Tüketici gıda okuryazarlığı ile fonksiyonel gıda tercih seviyelerinin tespiti ve sağlık durumlarıyla ilişkisinin araştırılması
Investigation of consumer food literacy and the determination of functional food preference levels and their relationship with health conditions
- Tez No: 722932
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKAY GÖK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Gastronomi ve Mutfak Sanatları, İç Hastalıkları, Nutrition and Dietetics, Gastronomy and Culinary Arts, Internal diseases
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Okan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gastronomi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Gastronomi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Her ne kadar sağlıklı beslenme kavramı değişen ve gelişen bir kavramsa da sağlıklı beslenme davranış modelinin oluşturulması ve sürdürülmesi gereklidir. Bunun oluşturulması için toplumda gıda okuryazarlığı ve fonksiyonel gıda bilinirliği ve uygulamalarının hayata geçirilmesi esastır. Bu sayede dünyada önde gelen ölüm sebeplerinden olan kalp damar hastalıkları, kanser, diyabet ve solunum yolu hastalıklarından korunmak ve tedavisine yardım etmek mümkündür. Bu durumda toplunda bireylerin hayat kalitesi de artacaktır. Çalışmamızda bireylerin gıda okuryazarlığı seviyesi, fonksiyonel gıda bilgi ve tutumları ve hastalıklarının ilişkisini değerlendirmeyi amaçladık. Bu doğrultuda anket formu oluşturuldu. Anket formunu 117 erkek (%73), 317 kadın (%27) toplam 434 katılımcı tamamladı. Gıda okuryazarlığı skorları değerlendirildiğinde gıda okuryazarlığı seviyesine ilişkin ortalama 30.45∓6.78 olarak tespit edilmiştir. Kadınların gıda okuryazarlık seviyesi (ort=35.79), erkeklere göre (ort=30.00) daha yüksek ve ilkokul mezunlarının (ort=28.30), diğer eğitim gruplarına göre gıda okuryazarlığı seviyesi daha düşük tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan 434 kişinin; 165'i (%38.0) fonksiyonel gıda kavramının ne olduğunu bildiğini, 269'u (%62.0) bilmediğini belirtmiştir. Katılımcıların 396'sı (%91.2), bitter çikolata 417'si muz, 396'sı sarımsak ürününü fonksiyonel gıda olarak kullanmıştır. Bitter çikolata kullananların gıda okuryazarlığı kullanmayanlara göre daha yüksektir. Ankete katılanların en fazla bildiği örnek fonksiyonel gıdalar diyet lifi içeriği arttırılmış gıdalar, probiyotik ve prebiyotik içeren gıdalar ve yaşlanmaya karşı gıdalardır. Bu gıdaları bilenlerin (ort=36.22) bilmeyenlere (ort=33.11) göre gıda okuryazarlığı seviyesi yüksektir. Katılımcıların sahip olduğu hastalıkların frekansı en yüksek olarak belirlenen 3 hastalık; göz hastalığına sahip 145 kişi (%33.4), B vitamini eksikliği hastalığına sahip 182 kişi (%41.9) ve D vitamini eksikliği hastalığına sahip 184 kişi (%42.4)'dir. Kadınların ve eğitimli olanların gıda okuryazarlığı seviyesi yüksekken, fonksiyonel gıda tanımının kavram olarak aslında genel olarak bilinmemesine rağmen katılımcıların fonksiyonel gıdalar kullanmakta ve bilmekte olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Although the concept of healthy nutrition is a changing and developing concept, it is necessary to establish and maintain th healthy eating behavior model. In order to create this, it is essential to implement food literacy and functional food awareness and practices in the society. In this way, it is possible to help prevent and treat cardiovascular diseases, cancer, diabetes and respiratory diseases, which are the leading causes of death in the world. By this way quality of life of individuals in the society will also increase. In our study, we aimed to evaluate the relationship between individuals' food literacy level, functional food knowledge and attitudes, and their diseases. Accordingly, a questionnaire form was created. A total of 434 participants, 117 men (73%) and 317 women (27%) completed the questionnaire. When the food literacy scores were evaluated, it was determined that the average of the level of food literacy was 30.45∓6.78. The food literacy level of women (average=35.79) was higher than that of men (average=30.00), and the food literacy level of primary school graduates (average=28.30) were lower than other education groups. Of the 434 people who participated in the research; 165 (38.0%) stated that they knew what the concept of functional food was, and 269 (62.0%) did not. Of the participants, 396 (91.2%) used dark chocolate, 417 used banana and 396 used garlic as functional food. Those who use dark chocolate have higher food literacy level than those who do not. Examples of functional foods that respondents know best are foods with increased dietary fiber content, foods containing probiotics and prebiotics, and foods against aging. Those who know these foods have a higher level (average=36.22) of food literacy than those who do not (average=33.11). The 3 diseases with the highest frequency of diseases of the participants; 145 people (33.4%) have eye disease, 182 people (41.9%) have vitamin B deficiency and 184 people (42.4%) have vitamin D deficiency. While the food literacy level of women and educated people are high, it has been determined that although the definition of functional food is not generally known as a concept, the participants use and know functional foods.
Benzer Tezler
- Yetişkin bireylerin COVİD-19 pandemi sürecinde gıda okuryazarlığının ve sürdürülebilir tüketim davranışlarının beslenme durumu üzerine etkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effect of food literacy and sustainable consumption behaviors on nutritional status of adults during the COVİD-19 pandemic process
CANSU ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Beslenme ve DiyetetikBaşkent ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PERİM FATMA TÜRKER
- Beş yaş altı sağlıklı çocukların beslenme durumu, motor gelişimi ve vitamin düzeyleri ile annelerinin beslenme okuryazarlığı arasındaki ilişkinin araştırılması
Investigation of the relationship between maternal nutritional literacy and nutritional status, motor development and vitamin levels of healthy children under the age of five
SAKINA MAMMADOVA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıMersin ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM TEZOL
- Ekolojik dünya tasarımı: Medya ve reklamcılık endüstrisinde sürdürülebilirliğin temsili ve alımlanması üzerine karşılaştırmalı bir analiz
Ecological world design: A Comparative analysis of the representation and reception of sustainability in the media and advertising industry
ESRA AKARSU
Doktora
Türkçe
2024
Halkla İlişkilerAnkara ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMA BECERİKLİ
- Yanıltıcı ürün ambalajlarının tüketici tutumları üzerindeki etkisi: Gıda sektörü örneği
The effect of misleading product packaging on consumer attitudes: A case study of the food industry
ENES KORKMAZ
- 18-50 yaş arası kadınlarda etiket okumanın eğitiminin diyet kalitesi ve sürdürülebilir gıda okuryazarlığı üzerine etkisi
The effect of label reading on diet quality after nutrition education in women among the age of 18-50
SENA GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Beslenme ve DiyetetikHaliç ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİĞDEM YILDIRIM MAVİŞ