Geri Dön

Gıda enflasyonunu belirleyen dinamikler ve tarımsal destekleme politikaları

Factors of food inflation and agricultural support policies

  1. Tez No: 862956
  2. Yazar: NİRAN YAŞAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MERAL UZUNÖZ ALTAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ekonomi, Economics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 128

Özet

Türkiye'de manşet enflasyonun en önemli alt kalemlerinden olan gıda fiyatları, son birkaç yıldır Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)'nden yüksek bir seyir izlemektedir. Halbuki küresel gıda fiyatlarının 2021 yılının ikinci çeyreğinden bugüne en düşük seviyesini kaydettiği belirtilmektedir. Ayrıca, Türkiye'de tarım sektörünün milli gelirine katkısı 2021'nin son çeyreğinde %10,6 iken, 2023 yılının aynı döneminde %10'a düştüğü ifade edilmektedir. Ek olarak 2023 yılında milli gelir yıllık %4,5 artarken, tarım sektörü faaliyetleri yıllık %0,2 azalmış ve milli gelirin alt grupları arasında daralma yaşayan tek sektör olmuştur. Dolayısıyla bireylerin temel yaşam gereksinimlerini etkileyen tarımdaki daralma ve gıda fiyatlarındaki bu yükselişin, Türkiye ekonomisi için kritik bir sorun olarak gündemdeki yerini koruduğu belirtilebilir. Bu çalışmada Türkiye ekonomisinde gıda fiyat artışlarına neden olan faktörleri ortaya koymak ve bu faktörlerin etkisinin azaltılması için politika önerileri geliştirmek amaçlanmıştır. Çalışmada, zaman aralığı olarak gıda fiyatlarını etkileyen 2008 finansal krizi öncesi ve günümüze kadar olan 2007:01-2023:09 dönemi kullanılmış ve ARDL sınır testi analizi yapılmıştır. ARDL sınır testi sonuçlarına göre, Türkiye'deki gıda fiyatları ile döviz kuru, motorin fiyatları, tarımsal destekler ve küresel gıda fiyatları arasında pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Tarımsal desteklerin fiyatları yükseltici etkisi ise destekleme uygulamalarının doğru alanlara ve yapısal sorunlara yönelik sağlanmadığı gerekçesiyle açıklanabilir. Bu bulgular ışığında, gıda enflasyonunu kontrol altına almak amacıyla tarımsal destekleme mekanizmalarındaki hatalar ve verimsizliklerin giderilmesi, Ar-GE desteklerinin güçlendirilmesi ve teknoloji ile tarımın entegrasyonunu sağlayacak politikaların geliştirilmesi önerilmektedir. Ayrıca, fiyatların istikrara kavuşması için gıda ürünleri ve ham madde ithalatının azaltılması veya tedarikçi riskinin dağıtılması, sektördeki yenilenebilir enerji kullanımını genişleterek enerji verimliliğinin artırılması, blok zinciri teknolojisinin arz zincirine entegrasyonu gibi stratejilerin uygulanması gerekmektedir.

Özet (Çeviri)

Food prices, one of the most important sub-items of headline inflation in Turkey, have been higher than the Consumer Price Index (CPI) for the last few years. However, global food prices have recorded their lowest level since the second quarter of 2021. In addition, while the contribution of the agricultural sector to the national income of the Turkish economy was 10.6% in the last quarter of 2021, it decreased to 10% in the same period of 2023. Furthermore, while the national income increased by 4.5% annually in 2023, agricultural sector activities decreased by 0.2% annually, making it the only sector among the subgroups of national income to experience a contraction. For this reason, this rise in food prices and the contraction in agriculture, which affects the basic living needs of individuals, emerges as a critical problem for the Turkish economy. In parallel with this information, the aim of the study is to reveal the factors that cause food price increases in the Turkish economy and to develop policy recommendations to reduce the impact of these factors. The study utilizes data from the period spanning from before the 2008 financial crisis to the present, from January 2007 to September 2023, and conducts an ARDL boundary test analysis. According to the results of the ARDL boundary test, there is a positive and statistically significant relationship between food prices in Turkey and exchange rates, diesel prices, agricultural subsidies, and global food prices. The price-increasing effect of agricultural subsidies can be explained by the assertion that support measures are not targeted towards the correct areas and structural issues. In light of these findings, it can be recommended to address errors and inefficiencies in agricultural support mechanisms, strengthen R&D support, and develop policies that facilitate the integration of technology with agriculture to control food inflation. Additionally, strategies such as reducing food and raw material imports or diversifying supplier risks, expanding the use of renewable energy in the sector to enhance energy efficiency, and integrating blockchain technology into the supply chain are necessary to stabilize prices.

Benzer Tezler

  1. Gıda fiyatları ve para politikası ilişkisi: Türkiye'den bulgular

    The relationship between food prices and monetary policy: Evidence from Turkey

    FATMA TÜRKEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    EkonomiPamukkale Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA OZAN YILDIRIM

  2. Türkiye'de gıda enflasyonunun belirleyicileri: SVAR yaklaşımı

    Determinants of food inflation in Turkey: SVAR approach

    DERYA AYDOĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    EkonometriAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Ekonometri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ELVAN HAYAT

  3. Gelişen ülkelerde uygulanan istikrar politikaları, Türkiye 1980-1989

    Başlık çevirisi yok

    ÇİĞDEM ÇELİK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1991

    Ekonomiİstanbul Üniversitesi

    PROF.DR. GÜLTEN KAZGAN

  4. Urban agriculture site selection in Beylikduzu, İstanbul

    İstanbul Beylikdüzü'nde kentsel tarım alan seçimi

    AYŞE BURCU KISACIK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TURGAY KEREM KORAMAZ

  5. İşletmelerde finansal başarısızlık tahminlemesi ve Borsa İstanbul'da faaliyet gösteren gıda şirketlerinde uygulama

    Financial distress forecasting in businesses and application in food companies operating in stock exchange Istanbul

    KEREM URAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    İşletmeGediz Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. ŞEVİN GÜRARDA