Ticari bankalarda likiditenin kârlılık üzerine etkisi: Türk bankacılık sektörü üzerine bir uygulama
The effect of liquidity on profitability in commercial banks: Evidance from Turkish banking sector
- Tez No: 720227
- Danışmanlar: PROF. DR. MELEK ACAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bankacılık, İşletme, Banking, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Muhasebe Finansman Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
Likidite yönetimi, işletmelerin ve bankaların bilanço yönetiminde oldukça önemli bir yere sahiptir. Likidite riski, bankaların yükümlülüklerini zamanında karşılamada yeterli likit varlığa sahip olamama durumunu göstermektedir. Bankaların vade uyumsuzluğundan kaynaklanan likidite riskine karşı yeterli likit varlık tutmaları, piyasa ve müşterilerin güvenini sağlamada hayati öneme sahiptir. Ancak, likiditenin piyasa ve müşterilerin güvenini sağlama yanında maliyet ve kârlılıkla da ilişkisi söz konusu olduğundan, optimal düzeyini belirlemek de önemlidir. Likidite yönetimi özellikle bankalarda maliyet ve getirileri, dolayısıyla kârlılığı etkilemektedir. Bu çalışmanın amacı, bankalarda likiditeyi etkileyen banka içi ve makroekonomik faktörleri ve likiditenin kârlılık ile ilişkisini ampirik olarak araştırmaktır. Araştırmaya 2002-2020 döneminde Türkiye'de faaliyet gösteren ticari bankalar içerisinden, üç kamu, sekiz yerli ve dokuz yabancı sermayeli olmak üzere toplam 20 banka dâhil edilmiş, bankalara ilişkin finansal verilerle makroekonomik verilerde 2002 yılsonundan 2020 yılsonuna kadar çeyrek dönemler dikkate alınmıştır. Panel veri analiz yöntemi ile yapılan araştırmanın bankalarda likiditeyi belirleyen faktörleri tespite dönük ilk kısmı ve kârlılık oranlarının likidite oranları ile ilişkisine dair ikinci kısmında yatay kesit bağımlılığı, eğim parametrelerinin homojenliği, durağanlık, çoklu doğrusal bağlantı, değişen varyans ve otokorelasyon sınamalarını takiben ortak etki, sabit veya rassal etkiler modelleri arasında seçim yapabilmek için uygulanan testler birlikte değerlendirilerek, etkin ve tutarlı tahmin sonucu elde edebilmek için ilk kısımda dirençli en küçük kareler tahmincilerinden Driscoll-Kraay, ikinci kısımda Driscoll-Kraay, Parks-Kmenta ve Beck-Katz metotlarıyla tahminler yapılmıştır. Likiditeyi belirleyen faktörleri tespite yönelik ilk kısımda; likit varlık oranının (LAR) finansal varlık oranı (FAR), duran varlık oranı (FIXR), kredi oranı (LR), takipteki krediler oranı (NPL), piyasa faiz oranı (INT), döviz kuru (XR), faiz gelirleri oranı (IIR), enflasyon oranı (INF) ile negatif, özkaynak oranı (CAP) ile pozitif, asit-test oranının (ATR) FAR, FIXR, LR, NPL, INT ve XR ile negatif, CAP ve ekonomik büyüme oranı (GDP) ile pozitif, cari oranın (CR) FAR, FIXR, LR ve XR ile negatif, CAP ile pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı ilişkisinin olduğu, mevduat oranı (DR), yabancı para aktif/pasif oranı (FXLR) ve aktif büyüklüğünün (TA) likidite oranları ile istatistiksel olarak anlamlı ilişkisinin bulunmadığı görülmüştür. Likidite ile kârlılık ilişkisinin araştırıldığı ikinci kısımda; LAR ve CR'nin aktif kârlılığı oranını (ROA) pozitif, özkaynak kârlılığı oranı (ROE) ve net faiz marjını (NIM) negatif, ATR'nin ROA'yı negatif, ROE ve NIM'ı pozitif, kredi/mevduat oranının (LDR) her üç kârlılık rasyosunu da negatif yönde etkilediği, sonuçların genel olarak likidite ile kârlılık arasında negatif yönlü bir ilişkiye işaret ettiği anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Liquidity management has a very important place in the balance sheet management of enterprises and banks. Liquidity risk indicates the inability of banks to have sufficient liquid assets to meet their obligations on time. It is vital for banks to hold sufficient liquid assets against the liquidity risk arising from maturity mismatch in ensuring the confidence of the market and customers. However, it is also important to determine the optimal level of liquidity since it is also related to cost and profitability as well as ensuring the confidence of the market and customers. Liquidity management affects costs and returns, and therefore profitability, especially in banks. The aim of the research is to reveal the effects of the ratios related to the bank's financial structure and macroeconomic ratios on liquidity and the relationship between liquidity and profitability. A total of 20 banks, three with public capital, eight with domestic capital and nine with foreign capital, were included in the study among commercial banks operating in Turkey during the 2002-2020 period, and quarterly periods from the end of 2002 to the end of 2020 were taken into account in the financial and macroeconomic datas. In the first part of the research conducted with the panel data analysis method to investigate the factors that determine liquidity in banks, and in the second part relationship between profitability ratios and liquidity ratios. In the research, after cross-section dependency test, homogeneity test of slope parameters, stationarity test, varying variance test and autocorrelation test were performed. Some tests were performed for the compatibility of common effects, fixed effects or random effects models. By evaluating the obtained results together, estimations were made with Driscoll-Kraay method in the first part, and with Driscoll-Kraay, Parks-Kmenta and Beck-Katz methods in the second part. In the first part to determine the factors that determine liquidity; liquid asset ratio (LAR) has a negative relationship with financial assets ratio (FAR), fixed assets ratio (FIXR), loans to assets ratio (LR), non-performing loans ratio (NPL), market interest rate (INT), foreign exchange rate (XR), interest income ratio ( IIR) and inflation rate (INF), positive relationship with equities to liabilities ratio (CAP), acid-test ratio (ATR) has a negative relationship with FAR, FIXR, LR, NPL, INT and XR, positive relationship with CAP and economic growth rate (GDP), current ratio (CR) has a negative relationship with FAR, FIXR, LR and XR, and a positive and statistically significant relationship with CAP. Deposits to liabilities ratio (DR), foreign currency assets to liabilities ratio (FXLR) and natural logarithm of asset size (TA) have no relationship with liquidity ratios. In the second part, where the relationship between liquidity and profitability is investigated, it was understood that LAR and CR have a positive relationship with ROA while negative relationship with ROE and NIM, ATR has a negative relationship with ROA while positive relationship with ROE and NIM, LDR has a negative relationship with all three profitability ratios. Research results generally point to a negative relationship between liquidity and profitability.
Benzer Tezler
- The effect of the banking profitability and efficiency on liquidity: A dynamic panel analysis in Turkish banking sector
Bankacılıkta karlılık ve etkinlik değişkenlerinin likidite düzeyine etkisi: Türk bankacılık sektörüne ilişkin bir dinamik panel analizi
MOHAMED MOHAMUD MAKARAN
- Ticari bankalarda kârlılığın bilanço yapısı, aktif kalitesi ve likidite ile olan ilişkisinin incelenmesi ve örnek bir uygulama
Investigating the relationship of profitability with balance sheet structure, asset quality and liquidity in commercial banks and a sample application
OKTAY TOSUN
Doktora
Türkçe
2024
Bankacılıkİstanbul Gelişim Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TURGAY KARALİNÇ
- Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları
Başlık çevirisi yok
BİLGİN ORHAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN
- Ticari kredi talebi değerlendirme sirasinda bankalar tarafindan yapilan mali analiz çalişmalari ve bilanço aktarma-arindirma politikalari
Financial analysis and financial statement correctional adjustment procedures (A.K.A. relocation ? elimination) applied by financial instutions when evaluating commercial credit applications
ALİ ACER
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
BankacılıkAtılım Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RIDVAN BAYIRLI
- Ticari bankalarda sorunlu kredi yönetimi ve bir araştırma
Bad loans management in commercial banks and a research
ORHAN ÇOLAKOĞLU
