Farklı donör bitki yaşı ve farklı eksplant tiplerinin kuşkonmazda (Asparagus officinalis L.) mikroçoğaltıma etkileri
Effects of different donor plant age and different explant types on asparagus (Asparagus officinalis L.) micropropagation
- Tez No: 718816
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NURAY ÇÖMLEKÇİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Asparagus officinalis L, mikroçoğaltım, donör yaşı, sürgün ucu, lateral tomurcuk, Asparagus officinalis L, micro-propagation, donor age, shoot tip, lateral bud
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sebze Yetiştirme ve Islahı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 64
Özet
Kuşkonmaz (Asparagus officinalis L.) Asparagaceae familyasında yer alan otsu ve çok yıllık monokotil bir bitki türüdür. Bu tür dioik yapıdadır. Erkek bitkiler dişi bitkilere göre daha verimlidir. Doku kültürü teknikleri ile erkek kuşkonmaz bitkilerin üretimine odaklanarak daha verimli bitki çoğaltma yolu izlenilebilir. Bu çalışmanın amacı kuşkonmazda farklı yaşlardaki donör bitkilerden (3 ve 5 yaş) alınan 2-3 mm büyüklüğünde sürgün ucu ve lateral (aksillar) tomurcuk eksplantlarının mikroçoğaltıma etkilerinin belirlenmesidir. Denemede ticari bir çeşit olan Jersey Knight F1 kullanılmıştır. Eksplantlardan sürgün elde etmek için 0.2 mg l-1 NAA (naftelen asetik asit), 0.2 mg l-1 BAP (benzil amino pürin), 0.2 mg l-1 kinetin, 30 g l-1 sükroz ve 7 g l-1 agar içeren MS (Murashige ve Skoog, 1962) besin ortamı kullanılmıştır. Gelişimi sağlanan sürgünler 0.5 mg l-1 BAP ve 0.2 mg l-1 IBA içeren MS çoğaltma ortamına aktarılmıştır. Sürgünlerin köklenmeleri için 0.5 mg l-1 IBA içeren MS ortamı kullanılmıştır. Çalışma dört tekerrürlü olarak, her tekerrürde 5 kavanoz ve her kavanozda 5 eksplant kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Kültüre alınan bütün eksplantlardan sürgün elde edilmiştir. Birinci alt kültürde 3 ve 5 yaşlı donör bitkilerden elde edilen eksplant başına ortalama sürgün sayıları sırasıyla 7.0 ve 7.18 olarak belirlenmiştir. Sürgün ucu eksplantından ortalama 9.43 sürgün elde edilirken, lateral tomurcuk eksplantından 4.75 sürgün elde edilmiştir. İkinci alt kültürde 3 yaşlı donör bitkilerinden ortalama 9.13, 5 yaşlı donör bitkilerinden ortalama 9.55 sürgün elde edilmiştir. Sürgün ucundan eksplant başına 10.53 sürgün elde edilirken lateral tomurcuk eksplantından 8.15 sürgün tespit edilmiştir. Birinci alt kültürde sürgün ucu eksplantının çoğalma katsayısı lateral tomurcuk eksplantına göre önemli farklılık göstermiştir. Buna karşılık ikinci alt kültürde çoğalma katsayıları arasındaki fark azalmıştır. Köklenme ortamında 3 yaşlı ve 5 yaşlı donör bitkilerin eksplantlarından sırasıyla %48.0 ve %58.0 köklenme elde edilirken, sürgün ucu eksplantında ortalama %65.0 ve lateral tomurcuk eksplantından %41.0 köklenme oranı belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Asparagus (Asparagus officinalis L.) is a herbaceous and perennial monocotyledonous plant species in the Asparagaceae family. This species is dioecious. Male plants are more productive than female plants. More efficient plant propagation can be followed by focusing on the production of male plants with tissue culture techniques. The aim of this study is to determine the micro-propagation effects of 2-3 mm size shoot tip and lateral (axillary) bud explants taken from donor plants of different ages (3 and 5 years) in asparagus. Jersey Knight F1, a commercial variety, was used in the experiment. To obtain shoots from explants, 0.2 mg l-1 NAA (naphthen acetic acid), 0.2 mg l-1 BAP (benzyl amino purine), 0.2 mg l-1 kinetin, 30 g l-1 sucrose and 7 g l- 1 agar containing MS (Murashige and Skoog, 1962) nutrient medium was used. The developed shoots were transferred to proliferation MS medium containing 0.5 mg l-1 BAP and 0.2 mg l-1 IBA (indole butyric acid). MS medium containing 0.5 mg l-1 performed in four replications using 5 jars per replication and 5 explants per jar. Shoot development was obtained from all cultured explants. In the first subculture, the average shoot numbers per explant obtained from 3 and 5 years old donor plants were determined as 7.0 and 7.18, respectively. While an average 9.43 shoots were obtained from shoot tip explant, 4.75 shoots were obtained from the lateral bud explant. In the second subculture, an average of 9.13 shoots from 3-year-old donor plants and 9.55 shoots from 5-year-old donor plants were obtained. While 10.53 shoots per explant were obtained from the shoot tip, 8.15 shoots were detected from the lateral bud explant. The proliferation coefficient of the shoot tip explant in the first subculture differed significantly compared to the lateral bud explant. In contrast, the difference in proliferation coefficients decreased in the second subculture. In the rooting medium, 48.0% and 58.0% rate were obtained from the explants of the 3 and 5 years old donor plants respectively, while the average rooting rate was 65.0% in the shoot tip explant and 41.0% in the lateral bud explant.
Benzer Tezler
- Hıyarda (Cucumis sativus L.) gynogenesis yolu ile haploid embriyo ve bitki oluşumuna donör bitkinin yaşı ve mevsimin etkisi
The effect of the donor plant's age and season effect on haploid embryo and plant formation in cucumber (Cucumis sativus L.) via gynogenesis
ESMANUR DEMİREL
Doktora
Türkçe
2022
BiyoteknolojiAkdeniz ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET NACİ ONUS
- Biberde (Capsicum annuum L.) genotip, bitki yaşı ve mevsimin haploid bitki eldesine etkisinin araştırılması
The effects of donor plants age, genotype and season to obtain haploid plants in pepper (Capsicum annuum L.)
FUNDA AYAR ŞENSOY
- Bazı biber (Capsicum annuum L. ) çeşitlerinde anter kültürü yöntemiyle haploid bitki elde edilmesinde mevsimin ve bitki yaşının etkilerinin araştırılması
An Investigation on the effect of donor plant age growing season to obtain haploid plant via anther culture of some pepper cultivars (Capsicum annuum L. )
FUNDA AYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
ZiraatAkdeniz ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURGÜL ERCAN
- Donor bitkilerin yetişme koşulları ve farklı kültür sıcaklıklarının ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) anter kültüründe haploid bitki rejenerasyonuna etkileri üzerine bir araştırma
Effect of growing conditions of donor plants and different incubation temperatures on haploid plant regeneration from anthers of bread wheat
MUSTAFA ENGİN ÖZÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RÜŞTÜ HATİPOĞLU
- Donar bitkilerin yetişme koşulları ve anterlere farklı sürelerle soğuk uygulamasının ekmeklik buğdayda haploid bitki rejenerasyonuna etkileri üzerinde bir araştırma
Effects of growing conditions of donor plants and different cold pretreatments on haploid plant regeneration from anthers of bread wheat
SEVDA ALTINTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM GENÇ