Muînüddin Süleyman Pervane'nin siyasî kariyeri ve vakıfları
The political career and foundations of Mûinüddin Süleyman Pervane
- Tez No: 717601
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEHRA ODABAŞI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 184
Özet
Muînüddin Süleyman Pervâne, Türkiye Selçuklu Devleti'nde, emîrlik, serleşkerlik, emîr-i hâciblik, sübaşılık, vezirlik ve pervânelik görevlerinde bulunmuş, I. Alâeddin Keykubad, II. Gıyâseddin Keyhüsrev, IV. Rükneddin Kılıç Arslan ve II. İzzeddin Keykâvus dönemlerinde yaşamış bir devlet adamıdır. Moğol istilâsının yaşandığı dönemde, Selçuklu devlet yönetiminde görev alan Muînüddin Süleyman Pervâne, Trabzon Rumları'nın eline geçen Sinop'u 1262 yılında yeniden fethetmiştir. Moğollar'ın Anadolu'yu işgal ettiği bir devirde, siyasî zekâsı ve yönetim kabiliyeti ile Moğollar'ın baskısını azaltarak, Türkiye Selçuklu Devleti'ni bir müddet daha ayakta tutan Süleyman Pervâne, dönemin tasavvuf erbabı ile olan iyi ilişkileri ile de adından çokça söz ettirmiştir. Bu çalışmada siyasî ve ilmî kişiliği ile ele alınan Muînüddin Süleyman Pervâne, inşa etmiş olduğu vakıf eserlerin bânisi olarak bâni hüviyeti ile de incelenmiştir. Süleyman Pervâne'nin inşa ettiği vakıf eserler arasında, Sinop'ta Sinop Pervâne Medresesi ve Camii, Tokat'ta Gökmedrese, Kayseri'de Pervâne Bey Medresesi, Merzifon'da Pervâne Camii, Erzincan'da Pervâne Bey Medresesi, Erzurum'da Çifte Minareli (Hatuniye) Medrese ve Sinop'un Durağan ilçesinde Durağan Kervansaray'ı bulunmaktadır. Muînüddin Süleyman Pervâne'nin bânisi olduğu bu eserler Anadolu'nun sosyal, dinî, siyasî, iktisadî ve ilmî hayatına şekil veren ve yıllarca Anadolu halkına hizmet eden önemli yapılar olması bakımından bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Türkiye Selçuklu Devleti'nde sosyal yaşamın ve toplumsal hayatın temel taşlarından biri olan vakıf kurumu, Selçuklu sultanları, Selçuklu devlet adamları ve zengin eşraf tarafından benimsenmiş ve desteklenmiştir. Selçuklu sultanlarının kurduğu vakıflar, bu alanda bir örnek teşkil etmekle birlikte bir güç simgesi olarak da karşımıza çıkmaktadır. Devlet kademelerinde önemli mevkide bulunan devlet adamları tarafından inşa edilen yapılar, daha çok kişinin siyasî hayatının bir yansımasıdır. Buna göre, siyasî kariyer ve mimarlık faaliyetleri arasında önemli bir ilişkinin olduğunu söylemek mümkündür. Genellikle kariyerin en parlak döneminde inşa edilen bu yapılar, her ne kadar dinî ve sosyal amaçlar doğrultusunda yapılsa da bânînin siyasî kariyerinin bir yansıması olarak tanımlanabilir. Muînüddin Süleyman Pervâne'nin yaptırmış olduğu vakıf eserler, hem dönemin şartları hakkında hem de bânîlerin siyasî kimlikleri adına önemli bilgiler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Muînüddin Süleyman Pervâne served as amir, serleşker, amir-i hacib, commander, vizier and propeller in the Turkish Seljuk State, I. Alaeddin Keykubad, II. Gıyâseddin Keyhüsrev, IV. Rükneddin Kılıç Arslan and He is a statesman who lived during the II. Izzeddin Keykavus period. Muînüddin Süleyman Pervâne, who took charge in the Seljuk state administration during this period of the Mongol invasion, reconquered Sinop, which was captured by the Trabzon Greeks, in 1262. Suleyman Pervâne, who kept the Turkish Seljuk State alive for a while by reducing the pressure of the Mongols with his political intelligence and administrative ability during the Mongolian invasion of Anatolia, also made a name for himself with his good relations with the Sufi connoisseurs of the period. In this study, in addition to the political and scientific personality of Muînüddin Süleyman Pervâne, he was also examined as the founder of the foundation works he had built. Among the foundation works built by Süleyman Pervâne, Sinop Pervâne Madrasa and Mosque in Sinop, Gökmedrese in Tokat, Pervâne Bey Madrasa in Kayseri, Pervâne Mosque in Merzifon, Pervâne Bey Madrasa in Erzincan, Çifte Minarereli ( Hatuniye) Madrasa in Erzurum and Durağan Caravanserai. These works, which were built by Muînüddin Süleyman Pervâne, are the subject of this study in terms of being important structures that shape the social, religious, political, economic and scientific life of Anatolia and serve the Anatolian people for years. The foundation institution, which is one of the cornerstones of social life in the Turkish Seljuk State, was adopted and supported by the Seljuk sultans, the Seljuk statesmen and the wealthy gentry. The foundations established by the Seljuk sultans set an example in this field and also appear as a symbol of power. The buildings built by the statesmen who hold important positions in the state levels are mostly a reflection of the political life of the people. Accordingly, it is possible to say that there is an important relationship between political career and architectural activities. Although these structures, which were generally built in the heyday of the career, were built for religious and social purposes, they can be defined as a reflection of the political career of the donor. The foundation works built by Muînüddin Süleyman Pervâne provide important information both about the conditions of the period and on behalf of the political identities of the donors.
Benzer Tezler
- Sultan IV. Rükneddin Kılıç Arslan dönemi Türkiye Selçuklu Devleti tarihi
History of the Turkey Seljuk State in the period of Sultan Rukn al-Dīn Kilidj Arslan IV.
AYBÜKE ÖZCAN
- Bir Türkiye'de Selçuklu Veziri: Fahrettin Ali (Sahib Ata)
A Turkey Seljuk Vizier of: Fahrettin Ali
LEYLA İLBOĞA
- Anadolu Selçuklu Devletinde üç kardeş devri: 1246-1266
Three brothers time in Anatolian Seljuks: 1246-1266
KANSU EKİCİ
- Türkiye Selçuklu Devleti'nin Moğollara karşı ittifak arayışları (M.1220-1277)
Turkey Seljuk State's seekings of alliance against Mongols (Ad 1220-1277)
MURAT KELEŞ
