Adana Ulu Camii çinileri
Adana Great Mosque tiles
- Tez No: 718832
- Danışmanlar: PROF. DR. ZUHAL TÜRKTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Sanat Tarihi, Crafts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Ramazanoğlu Beyliği XIV. yüzyılın ikinci yarısında, hem coğrafi konumu hem de kültürel zenginliğiyle dikkat çeken Adana'nın merkezinde ve Çukurova bölgesinde egemenliğini sürdürmüştür. Adana ve Tarsus'ta Ramazanoğlu Beyliği dönemine ait birçok mimari eser inşa edilmiştir. Bu araştırmada, Adana'nın simgesi haline gelen tarihi Adana Ulu Camii ve çini eserleri ele alınmıştır. Yapı, kaynaklarda“Camii Cedid”ve“Yeni Camii”gibi farklı isimler almıştır. Ulu camii, kendi adındaki Ulu Camii Mahallesinde, Kızılay Caddesi üzerinde bulunmaktadır. Çalışmanın temeli altı bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde konu etraflıca olup konuyla ilgili kaynaklar incelenmiştir. Konunun tanımı önemi, amacı, materyal yönteme ait bilgiler ve literatür özetlere yer verilmiştir. Araştırmanın konusu ve katalog bölümünden önce çalışmanın konusuyla ilgili olması sebebiyle çini sanatının tanımı yapılarak tarihi gelişimi ve teknikleri hakkında bilgi verilerek başlanmıştır. Ardından Adana Ulu Camii tarihi, mimarisi, tezyinatı ve genel olarak çini süslemesinden bahsedilmiştir. Camii'nin türbesi ve medresesi de bulunmaktadır. Bu mimari ögeler araştırmada camii ile birlikte ele alınarak anlatılmıştır. Araştırma bulgularının yer aldığı, çalışmanın konusunu belirleyen katalog bölümünde incelenmiş olan camii çinilerinden bahsedilmiştir. Bu çiniler gruplar halinde sıralanmış fotoğrafları ve çizimleri ile desteklenmiştir. Yapının süsleme unsuru olan çinilerin desenlerinde görülen motif, renk ve teknik özellikleri açısından incelenerek her bir çini süsleme elemanı kompozisyon özellikleri ile de anlatılmıştır. Çalışmanın beşinci bölümünde Adana Ulu Camii hakkındaki genel bilgiler ve araştırma bulguları olan çinilerinin motif ve desen analizi ele alınarak incelenmiş olup değerlendirilmiştir. Yapı ve çinilerinin günümüzdeki durumu hakkında da bilgi verilmiştir. Çalışmanın sonuç bölümünde incelenen eserin genel özellikleri ele alınarak bilgilere yer verilmiştir. Adana Ulu Camii inşası ve çinilerinin farklı dönemleri işaret ettiği kanaatine ulaşıldığı anlatılmaktadır. Bu sonuca harim, harimin batı duvarına bitişik mekân ve türbede bulunan süsleme unsuru çinilerin yapı inşasının bitiminden sonra camiiye getirilerek duvar yüzeyleri ve sandukaların kaplanması öngörüsü ile ulaşılmaktadır. Ayrıca camii ve camiinin bitişiğindeki türbede çini süslemeler arasında birbirinden farklı üsluplar görülmektedir. Çini süslemeler gerek motif, gerekse kalite ve tasarım olarak XVI. ve XVII. yüzyıl İznik üretimidir. Bu bölümde özet olarak yapı mimarisi, çini süslemeleri ve bu çinilerin benzerlerinin bulunduğu yapılara örnek verilerek elde edilen sonuçlar ifade edilmiştir. Son olarak çalışma, kaynakça bilgileri verilerek tamamlanmıştır.
Özet (Çeviri)
In the second half of the XIV. century, Ramazanoğlu Principality continued its dominance in the center of Adana, which attracts attention with its geographical location and cultural richness, and in the Çukurova region. Many architectural works belonging to the period of Ramazanoğlu Principality were built in Adana and Tarsus. In this research, the historical Adana Ulu Mosque and its tile works, which have become the symbol of Adana, are discussed. The building has taken different names such as“Mosque Cedid”and“New Mosque”in the sources. The Ulu Mosque is located in the Ulu Cami Neighborhood, which is named after him, on Kızılay Street. The basis of the study consists of six chapters. In the introductory part, the subject is detailed and the sources related to the subject are examined. The definition of the subject, its importance, purpose, information about the material method and literature summaries are given. Since the subject of the research and the catalog section are related to the subject of the study, the definition of tile art has been started by giving information about its historical development and techniques. Then, Adana Ulu Mosque history, architecture, decoration and tile decoration in general are mentioned. The mosque also has a mausoleum and a madrasah. These architectural elements are explained in the research by considering them together with the mosque. In the catalog section, which includes the research findings and determines the subject of the study, the mosque tiles that have been examined are mentioned. These tiles are supported by photographs and drawings arranged in groups. The motif seen in the patterns of the tiles, which are the ornamental elements of the building, is examined in terms of color and technical features, and each tile ornamental element is explained with its composition features. In the fifth part of the study, general information about Adana Ulu Mosque and the motif and pattern analysis of the tiles, which are research findings, were examined and evaluated. Information is also given about the current state of the building and its tiles. In the conclusion part of the study, the general features of the work examined and information are given. It is reported that the construction and tiles of the Adana Ulu Mosque indicate different periods. This conclusion is reached with the foresight of covering the wall surfaces and sarcophagi after the completion of the construction of the harim, the place adjacent to the western wall of the harim, and the ornamental tiles in the tomb. In addition, different styles are seen among the tile decorations in the mosque and the tomb adjacent to the mosque. Tile ornaments are XVI. and XVII. century Iznik production. In this section, building architecture, tile decorations and examples of buildings with similar tiles are given and the results are expressed. Finally, the study was completed by giving bibliographic information.
Benzer Tezler
- Anadolu Türk mimarisinde çinili lahitler
Tiled sarcophagi in Anatolian Turkish architecture
ÜMMÜHAN DEMİRAYAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sanat TarihiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖKBEN AYHAN
- Çağdan çağa değişen sanatın tanımları ve Selçuklu çehresindeki anlamı
Descriptions of the changing art from one age to another and its meaning in Seljuk
ELİF ŞENGÜL
- Geç dönem osmanlı Adana mezar taşları(18-20.yy)
Late term Ottoman Adana Tomb stones(18-20.yy)
SERAP ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Sanat TarihiSelçuk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. YAŞAR ERDEMİR
- Matrakçı Nasuh'un gözünden bazı Anadolu kentlerinin çözümlemesi
Analysis of some Anatolian cities through the eyes of Matrakçı Nasuh
MESUT YANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sanat Tarihiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTürk İslam Arkeolojisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEBNEM PARLADIR
- Adana'da yapı toplulukları ve şehrin gelişimi
The building communities in Adana and the development of the city
NERMİN TANBUROĞLU
Doktora
Türkçe
2017
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NERMİN ŞAMAN DOĞAN