Geri Dön

Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim kurgu öz yeterliği ile uzamsal yetenekleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Examination of the relationship between science fiction self-efficacy and spatial ability of science teacher candidates

PDF İndir

  1. Tez No: 725128
  2. Yazar: KADİR AKSOY
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ZAFER BALBAĞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 138

Özet

Amaç: Araştırmada, fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim kurgu öz yeterlik algıları ile uzamsal yetenekleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda“Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarına Yönelik Bilim Kurgu Öz Yeterlik Ölçeği”geliştirilmiş ve öğretmen adaylarının bilim kurgu öz yeterlikleri saptanmaya çalışılmıştır. Yöntem: Bu çalışmada, nicel araştırma desenlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Tarama modelinin çeşitlerinden ise ilişkisel tarama modeli tercih edilmiştir. Araştırmada veri toplamak için Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarına Yönelik Bilim Kurgu Öz Yeterlik Ölçeği geliştirilmiş, buna ilave olarak Turgut (2014) tarafından geliştirilen Uzamsal Yetenek Öz-Değerlendirme Ölçeği, Cohen ve Hegarty (2012) tarafından geliştirilen ve Uygan (2011, s. 121-125) tarafından Türkçeye uyarlanan Santa Barbara Solids Test kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, ülkemizde lisans düzeyinde eğitim gören bütün fen bilgisi öğretmen adayları oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise 2020-2021 eğitim ve öğretim yılında İç Anadolu Bölgesi'nde bir devlet üniversitesinde Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü'nde Fen Bilgisi Öğretmenliği Lisans Programı kapsamında birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıflarda eğitimini sürdüren 200 fen bilgisi öğretmen adayı oluşturmaktadır. Örneklem seçiminde seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Veri toplama araçlarından elde edilen verilerin normallik analizleri gerçekleştirilmiştir. Değişkenlerin analizinde t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yapılmıştır. Veri toplama araçlarının karşılaştırılması amacıyla ise korelasyon yapılmıştır. Korelasyon analizinde normal dağılım gösteren veriler için Pearson, normal dağılım göstermeyen veriler için ise Spearman korelasyonu gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Araştırmada fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim kurgu öz yeterlikleri bazı değişkenlere göre incelenmiş ve bu incelemeye ait bulgular detaylı olarak ele alınmıştır. Bu değişkenler cinsiyet, okul öncesi eğitim alma durumu, mezun olunan lise türü, bilim merkezine gitme durumu, sınıf düzeyi ve genel akademik not ortalaması şeklindedir. Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim kurgu öz yeterliği; bilim merkezine gitme durumuna göre, sınıf düzeyine göre ve genel akademik not ortalamasına göre anlamlı olarak farklılaşmaktadır. Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim kurgu öz yeterliği; cinsiyete göre, okul öncesi eğitim alma durumuna göre ve mezun olunan lise türüne göre anlamlı olarak farklılaşmamaktadır. Araştırmada fen bilgisi öğretmen adayları için gerçekleştirilen uzamsal yetenek ve uzamsal yetenek öz değerlendirme korelasyonunda orta düzeyde pozitif bir ilişki belirlenmiştir. Ayrıca, Uzamsal Yetenek Öz-Değerlendirme Ölçeğinin ve Santa Barbara Solids Test'in alt boyutları açısından da korelasyon gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen korelasyona göre, Obje Manipülasyonu Uzamsal Yetenek alt boyutu ile Santa Barbara Solids Test'in alt boyutları ve genel puanı arasında pozitif bir ilişki tespit edilmiştir. Uzamsal Dolaşımsal Yetenek ile Tekli Cisim İçeren Sorular, Birleşik Cisim İçeren Sorular, Dikey Düzlem İçeren Sorular ve Santa Barbara Solids Test'in genel puanı arasında pozitif bir ilişki bulunmaktadır. Uzamsal Dolaşımsal Yetenek ile İç İçe Cisim İçeren Sorular ve Eğimli Düzlem İçeren Sorular arasında ilişki tespit edilmemiştir. Ayrıca Görsel Hafıza alt boyutu ile Santa Barbara Solids Test'in alt boyutları ve genel puanı arasında da ilişki tespit edilememiştir. Fen bilgisi öğretmen adaylarına yönelik bilim kurgu öz yeterliği ve uzamsal yetenek öz değerlendirme korelasyonunda orta düzeyde pozitif bir ilişki belirlenmiştir. Ayrıca, bilim kurgu öz yeterliği ile Uzamsal Yetenek Öz-Değerlendirme Ölçeğinin alt boyutları arasında da pozitif bir ilişki bulunmaktadır. Fen bilgisi öğretmen adaylarına yönelik bilim kurgu öz yeterliği ile uzamsal yetenek korelasyonunda düşük düzeyde pozitif bir ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca, bilim kurgu öz yeterliği ile Santa Barbara Solids Test'in alt boyutları olan Tekli Cisim İçeren Sorular, İç İçe Cisim İçeren Sorular, Dikey Düzlem İçeren Sorular ve Eğimli Düzlem İçeren Sorular arasında pozitif bir ilişki bulunmaktadır. Bilim kurgu öz yeterliği ile Santa Barbara Solids Test'in Birleşik Cisim İçeren Sorular alt boyutu arasında ilişki bulunmamaktadır. Sonuç ve Öneriler: Araştırmadan elde edilen verilere göre bilim merkezine giden fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim merkezine gitmeyen fen bilgisi öğretmen adaylarına kıyasla; 3. ve 4. sınıfta lisans eğitimini sürdüren fen bilgisi öğretmen adaylarının 1. sınıfta eğitim gören fen bilgisi öğretmen adaylarına kıyasla; genel akademik not ortalaması 2.50-2.99 arasında olan fen bilgisi öğretmen adaylarının not ortalaması 0-1,99 ve 3.00-4.00 arasında olan fen bilgisi öğretmen adaylarına kıyasla bilim kurgu öz yeterliklerinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim kurgu öz yeterliğinde cinsiyetin, okul öncesi eğitim alma durumunun ve mezun olunan lise türünün etkisinin bulunmadığı görülmüştür. Fen bilgisi öğretmen adaylarında uzamsal yetenek ile uzamsal yetenek öz değerlendirme arasında orta düzeyde ve pozitif; bilim kurgu öz yeterliği ile uzamsal yetenek öz değerlendirme arasında orta düzeyde ve pozitif; bilim kurgu öz yeterliği ile uzamsal yetenek arasında ise düşük düzeyde ve pozitif bir ilişki bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, fen bilgisi öğretmen adaylarının katılımı ile gerçekleştirilen bu araştırmanın farklı branşlarda da gerçekleştirilerek çalışma kapsamının genişletilmesi önerilmiştir.

Özet (Çeviri)

Purpose: In the study, it is aimed to examine the relationship between science fiction self-efficacy perceptions and spatial abilities of science teacher candidates. In this direction,“Science Fiction Self-Efficacy Scale for Science Teacher Candidates”was developed and with this scale it is tried to determine the science fiction self-efficacy of teacher candidates. Method: In this study, the survey model, which is one of the quantitative research designs, was used. As for the sub-branches of the survey model, the relational survey model was preferred. To collect data in the research, Science Fiction Self-Efficacy Scale for Science Teacher Candidates was developed by researchers, in addition, Spatial Ability Self-Report Scale developed by Turgut (2014), Santa Barbara Solids Test developed by Cohen and Hegarty (2012) and adapted into Turkish by Uygan (2011, p. 121-125) were used. The universe of the research consists of all science teacher candidates studying at the undergraduate level in our country. The study group of the research consists of 200 science teacher candidates who continue their education in the first, second, third and fourth grades within the scope of the Science Teaching Undergraduate Program in the Department of Mathematics and Science Education at a state university in the Central Anatolia Region in the 2020-2021 academic year. The convenience sampling method, which is one of the non-random sampling methods, was preferred in the selection of the sample. Normality analyzes of the data obtained from the data collection tools were done. T-test and ANOVA were used in the analysis of the variables. Correlation was made to compare the data collection tools. In the correlation analysis, Pearson correlation was used for normally distributed data and Spearman correlation was used for data not normally distributed. Results: In the study, science fiction self-efficacy of science teacher candidates was examined according to some variables and the findings of this study were discussed in detail. These variables are gender, pre-school education status, type of high school they graduated from, situation of going to the science center, grade level and cumulative academic grade point average. It was found that the science fiction self-efficacy of science teacher candidates differed significantly according to the situation of going to the science center, according to the grade level and cumulative academic grade point average. It has been determined that science fiction self-efficacy of science teacher candidates does not differ significantly according to gender, pre-school education status, and type of high school they graduated from. In the study, a moderate positive relationship was determined in the correlation of spatial ability and spatial ability self-evaluation for science teacher candidates. In addition, correlations were also made in terms of sub-dimensions of Spatial Ability SelfReport Scale and Santa Barbara Solids Test. According to the correlation performed, there is a positive relationship between Object Manipulation Spatial Ability and the subdimensions of Santa Barbara Solids Test and overall score of Santa Barbara Solids Test. There is a positive relationship between Spatial Navigational Ability and Simple Figures, Joined Figures, Orthogonal Figures, and the overall score of Santa Barbara Solids Test. No relationship was found between Spatial Navigational Ability and Embedded Figures and Oblique Figures. In addition, no relationship was found between the Visual Memory sub-dimension and the sub-dimensions of Santa Barbara Solids Test and overall score of Santa Barbara Solids Test. A moderately positive relationship was determined in the correlation of science fiction self-efficacy and spatial ability self-assessment for science teacher candidates. In addition, there is a positive relationship between science fiction self-efficacy and the subdimensions of the Spatial Ability Self-Report Scale. A low level of positive relationship was found in the correlation of science fiction self-efficacy and spatial ability for science teacher candidates. In addition, there is a positive relationship between science fiction self-efficacy and Simple Figures, Embedded Figures, Orthogonal Figures and Oblique Figures which are sub-dimensions of Santa Barbara Solids Test. There is no relationship between science fiction self-efficacy and Joined Figures which is sub-dimension of Santa Barbara Solids Test. Conclusion and Suggestions: According to the data obtained from the research, it was concluded that, compared to the science teacher candidates who did not go to the science center, science teacher candidates who went to the science center; compared to the science teacher candidates studying in 1st grades, science teacher candidates studying in 3rd and 4th grades; compared to the science teacher candidates with a cumulative academic grade point average of 0-1.99 and science teacher candidates with a cumulative academic grade point average of 3.00-4.00, science teacher candidates with a cumulative academic grade point average of 2.50-2.99 had higher science fiction self-efficacy. In addition, it was observed that gender, pre-school education status and the type of high school graduated from were not found to be effective on science fiction self-efficacy of science teacher candidates. For science teacher candidates it was concluded that there was a moderate and positive relationship between spatial ability and self-evaluation of spatial ability, moderate and positive relationship between science fiction self-efficacy and spatial ability self-assessment, weak and positive relationship between science fiction self-efficacy and spatial ability. In addition, it has been suggested to expand the scope of this study, which was carried out with the participation of science teacher candidates, by conducting it in different branches.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    834966

    Görsel ve fiziksel programlamaya dayalı fen etkinliklerinin öğretmen adayları üzerindeki etkilerinin karma yöntemler durum çalışmasıyla incelenmesi

    Investigating the effects of science activities based on visual and physical programming on pre-service teachers with a mixed methods case study design

    HABİBE GÜNEŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimAtatürk Üniversitesi

    Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEVDA KÜÇÜK

  2. Tez No

    469610

    Bilim kurgu etkinliklerinin fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel bilgiyi kavramalarına, bilimsel okuryazarlıklarına ve bilime karşı tutumlarına etkisi

    The effect of science fiction activities on science teacher candidates' scientific literacy, attitudes towards science and understanding of science concepts

    ERCAN TATLİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA ŞAHİN

  3. Tez No

    336124

    Fen bilgisi öğretmen adaylarının bitkilerde kuru kütle artışı ve insanlarda kiloların vücuttan atım yolları ile ilgili düşünceleri

    Prospective science teachers views about how plants gain their dry mass and how the mass leaves human body during weight loss

    ZEYNEP MERVE OSKAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET FATİH TAŞAR

  4. Tez No

    660753

    Fen bilgisi öğretmen adaylarının STEM uygulamalarındaki gelişim süreçlerinin incelenmesi

    The investigation of the development processes of pre-service science teachers in STEM implementations

    EBRU OĞUL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimKırşehir Ahi Evran Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DİLBER POLAT

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLŞAH ULUAY

  5. Tez No

    600079

    Öğretmen adaylarının kullandıkları dil öğrenme stratejileri

    Language learning strategies used by teacher candidates

    DERYA KILIÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KENAN DEMİR

Geri Dön