resme dönüştürmenin insanın doğasında olduğu söylenebilir. İnsanın özünde var olan anlam yaratma özelliği, belli göstergeleri ya da sembolleri kullanmasıyla anlam kazanabilir. Bu açıdan, hayatımızın birer parçası olan bu göstergeler ve göstergelerin işleyişlerini inceleyen bir bilim alanı vardır: Göstergebilim. Göstergebilim, sinema filmlerini 'biricik' olarak kabul eder. Göstergebilim, filmde anlamın nasıl var olduğuna ve bunun kurallarını ortaya koymaya yöneldi. Bunu da göstergebilimin çözümleme yöntemini ve kavramlarını kullanarak gerçekleştirdi. Ve göstergebilimsel çözümlemenin araçları da gösterge, anlatım, içerik, düzanlam, yananlam, anlamlama ve dizge oldu. Yedinci sanat dalı olarak ifade edilen sinema, bir kitle sanatıdır ve iletişim modeli üzerine oturur. Dolayısı ile hem bir iletişim türü olan hem de göstergeler içeren sinemanın dilinin anlamlandırılma çabası göstergebilimsel bir çözümleme ile daha anlaşılır olmaktadır. Göstergeler, metaforlar ve simgeler üzerinden anlam inşa eden filmler; yarattıkları atmosferi aynı zamanda kullandıkları dil aracılığıyla da izleyenlere aktarırlar. Bu aktarma işleminde anlamlandırma süreci, kültürel kodlar ve toplumsal hafızanın yarattığı ezberler ile yorumlanır. Böylelikle, filmin altmetinleri açığa çıkar ve verilmek istenen örtük mesajlar da dâhil olmak üzere belirginleşir. Geçmişten bugüne görseli anlamlandırma/metni doğru analiz etme amacı, göstergebilim alanını zengin çalışmalarla ve birbirinden farklı bakış açıları ile şekillenen yöntemlerle geliştirmiştir. Alana katkıda bulunan çalışmalardan esinlenerek görsel okumalar yapılmakta böylelikle göstergebilimin özellikle bir bilim dalı olarak yetkinliği ortaya konmaktadır. İran Sineması'nın öncü yönetmenlerinden Mecid Mecidi'nin 2015 yılı yapımı 'Hz. Muhammed: Allah'ın Elçisi' filmi, örneklem olarak seçilerek, göstergebilim kodlarının izi sürülmüştür. İran'ın yaşamış olduğu toplumsal değişim ve dönüşüm İranlı yönetmenlerin sinemaya yaklaşımını etkilemiş; özellikle İran İslam Devrimi sonrasında yepyeni bir sinema akımı ortaya çıkarmıştır: İran Yeni Dalga Sineması. Yeni Dalga sinemacılar içerisinde Mecid Mecidi kendine has üslubu ve ortaya koyduğu metaforlar ile sadece kendi ülkesinin değil dünyanın dikkatini çekmeyi başarmıştır. Peki, Mecidi kapalı bir toplumun içinde yetişen bir yönetmen olarak nasıl oldu da dünyaya açılabildi, ya da İran sineması yaşadığı onca sosyo-politik sorunlar içinde başarılı ve özgün dilini nasıl ortaya koydu? İşte bu çalışmada bu soruların cevaplarını göstergebilimsel metotlar ile vermeye çalışacağız. Şüphesiz Mecidi'nin insanı temel alan anlatı yapısı ve sade-gösterişsiz sunumunun yarattığı gerçeklik atmosferi, izleyenleri etkilemektedir. Söz konusu özellikler de göstegebilimsel çözümlemeye katkıda bulunması nedeniyle değerlendirilecektir.
Özet (Çeviri)
Almost everything surrounding human life exists on a meaning system. It can be said that producing a sense and converting these produced senses into words, writings, sounds, or pictures with different tools is in human nature. The human's inherent ability to create sense can gain meaning by using certain signs or symbols. In this respect, there is a scientific field that examines these signs and their functioning: Semiotics. Semiotics adopts motion-picture films as 'unique'. Semiotics has tended to reveal how meaning exists in film and its rules, and it performed this by using the analysis method and notions of semiotics. As a consequence; sign, expression, content, denotation, connotation, signification, and system became the tools of semiotic analysis. Cinema, which is also denoted as the seventh art branch, is a mass art and pertains to the communication model. Therefore, the effort to make sense of the language of cinema, which is both a type of communication and includes signs, becomes more understandable with a semiotic analysis. The movies which build purview through indicators, metaphors, and symbols; transmit the atmosphere they have created through the language they have used as well. In this transposition operation, the sense-making process is interpreted with the cultural codes and rotes created by the collective memory. Thus, the subtexts of the movie become known and clear, including the implicit messages intended to be given. The purpose of interpreting the visual/analyzing the text correctly has been enhanced from past to present with studies that enrich semiotics and methods shaped by different viewpoints. One of the leading directors of Iranian Cinema, Majid Majidi's movie that was made in 2015 'Muhammad: The Messenger of God' has been chosen as a sample, thereby the marks of the semiotics codes are traced. The social change and transformation that Iran has experienced have affected the Iranian directors' approach to cinema. Especially after the Iranian Islamic Revolution, a brand new cinematic movement emerged: Iranian New Wave Cinema. Among the New Wave cinema-makers, Majid Majidi has managed to attract the attention of not only his own country but also the world with his unique style and metaphors. Well, how could Majidi be able to open up to the world as a director who grew up in a closed society, or how did Iranian cinema reveal its successful and original language in the face of all the socio-political problems it faced? In this study, we will try to answer these questions with semiotic methods. Undoubtedly, Majidi's human-based narrative structure and atmosphere of reality created by his plain and modest presentation impress the audience. Relevant features will also be evaluated as they contribute to the semiotic analysis.
Benzer Tezler
- Mecid Mecidi sinemasında doğa
Nature in Majid Majidi's cinema
OĞUZHAN OLGUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Radyo-TelevizyonGümüşhane ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERTAÇ TİMUR DEMİR
- İran sinemasında bir auteur: Mecid Mecidi sineması
An auteur in Iranian cinema: Majid Majedi cinema
ŞÜKRAN CEVHERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sahne ve Görüntü SanatlarıHasan Kalyoncu ÜniversitesiGörsel İletişim Tasarımı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR TINAZ
- Modern İran sinemasında İran edebiyatının izleri
The effects of Iranian literature on the Modern Iranian cinema
ABDOLHOSSEIN LALEH
Doktora
Türkçe
2013
Radyo-TelevizyonAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GAZİ OSMAN ÖZGÜDENLİ
- Gerçekçilik bağlamında İran sinemasında dil ve estetik
The language and aesthetic of Iranian cinema in context of realism
AYŞE ÇAĞLAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Radyo-TelevizyonGazi ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEÇİL BÜKER
- Din ve değerler eğitimi açısından İran sineması: Mejid Mejidi'nin filmleri örneği
In terms of religion and values education of İran cinema: Mejid Mejidi's films example
İSMAİL ACAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Dinİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET ALİ ÇANAKCI