Şah İsmail hikayesi üzerinde monografik bir inceleme
A Monographic analysis on the folk tale Shah İsmail
- Tez No: 72539
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN ÖZDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 360
Özet
Türk halk edebiyatının önemli türlerinden biri olan halk hikâyeleri, 19. Yüzyılın son çeyreğinden günümüze kadar birçok bilimsel çalışmaya konu olmuştur. Bu çalışmaların bir kısmında halk hikâyeleri bir bütün olarak ele alınıp değerlendirilmiş, bir kısmında da belli halk hikâyeleri inceleme konusu olmuştur. Bu tezde ele alıp incelediğimiz Şah İsmail ile Gülizar halk hikâyesi üzerine bu güne kadar yapılan en ciddi çalışma Hans-August Fischer'in Schah Ismajil und Gülüzar (Leipzig, 1929) adlı eseridir. Bu eserin dışında Şah İsmail ile Gülizar halk hikâyesi üzerine yapılan çalışmalar öğrenci tezleriyle sınırlı kalmıştır. Bu çalışmalar da hikâyenin derlenmesinden öteye geçmemiştir. Bu nedenle biz de tezimizde, üzerinde çok fazla araştırma yapılmayan Şah İsmail ile Gülizar halk hikâyesini ele alıp incelemeyi amaçladık. Tezimizde Şah İsmail ile Gülizar halk hikâyesinin hem eski biçimi, hem de yakın bir zamanın sözlü geleneğinde yaşayan biçimlerini dikkate alarak değişen zaman süreci içinde hikâyenin gösterdiği değişimi, bu hikâyenin diğer halk hikayeleriyle münasebetini, masal ve halk hikâyesi gelenekleri arasındaki karşılıklı münasebetleri ortaya koyduk. Epizotlar, epizotları oluşturan motifler, motiflerin hikâyedeki pozisyonları ve işlevleri göz önünde tutulduğunda aynı anlatının varyantları olan Elif ile Mahmut ve Hurşit ile Mahmihri hikâyelerini Şah İsmail ile Gülizar halk hikayesiyle karşılaştırdık ve bu iki hikâyenin Şah İsmail ile Gülizar halk hikâyesinin varyantı olabileceği sonucuna vardık. Ancak bilindiği gibi halk hikâyelerinde şiirsel öğenin ayrı bir önemi vardır. Her üç hikâyede yer alan şiirler arasında bir benzerlik, yakınlık olmadığım da burada belirtmemizde fayda vardır.
Özet (Çeviri)
Being one of the most significant genres of the Turkish Folk Literature, the folk tales have been the main topics of a great deal of the scientific work up to now since the last quarter of the 19th century. In some research they have been analyzed as a whole, yet in some, certain ones have been worked on. The folk tale Shah Ismail and Gülizar, the main concern of the thesis at hand, was most seriously analyzed by Hans- August Fischer in Leipzig, 1929 (Schah Ismajil und Gülüzar). Apart from this work, tha tale was also studied by some graduate students. However, being limited in scope, these theses were in the form of compilations. For this reason, we have aimed to study the folk tale Shah İsmail and Gülizar within a more satisfactory framework with respect to the ones previously used. In the thesis we have put forth not only the basic changes the tale had in time, focusing on both its old forms and forms living in the oral tradition of the near past, but also its relationships with the other folk tales and corresponding relationships between the traditions of tales and folk tales. Considering the episodes, their motifs, and the positions and functions of these motifs, we have compared and constrasted Shah İsmail and Gülizar with the variants of the same narration Elif and Mahmut, and Hurşit and Mahmihri folk tales. Consequently, we have concluded that these two folk tales might be the variants of Shah Ismail and Gülizar. However, the poetic element has a special significance in folk tales. We should also point out that there are no resemblances among the poems of the three folk tales.
Benzer Tezler
- Derdiyok ile Zülfisiyah hikayesi üzerine mukayeseli bir araştırma
Başlık çevirisi yok
SAFFET AKKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FARUK ÇOLAK
- Şah İsmail metni esasında Horasan Türkçesinin Kuçan ağzı (Giriş-gramer-metin-çeviri-sözlük)
Research on Khorasan Turkish Kuchan dialect-text of Shah İsmail (Introduction-grammar-text-translation-glossary)
KAZIM ÖZDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SULTAN TULU
- Âşık Günay Yıldız'ın hikâyelerinin epizot ve motiflerinin incelenmesi
Investigating motifs and episodes of lover Gunay Yildiz's tales
SİBEL KARADENİZ YAĞMUR
Doktora
Türkçe
2016
Halk Bilimi (Folklor)Ahi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENSAR ASLAN
- Hîkayeyanê şarî ê Zazakî de sembolîzmo arketîpî
Zazaca halk hikâyelerinde arketipsel sembolizm
BİLAL YAKIŞAN
Yüksek Lisans
Zazaca
2021
Doğu Dilleri ve EdebiyatıBingöl ÜniversitesiZaza Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF AYDOĞDU