Ebeveyn kabul-reddi ile kişilerarası problemler arasındaki ilişkide zihinselleştirme ve duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolü
The mediating role of mentalization and emotion regulation difficulty in the relationship between parental acceptance-rejection and interpersonal problems
- Tez No: 720310
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞİN SATAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Bu araştırmada genç yetişkinlerde ebeveyn kabul-reddi ile kişilerarası problemler arasındaki ilişkide zihinselleştirme ve duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca bu temel değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesi ve bu değişkenlerin demografik değişkenlere göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi araştırma amaçları arasında yer almaktadır. İlişkisel tarama türündeki bu araştırma için çalışma grubu oluşturulmuştur. Araştırmaya yaşları 18-35 arasında değişmekte olan 258 kadın ve 105 erkek olmak üzere toplam 363 genç yetişkin katılmıştır. Bu araştırmada veriler 2021 yılı Nisan ve Ekim ayları arasında çevrimiçi formlar aracılığı ile toplanmıştır. Araştırmada veri toplama amacıyla Kişisel Bilgi Formu, Ebeveyn Kabul-Red Ölçeği (EKRÖ)-Yetişkin Kısa Formu, Zihinselleştirme Ölçeği (ZÖ), Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği (DDGÖ)-Kısa Formu ve Kişilerarası Problemler Envanteri-Döngüsel Ölçekleri (KPE)-Kısa Formu kullanılmıştır. Araştırmada veriler SPSS 21 ve MPLUS 6.12 paket programları kullanılarak analiz edilmiştir. Ebeveyn kabul-reddi, zihinselleştirme, duygu düzenleme güçlüğü ve kişilerarası problemler arasındaki ilişkilerin incelenmesinde Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu, demografik değişkenlerin analizinde ise t Testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Ayrıca Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) yoluyla ebeveyn kabul-reddi ile kişilerarası problemler arasındaki ilişkide zihinselleştirme ve duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolü incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre anne kabul-reddi ile yaş, medeni durum, iş durumu, baba eğitim düzeyi arasında, zihinselleştirme ile psikolojik/psikiyatrik rahatsızlık olup olmaması arasında ve çocuklukta bakım veren kişi ile kişilerarası problemler arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Ebeveynlerin birlikte/ayrı olması, cinsiyet, ebeveynler arasındaki ilişkinin iyi/kötü olması, anne eğitim düzeyi ve çocukluk dönemi travmatik yaşantı değişkenleri ise temel değişkenlere göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Araştırmada ebeveyn kabul-reddi, zihinselleştirme, duygu düzenleme güçlüğü ve kişilerarası problemler arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Araştırma modelinde anne kabul-reddi kişilerarası problemleri anlamlı olarak yordarken baba kabul-reddinin yordamaması nedeniyle araştırmaya anne kabul-reddi ile devam edilmiştir. Araştırmada anne kabul-reddi ile kişilerarası problemler arasındaki ilişkide zihinselleştirme kısmi, duygu düzenleme güçlüğü tam aracı role sahiptir. Son aşamada aracı değişkenler beraber analize alındığında ise modelin mükemmel ve kabul edilebilir uyum göstererek doğrulandığı görülmektedir. Elde edilen bulgular literatüre göre tartışılarak bundan sonra yapılacak çalışmalara yönelik öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to examine the mediating role of mentalization and emotion regulation difficulty in the relationship between parental acceptance-rejection and interpersonal problems in young adults. In addition, examining the relationships between these basic variables and determining whether these variables differ significantly according to demographic variables are among the research objectives. A study group was formed for this research in correlational survey type. A total of 363 young adults, 258 women and 105 men, aged between 18-35, participated in the study. In this study, data were collected through online forms between April and October 2021. Personal Information Form, Adult Parental Acceptance-Rejection Questionnaire (PARQ)-Short Form, Mentalization Scale (MentS), Difficulties in Emotion Regulation Scale (DERS)-Brief Form, and Inventory of Interpersonal Problems-Circumplex Scales (IIP-C)-Short Form were used to collect data in the research was used. In the research, the data were analyzed using SPSS 21 and MPLUS 6.12 package programs. Pearson Product-Moment Correlation was used to analyze the relationships between parental acceptance-rejection, mentalization, emotion regulation difficulty, and interpersonal problems, and t-Test and one-way analysis of variance (ANOVA) were used to analyze sociodemographic variables. In addition, the mediating role of mentalization and emotion regulation difficulty in the relationship between parental acceptance-rejection and interpersonal problems was examined through Structural Equation Modeling (SEM). According to the results of the research, significant relationships were found between maternal acceptance-rejection and age, marital status, job status, father's education level, between mentalization and presence of psychological/psychiatric disorders, and between childhood caregivers and interpersonal problems. Parents' being together/separated, gender, good/bad relationship between parents, mother's education level and childhood traumatic experience do not differ significantly compared to basic variables. In the study, significant relationships were found between parental acceptance-rejection, mentalization, emotion regulation difficulty and interpersonal problems. While maternal acceptance-rejection significantly predicted interpersonal problems in the research model, the study was continued with maternal acceptance-rejection since father acceptance-rejection did not predict. In the research, mentalization has a partial and emotion regulation difficulty has a full mediator role in the relationship between maternal acceptance-rejection and interpersonal problems. At the last stage, when the mediating variables are analyzed together, it is seen that the model is confirmed by showing perfect and acceptable fit. The findings were discussed according to the literature and suggestions for future studies were presented.
Benzer Tezler
- Ebeveyn kabul-reddi ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide duygu düzenleme ile kişilerarası problemlerin rolü
The role of emotion regulation and interpersonal problems in the relationship between parental acceptance-rejection and psychological symptoms
FATMA DİLVİN ABACI
- Üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveyn kabulü/reddi ve kişilerarası bağımlılık arasındaki ilişkide kendini kabulün aracı rolü
The mediating role of self-acceptance in the relationship between perceived parent acceptance/rejection and interpersonal dependency in university students
SEDA DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESEF ERCÜMENT YERLİKAYA
- Separation-individuation, internalized shame, and perceived parenting as predictors of relational masochism
İlişkisel mazoşizmin yordayıcıları olarak ayrışma-bireyleşme, içselleştirilmiş utanç ve algılanan ebeveynlik
OYA MASARACI
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALEV ÇAVDAR SİDERİS
- Beliren yetişkinlerde kişilerarası yetkinlik, algılanan ebeveyn kabul-reddi ve yaşam boyu kardeş ilişkileri arasındaki ilişkiler
The relationships among interpersonal competence, perceived parental acceptance-rejection, and lifespan sibling relationships in emerging adults
FATMA BETÜL GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞİN SATAN
- Yaşamı sürdürme nedenleri: Ebeveyn kabul reddi, duygu düzenleme stratejileri ve bilişsel esneklik açısından bir değerlendirme
Reasons for living: An investigation in terms of parental acceptance and rejection, emotion regulation strategies and cognitive flexibility
MERYEM DEDELER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiAnkara ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL DURAK BATIGÜN