Tuzcuoğlu Memiş Ağa'nın Doğu Karadeniz'de Ayanlık mücadelesi
Tuzcuoğlu Memiş Ağa's Eastern Black seastruggle for Ayanlık
- Tez No: 719336
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EŞREF TEMEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Artvin Çoruh Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
XVI. yüzyılın sonlarından itibaren Asya ve Avrupa'da başlayan zamanla Osmanlı Devleti'ni de etkisi altına alan büyük bir kriz olmuştur. Bu krizle beraber başta askerî alanda bunu takiben ekonomik, sosyal ve idari olarak karşılaşılan sorunlara çözüm amacıyla yeni prosedürler geliştirilmiştir. Atılan bu önemli adımlarla devlet yeni bir ekonomik politiği oluşturarak savaş masraflarını ve bütçe açıklarını timar alanlarının mukataalaştırılması, avarız vergisi ve parada tağşiş gibi farklı iktisadi araçlarla karşılamayı amaçlamıştır. Osmanlı merkez teşkilâtında yaşanılan bu değişimlerin taşra idaresine yansıması sonucu önceden de var olan ayanlar XVII. yüzyıldan itibaren daha da güçlenerek“Ayanlık Kurumu”olarak karşımıza çıkmıştır. Trabzon Eyaleti, Osmanlı Devleti için Doğu ve Batı ticaret yolunun üzerinde doğal limanlara sahip olması sebebiyle jeopolitik konumu noktasında dikkat çeken bir eyalet olma özelliği taşımaktadır. Bu bakımdan devletin taşra idaresinde öne çıkan yerel idarecilerin büyük bir boşluğu doldurmasına karşın zaman zaman devlet için tehdit unsuru olmuştur. Bu çalışmada yukarıda zikredilen değişimlerin XVII-XIX. yüzyılda Hopa, Rize ve Trabzon şehirlerine etkisi ele alınarak, bölgede idari ve ekonomik faaliyet yürüten ayanların durumu ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Özelde de anılan dönemin önemli figürlerinden Hopa/Rize Ayanı Tuzcuoğlu Memiş Ağa üzerinde durulmuştur. Zira onunla ilgili yeni ortaya çıkarılan belge ve bilgilerle daha önceden değinilmemiş ya da tam olarak aydınlatılamamış bazı konular aydınlatılmıştır. Bu çerçevede mevcut literatürde Memiş Ağa'nın eşkıya olduğu algısı ortadan kaldırılarak bölgedeki idari, mali, askeri sistem içerisinde yer alan önemli bir kişi olduğu tezi işlenmiştir. Memiş Ağa'nın nasıl ve neden öldürüldüğü konusuna açıklık getirilmiş önceden bilinmeyen muhallefatına dolaylı yollardan ulaşılmıştır. Sonuç olarak konu Tuzcuoğlu Memiş Ağa üzerinden somutlaştırılarak hem merkezi yönetimin, mali, idari ve askeri anlamda, Trabzon üzerindeki denetimini yitirmediğini hem de Tuzcuoğlu Memiş Ağa'nın bölgedeki asıl rolü açıklanmıştır.
Özet (Çeviri)
XVI. There has been a great crisis that started in Asia and Europe since the end of the 19th century, which also affected the Ottoman Empire over time. Along with this crisis, new procedures have been developed in order to solve the economic, social and administrative problems, especially in the military field. With these important steps, the state created a new economic policy and aimed to meet the war expenses and budget deficits with different economic instruments such as mukataaization of timar areas, avarız tax and debasement in money. It has emerged as the“Ayanlık Institution”by getting stronger since the 19th century. Trabzon Province is a remarkable state for the Ottoman Empire in terms of its geopolitical position, as it has natural harbors on the East and West trade routes. In this respect, although the local administrators who came to the fore in the provincial administration of the state filled a big gap, they were a threat to the state from time to time. By examining the effect on Hopa, Rize and Trabzon cities in the 19th century, the situation of the notables who carried out administrative and economic activities in the region was tried to be revealed. In particular, one of the important figures of the period mentioned, Hopa/Rize Ayani Tuzcuoğlu Memiş Ağa is emphasized. Because, with the newly uncovered documents and information about him, some issues that have not been mentioned before or have not been fully clarified have been clarified. In this context, the perception that Memiş Ağa is a bandit in the existing literature has been removed and the thesis that he is an important person in the administrative, financial and military system in the region has been processed. The issue of how and why Memiş Ağa was killed has been clarified, and the previously unknown opposition has been reached indirectly. As a result, the subject has been embodied through Tuzcuoğlu Memiş Ağa, and both the central government has not lost its control over Trabzon in financial, administrative and military terms and the main role of Tuzcuoğlu Memiş Ağa in the region has been explained.
Benzer Tezler
- Afgan refakatsiz çocukların ve gençlerin dayanıklılıklarının ve yapabilirliklerinin incelenmesi: Türkiye'den deneyimler
Examining the resilience and capabilities of Afghan unaccompanied children and youth: Experiences from Turkey
SULTAN EBRU BULGURCUOĞLU
Doktora
Türkçe
2023
Sosyal HizmetHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REYHAN ATASÜ TOPCUOĞLU
- Kan grubu uyuşumsuzluğunun haploidentik transplant sonuçlarına etkisi ve kan grubu dönüşüm süreci
Effect of blood group mismatch on haploidentic transplant results and blood group transformation process
MELİS GÖKGÖZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
HematolojiAnkara Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. PERVİN TOPÇUOĞLU
- Community beyond the screen: '!f people' of the !f Istanbul Independent Film Festival
Perdenin ardındaki topluluk: !f İstanbul Bağımsız Filmler Festivali'nin '!f'çileri'
UĞURHAN TOPCUOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Radyo-TelevizyonKadir Has ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELİS BEHLİL
- Lisanslı olarak spor yapan ve spor yapmayan ortaokul öğrencilerinin üst bilişsel farkındalık düzeyleri
The metacognitive awereness levels of the secondary school students who do sports wıth alıcence and the ones who don't do sports
SONER TUZCUOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLSEN ÖZCAN
- Yapılarda iç-dış ilişkisinin giriş mekânlarının planlama ve tasarımı kapsamında irdelenmesi
The examination of interior-exterior relationship in buildings within the scope of planning and designing of entrance spaces
BERRİN TUZCUOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Peyzaj MimarlığıKaradeniz Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BANU ÇİÇEK KURDOĞLU