Hani çevresinin (Diyarbakır) jeomorfolojik özellikleri ile arazi kullanımı arasındaki ilişkiler
The relations between land use with geomorphological features of hani environment (Diyarbakır)
- Tez No: 721240
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUZAFFER SİLER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Hani, Diyarbakır, Kenar Kıvrım Kuşağı, Jeomorfoloji, Arazi Kullanımı, Hani, Diyarbakır, Border Folds, Geomorphology, Land Use
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Hani ilçesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Dicle bölümünde yer almaktadır. Diyarbakır'ın kuzeydoğusunda yer alan Hani'nin doğusunda Lice, kuzeydoğusunda Genç, kuzeybatısında Arıcak, batısında Dicle ilçesi, güneyinde Kocaköy ile Sur ilçeleri yer almaktadır. Hani idari olarak, Diyarbakır'a bağlı bir ilçe merkezidir. Hani ilçemizin nüfusu 33.000 dolaylarında olup Diyarbakır'ın önemli yerleşmelerinden biridir. Yer şekilleri bakımından kuzey kesimleri dağlık ve engebeli olan bu ilçemizin nüfus ve yerleşme özellikleri ile düzensiz bir karaktere sahip olduğunu görmekteyiz. Orta ve güney kesimleri ise daha sade bir topoğrafyaya sahip olması hasebiyle nüfus ve yerleşme bakımından daha çekici bir karakterdedir. Güneydoğu Toros dağlarının güneyinde Kenar Kıvrım Kuşağındaki İnceburun dağlarının olduğu kesimde kurulması hasebiyle özellikle de fiziki coğrafya özellikleri bakımından Diyarbakır'ın çeşitlilik arz eden ilçelerinden biridir. Doğu-batı yönlü uzanan sıra dağların arasında yine doğu-batı yönlü uzanan pek çok ovasına sahiptir. Nem, Babiğ, Çimen, Dibri, Siyabelek, Kuş Dağı, Zincibel-Kale Dağları ve Kurtuluş dağı gibi pek çok dağlık alanın hakim olduğu bir sahadır. Bu dağlarında güneyden kuzeye gidildikçe yükselti ve eğim değerlerinin arttığını görmekteyiz. Özellikle Kuvaterner döneminde meydana gelen tektonik faaliyetler ve levha hareketleri ile bu sahadaki miyosen çanağı kapanıp sıkışma ile toptan yükselmenin meydana geldiğini görmekteyiz. Hala Arap platformunun Anadolu Levhasını sıkıştırması ve bindirmesi devam etmektedir. Hani ve yakın çevresi de bu sıkışma ve bindirme olayları sonucu yer yer çökerek ovalık alanların kurulduğunu yer yer de yükselmenin meydana geldiğini söyleyebiliriz. Saha da hem karstlaşma hem de tektonik faaliyetler sonucu kırılmaların meydana geldiğini görmekteyiz. Bu olaylar sonucu karstik aşınım ve birikim şekilleri gelişme göstermiş ve özellikle de polye ovaları meydana gelmiştir. Polye ovalarının haricinde lapya, dolin, uvala, mağara, düden gibi diğer karstik oluşumlarda sahada oldukça yaygındır. Kalkerli yapının yaygın olarak görülmesi sahanın karst topoğrafyası açısından da zengin olduğunu söyleyebiliriz. Genel anlamda Hani çevresindeki arazi kullanımına fiziki şartların etki ettiğini görmekteyiz. İnceleme sahasının merkezi ve güney kesimleri morfolojik özellikler bakımından daha sade bir topoğrafyaya sahipken kuzey kesimleri daha dağlık ve engebelidir. Bunun sonucu olarak yerleşme, nüfus, tarım, hayvancılık, ormancılık gibi faaliyetlerde güney kesimlerde yoğunlaşmıştır. Kuzey kesimlerinde topoğrafyanın elverişsizliğinden beşeri ve ekonomik faaliyetler sınırlıdır. Hani çevresinde toprak özellikleri bakımında çeşitlilik arz etmektedir. Düzlük sistemlerinin yayılış gösterdiği yerlerde terrarossa, kahverengi bozkır ve kahverengi orman toprakları yayılış göstermektedir. Akarsu ve baraj çevresinde yer yer alüvyal topraklar ve dağlık alanların yamaçlarında kolüvyal topraklar görülmektedir. İnceleme sahası karasal bir iklime sahip olduğu için su ihtiyacı yüksek ürünler pek yetişme imkanı bulamamaktadır. Dicle nehri ve barajı ile bazı akarsulardan faydalanılarak sulamalı tarım yapılırken genel anlamda bu kesimde kuru tarım ürünlerine daha çok yer ayrılmaktadır.
Özet (Çeviri)
Hani district is located in the Tigris department of the Southeastern Anatolia Region. Located in the northeastern of Diyarbakir, Hani is bordered by Lice to east, Genç to the northeast, Arıcak to the northwest, Dicle to the west, Kocaköy and Sur to the south. Hani is administratively a district center of Diyarbakir. This district, which has a population of around 33,000, is one of the important settlements of Diyarbakir. In terms of ground shapes, we see that this district, which is mountainous and rugged in the northern parts, has an irregular character with its population and settlement characteristics. The central and southern parts are more attractive in terms of population and settlement due to the fact that they have a simpler topography. It is one of the most diverse districts of Diyarbakir, especially in terms of physical geography characteristics, due to its establishment in the part where there are Inceburun mountains in the Edge Bend Belt south of the Southeastern Taurus mountains. It has many plains that extend east-west again between the mountain ranges that extend east-west. dec. There are many mountains such as Nem, Babig, Çimen, Dibri, Siyabelek, Kus Mountain, Zincibel-Kale Mountains and Kurtuluş mountain. As we go from south to north in these mountains, we see that the elevation and slope values increase. Especially with the tectonic activities and plate movements that occurred during the quaternary period, we see that the Miocene bowl at this site was closed and the wholesale rise occurred by compression. It is still ongoing that the Arab platform compresses and overlays the Anatolian Plate. As a result of these jamming and trapping events, we can say that lowland areas have been established as a result of these jamming and trapping events, and that elevation has occurred in places. We see that fractures occur as a result of both karst and tectonic activities in the field. As a result of these events, karst erosion and accumulation patterns have improved, and especially polye plains have occurred. In addition to the polye plains, it is quite common in the field in other karst formations such as lapya, dolin, uvala, cave, düden. We can say that the field is also rich in karst topography. In general, we see that physical conditions affect the land use around Hani. The central and southern parts of the study area have a simpler topography in terms of morphological features, while the northern parts are more mountainous and hilly. As a result, the settlement, the population, activities such as agriculture, animal husbandry, forestry are concentrated in the southern parts. Due to the unfavorable topography in the northern parts, human and economic activities are limited. You know, the soil properties around it are diverse in their maintenance. In places where flatland systems are spreading, terrarossa, brown steppe and brown forest soils are spreading. There are alluvial soils located around the stream and dam, and colluvial soils are observed on the slopes of mountainous areas. Since the study area has a continental climate, products with a high water requirement hardly have the opportunity to grow. While irrigated agriculture is carried out by using the Tigris river and its dam and some streams, in general, more space is allocated to dry agricultural products in this part.
Benzer Tezler
- Iğdır zor köyü kervansarayı proje çalışması
Iğdır Zor village caravanserai project working.
AYDIN MIZRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
MimarlıkYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ABDÜLHAMİT TÜFEKÇİOĞLU
- Diyarbakır ili hani ilçesi mermerlerinin jeolojisi ve teknolojik özellikleri
Geological and technological properties of the Diyarbakir hani area marbles
MEHMET AYKUT YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Jeoloji MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SEDAT TEMUR
- A proposal for preservation and rehabilitation of Yeni Galle Pazarı Hanı (Former Ali Paşa Kervansarayı) and its immediate surrounding in bursa
Bursa'da Yeni Galle Pazarı Hanı (Former Ali Paşa Kervansarayı) ve yakın çevresinin korunması ve sağlıklaştırılması üzerine bir öneri
SERMİN ÇAKICI
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRE MADRAN