On altıncı yüzyıl Türk edebiyatında devriyyeler
The devriyyes in 16th century Turkish literature
- Tez No: 722359
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE YENİTERZİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: 16. yüzyıl, Türk edebiyatı, tasavvuf edebiyatı, devriyye, devir nazariyesi, 16th century, Turkish literature, Sufi literature, devriyye, circle theory
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 394
Özet
Devriyye türündeki manzum ve mensur eserler; İslâm felsefesinin sudûr teorisi, tasavvufun vahdet-i vücûd inanışı ve İslâmî tekâmül nazariyeleri ile vücûd bulan tasavvuf edebiyatının kavramsal içeriği en yoğun ve felsefik metinleridir. Hem Fars hem Türk edebiyatında çokça örnekleri bulunan devriyyeler, en kâmil seviyeye Türk edebiyatında ulaşmıştır. Tez çalışmasında 16. yüzyıl Türk coğrafyasının siyasî ve kültürel durumu yanında tasavvuf ve edebiyat sahası genel olarak değerlendirilmiş, tasavvufî Türk edebiyatı açısından önemli bir dönem olan 16. yüzyıla ait devriyyelerin temelini oluşturan Kur'an ve Hadis kaynakları ile omurgasını teşkil eden nazariyeler açıklanarak ortaya konmuş; devriyyelerin şekil ve muhteva özellikleri ile kavramsal ögeleri hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca 16. yüzyıl devriyyelerinin kaleme alındığı Halvetî, Melâmî-Hamzavî, Hurûfî ve Alevî-Bektâşî çevrelerinin tasavvuf ve edebiyat anlayışları, bu anlayışların devriyye metinlerine yansıması ele alınmıştır. Tezde 16. yüzyılda kaleme alınmış yirmi sekiz şaire ait, elli dört adet devriyyenin metni yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
The verse and prose forms of the devriyyes, which came into existence with the theory of emanation (sudûr) of Islamic philosophy, the belief in the unity of existence of Sufism, and the Islamic evolution theories, are the most intense and philosophical texts of Sufi literature in terms of their conceptual content. The devriyyes, which have many examples in both Persian and Turkish literature, have reached their most perfect state in the Turkish literature. In the thesis study, the field of Sufism and literature were generally evaluated in addition to the political and cultural state of the Turkish geography in 16th century, the Qur'an and Hadith sources form the basis of the devriyyes of the 16th century, which is an important period in terms of Turkish Sufi literature, and the theories constituting their backbone are explained and revealed, and information was given about features regarding the form and content and conceptual elements of the devriyyes. Besides, the sufi and literature understanding of Halveti, Melami-Hamzavi, Hurufi and Alevi-Bektashi circles where the 16th century devriyyes were written and the reflection of these understandings on devriyye texts are discussed. In the thesis, there are fifty-four devriyye texts belonging to twenty-eight poets, written in the 16th century.
Benzer Tezler
- On Altıncı yüzyıl Türk edebiyatında naʻt
Naʻt in classical Turkish literature in 16th century
MELİHA AYDINLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEMAL AKSU
- Ravzatü't-Tevhîd adlı Mesnevi'nin incelenmesi ve tenkidli metni
Perusal of the Masnavi Named Ravzatü't-Tevhid and its criticized text
KEZBAN GÜNDÜZ
Doktora
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. BAHATTİN KAHRAMAN
- On altinci yüzyıl şairlerinden prizrenli Şem'i'nin divani'nin edisyon kritigi ve ıncelenmesi
The study and edition-critique of the divan of Şem'i of Prizren one of the poets of the sixteenth century
MURAT ALİ KARAVELİOĞLU
Doktora
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN BİLGİN
- On altıncı yüzyıl ikili aşk mesnevilerinde tahkiye unsurları
Narration terms of love mesnevis in sixteenth century
FATIMA KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. MUVAFFAK EFLATUN
- Çeşme-i Hayât (inceleme-metin)
Çeşme-i Hayât (analysis-text)
MUSTAFA SÖKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFE KONCU