Geri Dön

Farklı donör bitki yaşı ve farklı eksplant tiplerinin kuşkonmazda (Asparagus officinalis L.) mikroçoğaltıma etkileri

Effects of different donor plant age and different explant types on asparagus (Asparagus officinalis L.) micropropagation

  1. Tez No: 718816
  2. Yazar: HATİCE BÜŞRA YAVUZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. NURAY ÇÖMLEKÇİOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Asparagus officinalis L, mikroçoğaltım, donör yaşı, sürgün ucu, lateral tomurcuk, Asparagus officinalis L, micro-propagation, donor age, shoot tip, lateral bud
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sebze Yetiştirme ve Islahı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 64

Özet

Kuşkonmaz (Asparagus officinalis L.) Asparagaceae familyasında yer alan otsu ve çok yıllık monokotil bir bitki türüdür. Bu tür dioik yapıdadır. Erkek bitkiler dişi bitkilere göre daha verimlidir. Doku kültürü teknikleri ile erkek kuşkonmaz bitkilerin üretimine odaklanarak daha verimli bitki çoğaltma yolu izlenilebilir. Bu çalışmanın amacı kuşkonmazda farklı yaşlardaki donör bitkilerden (3 ve 5 yaş) alınan 2-3 mm büyüklüğünde sürgün ucu ve lateral (aksillar) tomurcuk eksplantlarının mikroçoğaltıma etkilerinin belirlenmesidir. Denemede ticari bir çeşit olan Jersey Knight F1 kullanılmıştır. Eksplantlardan sürgün elde etmek için 0.2 mg l-1 NAA (naftelen asetik asit), 0.2 mg l-1 BAP (benzil amino pürin), 0.2 mg l-1 kinetin, 30 g l-1 sükroz ve 7 g l-1 agar içeren MS (Murashige ve Skoog, 1962) besin ortamı kullanılmıştır. Gelişimi sağlanan sürgünler 0.5 mg l-1 BAP ve 0.2 mg l-1 IBA içeren MS çoğaltma ortamına aktarılmıştır. Sürgünlerin köklenmeleri için 0.5 mg l-1 IBA içeren MS ortamı kullanılmıştır. Çalışma dört tekerrürlü olarak, her tekerrürde 5 kavanoz ve her kavanozda 5 eksplant kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Kültüre alınan bütün eksplantlardan sürgün elde edilmiştir. Birinci alt kültürde 3 ve 5 yaşlı donör bitkilerden elde edilen eksplant başına ortalama sürgün sayıları sırasıyla 7.0 ve 7.18 olarak belirlenmiştir. Sürgün ucu eksplantından ortalama 9.43 sürgün elde edilirken, lateral tomurcuk eksplantından 4.75 sürgün elde edilmiştir. İkinci alt kültürde 3 yaşlı donör bitkilerinden ortalama 9.13, 5 yaşlı donör bitkilerinden ortalama 9.55 sürgün elde edilmiştir. Sürgün ucundan eksplant başına 10.53 sürgün elde edilirken lateral tomurcuk eksplantından 8.15 sürgün tespit edilmiştir. Birinci alt kültürde sürgün ucu eksplantının çoğalma katsayısı lateral tomurcuk eksplantına göre önemli farklılık göstermiştir. Buna karşılık ikinci alt kültürde çoğalma katsayıları arasındaki fark azalmıştır. Köklenme ortamında 3 yaşlı ve 5 yaşlı donör bitkilerin eksplantlarından sırasıyla %48.0 ve %58.0 köklenme elde edilirken, sürgün ucu eksplantında ortalama %65.0 ve lateral tomurcuk eksplantından %41.0 köklenme oranı belirlenmiştir.

Özet (Çeviri)

Asparagus (Asparagus officinalis L.) is a herbaceous and perennial monocotyledonous plant species in the Asparagaceae family. This species is dioecious. Male plants are more productive than female plants. More efficient plant propagation can be followed by focusing on the production of male plants with tissue culture techniques. The aim of this study is to determine the micro-propagation effects of 2-3 mm size shoot tip and lateral (axillary) bud explants taken from donor plants of different ages (3 and 5 years) in asparagus. Jersey Knight F1, a commercial variety, was used in the experiment. To obtain shoots from explants, 0.2 mg l-1 NAA (naphthen acetic acid), 0.2 mg l-1 BAP (benzyl amino purine), 0.2 mg l-1 kinetin, 30 g l-1 sucrose and 7 g l- 1 agar containing MS (Murashige and Skoog, 1962) nutrient medium was used. The developed shoots were transferred to proliferation MS medium containing 0.5 mg l-1 BAP and 0.2 mg l-1 IBA (indole butyric acid). MS medium containing 0.5 mg l-1 performed in four replications using 5 jars per replication and 5 explants per jar. Shoot development was obtained from all cultured explants. In the first subculture, the average shoot numbers per explant obtained from 3 and 5 years old donor plants were determined as 7.0 and 7.18, respectively. While an average 9.43 shoots were obtained from shoot tip explant, 4.75 shoots were obtained from the lateral bud explant. In the second subculture, an average of 9.13 shoots from 3-year-old donor plants and 9.55 shoots from 5-year-old donor plants were obtained. While 10.53 shoots per explant were obtained from the shoot tip, 8.15 shoots were detected from the lateral bud explant. The proliferation coefficient of the shoot tip explant in the first subculture differed significantly compared to the lateral bud explant. In contrast, the difference in proliferation coefficients decreased in the second subculture. In the rooting medium, 48.0% and 58.0% rate were obtained from the explants of the 3 and 5 years old donor plants respectively, while the average rooting rate was 65.0% in the shoot tip explant and 41.0% in the lateral bud explant.

Benzer Tezler

  1. Hıyarda (Cucumis sativus L.) gynogenesis yolu ile haploid embriyo ve bitki oluşumuna donör bitkinin yaşı ve mevsimin etkisi

    The effect of the donor plant's age and season effect on haploid embryo and plant formation in cucumber (Cucumis sativus L.) via gynogenesis

    ESMANUR DEMİREL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    BiyoteknolojiAkdeniz Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET NACİ ONUS

  2. Biberde (Capsicum annuum L.) genotip, bitki yaşı ve mevsimin haploid bitki eldesine etkisinin araştırılması

    The effects of donor plants age, genotype and season to obtain haploid plants in pepper (Capsicum annuum L.)

    FUNDA AYAR ŞENSOY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    ZiraatAkdeniz Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURGÜL ERCAN

  3. Bazı biber (Capsicum annuum L. ) çeşitlerinde anter kültürü yöntemiyle haploid bitki elde edilmesinde mevsimin ve bitki yaşının etkilerinin araştırılması

    An Investigation on the effect of donor plant age growing season to obtain haploid plant via anther culture of some pepper cultivars (Capsicum annuum L. )

    FUNDA AYAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    ZiraatAkdeniz Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NURGÜL ERCAN

  4. Donor bitkilerin yetişme koşulları ve farklı kültür sıcaklıklarının ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) anter kültüründe haploid bitki rejenerasyonuna etkileri üzerine bir araştırma

    Effect of growing conditions of donor plants and different incubation temperatures on haploid plant regeneration from anthers of bread wheat

    MUSTAFA ENGİN ÖZÜ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    ZiraatÇukurova Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RÜŞTÜ HATİPOĞLU

  5. Donar bitkilerin yetişme koşulları ve anterlere farklı sürelerle soğuk uygulamasının ekmeklik buğdayda haploid bitki rejenerasyonuna etkileri üzerinde bir araştırma

    Effects of growing conditions of donor plants and different cold pretreatments on haploid plant regeneration from anthers of bread wheat

    SEVDA ALTINTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    ZiraatÇukurova Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM GENÇ