Mullā Sadrā on man's journey seeking perfection: A critical analysis of İqāẓ al-Nāimīn (Awakening the sleepers)
Molla Sadrâ'da insan'ın istikmâl serüveni: İkâzü'n Nâimîn örneği ve analizi
- Tez No: 716876
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BURHAN KÖROĞLU, PROF. DR. ALPARSLAN AÇIKGENÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: İkâzü'n nâimîn, Molla Sadrâ, seyri süluk, akıl eleştirisi, keşf, kalb, Īqāẓ al-nāimīn, Mullā Ṣadrā, spiritual journeying (al-sulūk), critique of rational inquiry (al-baḥth), supra-rational unveiling (kashf), heart (qalb)
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İbn Haldun Üniversitesi
- Enstitü: Medeniyetler İttifakı Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
Şimdiye kadar Molla Sadrâ üzerine yapılan çalışmaların ekseriyeti felsefi eserlerine odaklanmış, düşünce sisteminin Meşşâi okul ile olan uyumluluğu açıkça incelenip, vurgulanmış, Ekberiyye okulu ve tasavvuf ile olan ilişkisi yeterince konu edilmemiştir. Bu sebeple, bu tezin amacı, az çalışılmış olan ve tasavvufi risalelerinden biri kabul edilen İkâzü'n nâimîn eserinin içeriğinin ve yapısının analizini yapmaktır. Henüz müstakil bir çalışmanın konusu olmamış olan bu eserde Sadrâ insanın kainattaki yerini ve istikmâl serüvenini ele alır. Varlık (vücûd) üzerine temellendirmiş olduğu birlik metafiziğine dayanarak, insanın manevi uyanmasının ve nihai istikmâlinin iki şeye dayandığını savunur: Tanrı'yı bilmek (mârifetullah) ve kulluk etmek (ubûdiyyet). Bu minvalde, Sadrâ manevi yaşantıya yer vermeyen ve dinin emirlerine bağlı bir hayat yaşamayı şart koşmayan bir felsefe anlayışını savunan Meşşâi filozofları eleştirir. Aynı zamanda, gerçek bilgiden yoksun ve sadece münzevi bir yaklaşım benimseyen sahte Sufiler olarak kabul ettiği ve mutasavvife olarak adlandırdığı kişileri de eleştirir. Sadrâ'ya göre, gerçek felsefe saliki bir bütün olarak dönüşüme sevk eden ve nihai olarak Tanrı'ya yakınlaşmayı hedefleyen uğraştır. Böylelikle, İkâzü'n nâimîn, bir yandan, Sadrâ'nın temel iddialarından biri olan, akli istidlal ve keşf ve müşahedenin uyumluluğu için bir örnek teşkil etmektedir. Diğer bir yandan, felsefe ve tasavvufun yaklaşımlarını başarılı bir şekilde bütünleşmesinde Sadrâ'nın Ekberiyye okuluna ve özellikle de Sadreddin Konevî'ye olan borcunu ortaya koymaktadır. Son olarak, tarihi bir bakış açısından, Sadrâ'nın Ekberiyye okuluna yöneltilmiş olan panteizm iddialarına karşı duruşu, Ekberiyye şârihleri arasında bir uyumsuzluğun olmadığını ispatlamaya çalışması ve zamanının ulemasına siyasiler ile yakınlık aramaları sebebiyle eleştirmesiyle, Sadrâ'nın kendi zamanındaki fikri ve siyasi olayları nasıl yorumladığına dair de yeni açılımlar sunmaktadır Bu tez, Sadrâ'nın düşünce sisteminin yeniden düşünülmesi,“daha çok tasavvufa ait”görüşleri de içerecek şekilde, daha bütüncül bir okumaya tabi tutulmasına katkı sağlayabilmeyi hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
So far, studies on Mullā Ṣadrā have mostly focused on his philosophical corpus while his relationship with the school of Ibn al-'Arabī and Sufism remains less explored. As such, given this gap, this thesis aims to provide a critical analysis of the content, structure and scope of one of Ṣadrā's understudied mystical treatises, namely, Īqāẓ al-Nāimīn (Awakening the Sleepers) in which he explores man's place in the cosmos and his journey to realization and perfection through it. In this treatise, which has not, as of yet, been the focus of an independent study, Ṣadrā argues that it is one's knowledge of God and servanthood that enable the seeker in attaining spiritual awakening and ultimate perfection. In this effort, Ṣadrā is critical of those (i.e. the Peripatetics) who argue for a kind of philosophy that doesn't require spiritual discipline and religious commitment while also being critical of those (i.e. the pseudo-Sufis) who follow a purely ascetic approach that is devoid of true knowledge. According to Ṣadrā, true philosophy is that which transforms the wayfarer as a whole and ultimately aims to earn proximity to God. As such, the Īqāẓ, on the one hand, stands as a demonstration for Ṣadrā's claim of the unity of rational inquiry (al-baḥth) and spiritual unveiling (kashf) and witnessing (shuhūd). On the other hand, it reveals his indebtedness to the school of Ibn al-'Arabī and in particular, his chief disciple Ṣadr al-Dīn al-Qūnawī, in his ultimate success at integrating the perspectives of the schools of philosophy and Sufism. Lastly, from a historical point of view, in putting forth Ṣadrā's robust defense of the school of Ibn al-'Arabī against accusations of pantheism, his attempt to demonstrate the underlying harmony among the views of the commentators of this school and his criticism of the scholars who have sought closeness with the rulers, it also provides new insights into Ṣadrā's views regarding the intellectual and political climate of his time. This study hopes to contribute to a wider rethinking of Ṣadrā's system of thought whereby ideas deemed“more akin to Sufi thought”are integrated and a more holistic reading is achieved.
Benzer Tezler
- Alparslan Açıkgenç'te varlık, bilgi, değer ilişkisi
The relationship between being, knowledge ,value at Alparslan Açıkgenç
MERYEM ARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DinGazi ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN HAYRİ BOLAY
- Yunan akılcılığı ile İslam akılcılığının mukayesesi
Comparison of Greek rationality and Islamic rationality
MASUME KANAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÇETİNTAŞ
- Sühreverdî ve Molla Sadra metafiziği üzerine bir değerlendirme
An assessment on Shihab al-din Suhrawardi and Mulla Sadra metaphysics
TOURAN SHEIKHLOU
Doktora
Türkçe
2021
DinAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EYÜP BEKİRYAZICI
- Hâdî Sebzevârî'nin felsefesinde tanrı kanıtlaması
The argument for the existence of God in Hādī Sabzawārī
ABDULLAH HÜSEYİN ÇAVUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dinİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER MAHİR ALPER
- Mistisizm ışığında Molla Sadrâ'nın Tanrı anlayışı üzerine bir inceleme
A study on Molla Sadra's understandi̇ng of God in the light of mysticism
ELİF DEDE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
FelsefeKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZİYAEDDİN KIRBOĞA