Tortum gölü havzası Uzundere vadisi tarım alanlarının fiziksel ve mekaniksel özellikleri
Physical and mechanical properties of Uzundere valley agricultural lands in Tortum lake basin
- Tez No: 720732
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA YILDIRIM CANBOLAT, DOÇ. DR. EKREM LÜTFİ AKSAKAL, DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Uzundere/Erzurum, penetrasyon direnci, sıkışma eğrisi, kırılma değeri, nem karakteristikleri, Uzundere/Erzurum, penetration resistance, compaction curve, modulus of rupture, moisture characteristics
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Toprak Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 56
Özet
Amaç: Bu araştırma, Erzurum Uzundere vadisindeki tarım arazilerindeki toprakların fiziksel ve mekaniksel özelliklerini belirlemek, inceleme konusu özelliklerin toprak yönetimi üzerindeki etkilerini değerlendirmek ve yöre üreticilerine sürdürülebilir toprak yönetiminde toprak yapısının geliştirilmesi ile ilgili öneriler sunmak amacıyla yürütülüştür. Yöntem: Bu çalışmada toprakların pedolojik özellikleri laboratuvarda tayin edilmiştir. Bu özellikler ile toprak penetrasyon direnci, hacim ağırlığı, toplam porozite, sıkışma parametreleri, kırılma değeri, nem karakteristik parametreleri ve hidrolik iletkenlik değerleri arasındaki ilişkiler korelasyon ve regresyon analizleri ile tespit edilmiştir. Araştırma konusu parametrelerin varyasyon katsayıları belirlenerek, değişim aralıkları değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırma konusu toprak örneklerinin kum içeriği %52-%72, silt içeriği %14-%28 ve kil içeriği %10-%26 arasında olup, örnekler kumlu tın ve kumlu killi tın bünyelidir. Örneklerin organik madde içeriği %0,83-%4,78 reaksiyonu (pH) 7,75-8,04 elektriksel iletkenlik değerleri 0,21-0,81 dS m-1; kireç içeriği %8,70-%23,8 ve katyon değişim kapasiteleri 18-32,6 cmol kg-1 arasındadır. Örnekleme alanında toprak penetrasyon direnci değerlerinden en düşük değerler toprak yüzeyinde 0,41-0,72 MPa, en yüksek değerler de 35 cm derinlikte 5,13-8,34 MPa olarak ölçülmüştür. Toprakların hacim ağırlığının 1,18 ile 1,47 g cm-3, toplam porozitenin %44,7 ile %53,6 arasında olduğu tespit edilmiştir. Toprak örneklerinin sıkışma eğrilerine ait indeks değerlerden optimum nem içeriği değerleri %11 ile %23 ve maksimum kuru kütle yoğunluğu değerleri de 1,57 ile 1,93 g cm-3 arasındadır. Kırılma değerleri 1,23-6,30 kPa arasında değişmiştir. Toprak örneklerinin nem karakteristik parametrelerinden tarla kapasitesi %21,8-%38,8 devamlı solma noktası, %8,7-%16,1 ve yarayışlı nem kapasitesi %10,9-%23,6 arasında olup, örneklerin hidrolik iletkenlik değerleri 16,4 ile 36,6 cm h-1 arasındadır. Sonuç: Bu araştırmada, toprakların penetrasyon direnci, hacim ağırlığı, toplam porozite, sıkışma parametreleri, kırılma değeri, nem karakteristik parametreleri ve hidrolik iletkenlik değerleri üzerinde toprakların inceleme konusu pedolojik özellikleri farklı seviyelerde etkili olmuştur. Tarımsal faaliyet yapılan kaba bünyeli topraklarda organik maddenin fiziksel ve mekaniksel özellikleri olumlu yönde etkilediği, bu etkinin toprak bünyesinden kaynaklanan olumsuzlukları en aza indirerek sürdürülebilir bir toprak ortamın gelişmesine katkı sağladığı araştırmada kaydedilmiştir.
Özet (Çeviri)
Objective: This study was carried out for determining physical and mechanical properties of agricultural soils in Erzurum Uzundere Valley, for evaluating the effects of these soil properties on soil management, and for making suggestions to local producers on soil structural development for sustainable management of soils. Method: Pedological properties of the soils studied were determined in the laboratory. Relationships between pedological properties and soil penetration resistance, bulk density, total porosity, compaction parameters, modulus of rupture, moisture characteristic parameters and hydraulic conductivity values were determined using correlation and regression analysis. The coefficients of variation of the measured parameters were determined and their ranges of variation were evaluated. Findings: Sand, silt and clay contents of soil samples changed between 52%-72%, 14-28% and 10%-26%, respectively. Soil texture was generally sandy loam and sandy clay loam. Organic matter content, soil reaction (pH), electrical conductivity, lime content and cation exchange capacities of soil samples were found in ranges of 0,83-4,78%, 7,75-8,04; 0,21-0,81 dS m-1 %8,70-%23,8 and 18-32,6 cmol kg-1, respectively. The lowest values of soil penetration resistance within the study area were measured as 0,41-0,72 MPa at the soil surface, and the highest values were 5,13-8,34 MPa at 35 cm depth. It was determined that the bulk density of the soil samples was between 1,18 and 1,47 g cm-3 and the total porosity was between 44,7% and 53,6%. Optimum moisture content changed between 11%-23% and maximum dry mass density between 1,57-1,93 g cm-3 from the index values of the compaction curves of soil samples. The modulus of rupture varied between 1,23-6,30 kPa. Among the moisture characteristic parameters of the soil samples, field capacity was between 21,8%-38,8%, permanent wilting point between 8,7%-16,1% and available water capacity between 10,9%- 23,6%. The hydraulic conductivity values changed between 16.4-36.6 cm h-1. Results: It was indicated that the pedological properties of soils affected on the penetration resistance, bulk density, total porosity, compaction parameters, fracture value, moisture characteristic parameters and hydraulic conductivity at different levels. This effect contributes to the physical condition of a sustainable soil environment by minimizing the negative effects that may arise from the soil texture.
Benzer Tezler
- Tortum çayı havzasının peyzaj onarımı ve peyzaj yönetim modelinin belirlenmesi
Landscape restoration and determination of landscape management model of Tortum river
ALİ CAN KUZULUGİL
Doktora
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NALAN DEMİRCİOĞLU YILDIZ
- Çoruh havzasında fiziki coğrafya özelliklerinin beşeri ve iktisadi coğrafyaya etkileri
Başlık çevirisi yok
SİNAN TABAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RAMAZAN ÖZEY
- Tuz Gölü havzası'nın pliyo-kuvaterner'deki tektono-sedimanter evrimi
Plio-quaternary tectono-sedimentary evolution of the Lake Tuz basin
ALPER GÜRBÜZ
Doktora
Türkçe
2012
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİZAMETTİN KAZANCI
- Elmalı Baraj gölü havzasının ekosistem coğrafyası
Ecosystem geography of the Lake Elmalı basin
SÜHEYLA BAYRAK