Döviz kuru ekonomisi ve Türkiye'deki uygulamaları
Economics of exchange rate its applications in Turkey
- Tez No: 72229
- Danışmanlar: PROF. DR. CEVAT GERNİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
ÖZET Doktora Tezi DÖVİZ KURU EKONOMİSİ VE TÜRKİYE'DEKİ UYGULAMALAR! Ömer Selçuk EMSEN (1998, 169 sayfa) Danışman : Prof. Dr. Cevat GERNİ Jüri Prof. Dr. Cevat GERNİ Bu çalışmada döviz kuru sistemleri ele alınarak, 1980'den sonra iktisat politikalarında ve bu paralelde döviz kurlarında liberalizasyona giden Türkiye'de 1980-1996 yılları için kurların belirleyicileri incelenmiştir. Bu çerçevede, geliştirilmiş olan kur teorileri ile özellikle gelişmekte olan ülkelerde kur hareketlerini açıklayan kur modellerinden Türkiye için uygun olanı belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca karşı ülke (ABD) makro ekonomik verileri deterministik kabul edilerek, Türkiye'nin makro ekonomik verileriyle bir VAR modeli oluşturulmuştur. Ele alınan değişkenlerin zaman serisi özellikleri durağanlık sınamasına tabi tutulmuştur. Buna göre değişkenlerin tümünün durağan olmadığı gözlenmiş; değişkenlerden bir kısmının seviye değerleri, bir kısmının da birinci farkları alındığında, durağan hale geldikleri gözlenmiştir. Gelişmekte olan ülkeler için uygun kabul edilen beş kur modeli (BF, DF, ECM, AMP ve BK) OLS metoduyla tahmin edilmiş ve bunlar için Engie-Granger eş-bütünleme analizleri yapılmıştır. ADF test sonuçlarına göre modellerin tümünün eş-büîünleştikleri gözlenmiştir. Bu beş modelden Türkiye için en iyi tahmin performansına sahip olan model(ler)in belirlenmesi amacıyla yapılan sınamalarda Dornbusch-Frankei Yapışkan Fiyat Modeli'nin en küçük sapmalı tahmin sonuçları verdiği belirlenmiştir. Türkiye'de kur oluşumunu etkileyen değişkenlerin aralarındaki karşılıklı etkileşimleri ortaya koymak amacıyla kullanılan VAR modelinde varyans ayrımlaştırması ve etki-tepki fonksiyonları belirlenmeye çalışılmıştır. Kurun birinci gecikme değeri dikkate alındığında, Türkiye'de döviz kuru artış trendinin yine kurun kendi gecikmeli değerinden etkilendiği görülmüştür. Bu durum, bir tür artış sürecini besleyen bekleyişler faktörünün etkin olduğuna işaret eder. Ele alınan değişkenlerden fiyatlar gene! seviyesinin ikinci dereceden önemli faktör olarak kurları etkilediği ve bunu da para arzı ile faiz oranlarının beslediği gözlenmiştir. Sonuç olarak Türkiye açısından faiz ve milli gelir değişkenlerinin döviz kurlarını belirlemede Keynesyen ve portföy yaklaşımı ve kalan diğer değişkenlerin ise parasalcı yaklaşım öngörülerine göre işaret aldığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Doctoral Dissertation ECONOMICS OF EXCHANGE RATE AND İTS APPLICATIONS IN TURKEY Ömer Selçuk ERAS EN (1998, 169 pages) Supervisor: Prof. Dr. Cevaî GERNl Jury Prof. Dr. Cevat GERNİ In our study, we have considered the exchange rates systems, through analysing the determinants of exchange rates for the period of 1980-1996 in Turkey that tends to turn to liberalization in exchange rates and economic policies after 1980. Within this perspective, we have tried to determine the most convenient exchange rate theories for Turkey and the best model, that has been used in developing countries before, for Turkey. We also have tried to form a VAR model within Turkey's macroeconomic data by assuming a counter country's (U.S.A.) macroeconomic data is deterministic. Time series data related to the variables used in the models have been tested by stationary tests. The test results have reflected that none of the variables in the models is stationary. Therefore, when the level-values of some variables and the first- difference-values of the other variables have been taken, it has been observed that they have become stationary. The five exchange rate models, namely, BF, DF, ECM, AMP, and BK, which are accepted as appropriate models for developing countries, have been estimated by OLS. And co-integration analysis has been carried via Engle-Granger method. According to ADF test results, all the models are co-integrated. The attempts to decide which one(s) of the five models has shown the best estimate results for Turkey have reflected that Dornbusch-Frankei's Sticky-Price Model is the best one. Variance decomposition, and impulse-response functions have been specified in the VAR model which is used to expose the interaction between the variables affecting the nature of the exchange rates in Turkey. It has been seen that the upward trend of exchange rate in Turkey has been affected by its own lag value when the first-lag-value of the exchange rate has been taken into consideration. This has implied that an expectation factor has played an important role in the upward movement. Of all the variables affecting the exchange rate, general price level is the second important factor. It has been acknowledged that money supply and interest rates are two other factors affecting the exchange rate indirectly. Finally, it has been determined that the interest rate and national income affecting the exchange rate reflect assumptions of Keynesian and portfolio approach, while the other variables show the assumptions of monetary approach.
Benzer Tezler
- Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları
Başlık çevirisi yok
BİLGİN ORHAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN
- Uluslararası finansman dış borç yönetimi ve Türkiye
International finance external debt management and Turkey
HARUN BAL
- Gıda enflasyonunu belirleyen dinamikler ve tarımsal destekleme politikaları
Factors of food inflation and agricultural support policies
NİRAN YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonomiYıldız Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERAL UZUNÖZ ALTAN
- Türkiye ekonomisi için ekonometrik bir model çalışması-parasal sektör ve ödemeler dengesi çerçevesinde bir inceleme
An Econometric model of the Turkish economy-a esearch in the framework of monetary sector and the balance of payments
FATMA LEYLA BAŞTAV