Toplumsal cinsiyet eşitsizliği bölgeler arası karşılaştırması
Gender i̇nequality in regional comparison
- Tez No: 718090
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NERGİS DAMA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Sociology, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Toplumsal cinsiyet, insani gelişme, toplumsal eşitsizlik, Gender, human development, social inequality
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Politika Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
İnsani Gelişme Endeksi (İGE), toplumların kalkınma düzeylerini belirleyen gün geçtikçe önemi artan bir göstergedir. 1990 yılında Pakistanlı Mahbub ul Haq tarafından bulunan insani gelişme,1993 yılından bu yana Birleşmiş Milletler Gelişme Programı (United Nation Development Programme-UNDP) tarafından her yıl İnsani Gelişme Raporları (İGR) kapsamında yayımlanmaktadır. Küreselleşen dünya düzeni ile ülkelerin içine girdiği rekabet ortamında zorunlu hale gelen kalkınma süreci ile ülkeler geri kaldıkları yönlerini geliştirmek adına İGE'den faydalanarak politikalarını uygulamaya başlamışlardır. Kalkınma ölçütleri içerisinde yer alan sağlık, eğitim, temsil ve istihdam verilerini hesaplamada kullanılan İGE kavramı ülkelerin kalkınma düzeylerini karşılaştırmak için kullanılan yöntemlerden birisidir. Araştırma İGE'nin altında hesaplanan Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği (TCE) kavramı çerçevesinde sınırlandırılmıştır. İGE hesaplaması yapılırken toplumların, biyolojik, fiziksel, geleneksel ve ekonomik farklarına göre kültürel özellikleri dikkate alınarak eşitsizlik kavramı farklı tanımlamalar almıştır. İnsani gelişme, refahın sadece mutlak ekonomik refah ile ölçülemeyeceği için, bireylerin yaşam kalitelerinin farklı açılardan arttırmaya yönelen bir kavramdır (Altan, 2020). Kadınların sürdürülebilir kalkınmadaki payını etkileyen istihdam, eğitim ve parlamentoda yer almada erkeklere göre temsil oranlarının incelenmesi, Türkiye genelinde uygulanan politikaların geliştirilmesi ve yönlendirilmesi açısından önemlilik arz etmektedir. Bu nedenle çalışma kadınları merkeze alınarak şekillenmiştir. TCE hesaplanırken doğuşta beklenen yaşam süresi, okullaşma oranı, beşerî sermayeye yapılan yatırımlar, kadın ve erkeğin aile ve toplumda üstlendiği görevler dikkate alınmaktadır. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği kavramının bölgesel olarak kavramsallaştırmasında insani gelişme endeksi perspektifinden yararlanılmıştır. Türkiye'de yaşayan kadınların TCE'ye karşı olan tutumlarını anlamak için TÜİK'ten talep edilen verilerin il düzeyinde TCEE hesaplama için yetersiz kalması nedeniyle saha araştırması ile veriler toplanmıştır. Araştırmada tarama çalışması yapılarak Türkiye evreninden seçilen rastlantısal örneklemle evreni genelleme amaçlanmıştır. Önceden belirlenmiş cevapları içeren, çevrimiçi anket tekniği ile veriler elde edilerek, bu veriler betimsel analizle değerlendirilmiştir. Türkiye'de 2021 yılı itibariyle bölgeler arasında İGE perspektifinde TCE karşılaştırması yapılarak; 1. Türkiye'de bölgeler arasında eğitim, siyasi temsil, iş gücüne katılım, aile hayatı ve sağlık alanlarında TCE çerçevesinde farklılık var mı? 2. Türkiye'de TCE algısının kadının yaşadığı bölgeye göre farklılık nedenleri nelerdir? 3. Türkiye'deki yedi bölgede özelinde kadınların genel hayat memnuniyetleri ve TCE algısı nasıldır? sorularına yanıt aranmaktadır. Elde edilen sonuçların geliştirilecek politikaları yönlendirmesi, bundan sonra yapılacak çalışmalarda değişimin gözlemlenmesi ve politikaların etkinliğinin belirlenmesi açısından önemlidir.
Özet (Çeviri)
The Human Development Index (HDI) is an indicator of increasing importance that determines the development levels of societies. The concept of human development, used by Pakistani Mahbub ul Haq in 1990, has been published annually by the United Nations Development Program (UNDP) within the scope of Human Development Reports (HDR) since 1993.With the development process, which has become mandatory in the competitive environment of the globalizing world order, countries have started to implement their policies by taking advantage of the HDI in order to improve their lagging aspects. The concept of HDI, which is used to calculate health, education, representation and employment data within the development criteria, is one of the methods used to compare the development levels of countries. While calculating the HDI, the concept of inequality has taken different definitions by considering the cultural characteristics of societies according to their biological, physical, traditional and economic differences. Human development is a concept that tends to increase the quality of life of individuals from different perspectives, since welfare cannot be measured only with absolute economic welfare (Altan, 2020). Examining the representation rates of women compared to men in employment, education and taking part in parliament, which affect the share of women in sustainable development, is important in terms of developing and directing the policies implemented throughout Turkey. For this reason, the study was shaped by centred on women, and the research was limited within the framework of the concept of Social Gender Inequality (SGI), which is calculated under the HDI. While calculating SGI, life expectancy at birth, schooling rate, investments made in human capital, and the roles that men and women undertake in the family and society are taken into account. The human development index perspective was used in the regional conceptualization of the concept of gender inequality. In order to understand the attitudes of women living in Turkey towards SGI, data were collected through field research since the data requested from Turkish Statistical Institute (TUIK) were insufficient for calculating SGI at the provincial level. In the research, a random sample was selected from the population of Turkey by scanning. Data were obtained with the online questionnaire technique, which included predetermined question and answer options, and then these data were evaluated with descriptive analysis. By making a SGI comparison in the HDI perspective between the regions as of 2021 in Turkey; 1. Are there differences between regions in Turkey in terms of education, political representation, labor force participation, family life and health, within the framework of SGI? 2. What are the reasons for the difference in the perception of SGI in Turkey according to the region where women live? 3. What is the general life satisfaction and SGI perception of women in the seven regions in Turkey? seeking answers to questions.The results obtained are important in terms of guiding the policies to be developed, observing the change in future studies and determining the effectiveness of the policies.
Benzer Tezler
- Multiculturalism, division and planning: Lessons for urban integration and the case of Nicosia
Çok kültürlülük, bölünme ve planlama: Kentsel bütünleşme için dersler ve Lefkoşa örneği
GİZEM CANER
Doktora
İngilizce
2014
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FULİN BÖLEN
- Eğitimde eşitsizlikle başa çıkmak uzman görüşleri temelinde eğitim sistemi ve politikalarının analizi
Overcominginequalities in education an analysis of educational policies based on expert opinions
ASUMAN YAMLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LÜTFİ SUNAR
- Türkiye'de toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin bölgesel karşılaştırılması
Regional comparing of gender inequality in turkey
CEMİLE CAN
- Türkiye'de nüfus ve eğitimde fırsat eşitsizliği
Başlık çevirisi yok
ŞENER BÜYÜKÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Planlaması Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT ADEM