Türkiye'de iktisadi dalgalanmalar: FAVAR yaklaşımı
Economic fluctuations in Turkey: FAVAR approach
- Tez No: 726782
- Danışmanlar: PROF. DR. SEHER NUR SÜLKÜ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, Econometrics, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ekonometri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Bu çalışmanın amacı, 2005-2019 döneminde Türkiye ekonomisindeki konjonktürel dalgalanmaları, Türkiye'de uygulanan para politikasının ve küresel piyasaların makroekonomik göstergelere etkisini analiz ederek değerlendirmektir. Bu amaçla, Türkiye'de uygulanan en önemli para politikası araçlarından politika faizinin ve küresel ekonomiyi yönlendiren Amerika Birleşik Devletleri Merkez Bankası (FED) politika faizinin; ekonomik aktivite, para arzı, faiz oranı, reel efektif döviz kuru ve enflasyon üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çok geniş bilgi yelpazesine sahip para politikasının etkilerini daha iyi araştırabilmek amacıyla, büyük veri setinden elde edilen bilgilerden yararlanmak için faktör analizini standart Vektör Otoregresif (VAR) yaklaşımıyla birleştiren Faktörle Artırılmış Vektör Otoregresif (FAVAR) yaklaşımı kullanılmıştır. Literatürde Türkiye'deki iktisadi dalgalanmaları para politikasının etkinliğini inceleyerek değerlendiren çok az FAVAR uygulaması vardır; üstelik, bunlar arasında en güncel ve en geniş veri setini kullanan bu tez çalışmasıdır. Uygulamada FAVAR yönteminin avantajları kullanılarak geniş veri setiyle, literatürü domine eden VAR modeli uygulamalarından daha iyi tahminler üretmek hedeflenmiştir. Bu tez çalışmasında, ekonomik aktivite, para arzı, faiz oranı, döviz kuru ve fiyat seviyesi değişkenleriyle bu değişkenlerin alt kalemlerinin yer aldığı toplamda 125 değişkenden oluşan üç aylık frekanslı veri seti kullanılmıştır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) politika faizi olarak“İnterbank gecelik faiz oranı”ve FED politika faizi olarak“Efektif Federal Fon Oranı”kullanılmıştır. Ampirik bulgular, TCMB sıkılaştırıcı politika faizi karşısında (pozitif TCMB politika faiz şoku) sanayi üretim endeksi, para arzı (M2) değişim oranı ve reel efektif döviz kurunun azaldığı; diğer taraftan Euro üzerinden açılan kısa vadeli mevduat faiz oranı, uzun vadeli mevduat faiz oranı değişimi ve enflasyonun arttığı görülmektedir. Fakat, enflasyonun verdiği artan tepkinin karşılığının“fiyat bulmacası”olması nedeniyle, literatürde fiyat bulmacasından kurtulmak için önerilen“Spread”değişkeni, kısa dönem faiz oranından uzun dönem faiz oranı farkı alınarak oluşturulmuştur. Spread değişkeni, TCMB para politikası ölçüsü olarak tanımlanmıştır ve Spread değişkeninde meydana gelen pozitif şok karşısında fiyat bulmacası sorununun ortadan kalktığı görülmüştür. Ayrıca bulgularımızda, FED sıkılaştırıcı politika faizi karşısında, sanayi üretim endeksi, Euro üzerinden açılan kısa vadeli mevduat faiz oranı, uzun vadeli mevduat faiz oranının değişimi, enflasyon ve para arzı (M2) değişim oranı artarken, reel efektif döviz kurunun azaldığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak bulgularımızın ülkemizdeki iktisadi dalgalanmaları anlamak ve etkin politikalar üretmek yolunda politika yapıcılara ışık tutması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to evaluate the economic fluctuations in the Turkish economy during the 2005-2019 period by examining the effects of the monetary policy implemented in Turkey and global markets on macroeconomic indicators. For this purpose, the policy rate, which is one of the most important monetary policy instruments implemented in Turkey, and the policy rate of the United States Central Bank (FED), which directs the global economy; the effects on economic activity, money supply, interest rate, real effective exchange rate, and inflation are examined. To better investigate the effects of monetary policy with a wide range of information, the Factor-Augmented Vector Autoregressive (FAVAR) approach, which combines factor analysis with the standard Vector Autoregressive (VAR) approach, is used to benefit from the information obtained from the large data set. There are very few FAVAR applications in the literature that evaluate economic fluctuations in Turkey by examining the effectiveness of monetary policy; moreover, this thesis uses the most up-to-date and widest data set among them. Using the FAVAR method's advantages in practice, it is purposed to produce better estimations with a large data set than the VAR model applications that dominate the literature. In this thesis, a quarterly frequency data set consisting of 125 variables in total, including the variables of economic activity, money supply, interest rate, exchange rate, and price level, and the sub-items of these variables are used.“Interbank overnight interest rate”is used as the policy rate of the Central Bank of the Republic of Turkey (CBRT) and“Effective Federal Funds Rate”is used as the policy rate of the FED. Empirical evidence suggests that the CBRT's tightening policy rate (a positive shock in the policy rate of the CBRT) decreases the industrial production index, the rate of change in money supply (M2), and the real effective exchange rate; On the other hand, a positive shock in policy rate increases the short-term deposit interest rate, the change in long-term deposit interest rate opened in Euro and inflation. However, since the increasing response of inflation is called the“price puzzle”, the“Spread”variable, which is suggested in the literature to get rid of the price puzzle, is obtained by subtracting long-term interest rates from short-term interest rates. The Spread variable is defined as the CBRT monetary policy measure, and we find that the price puzzle problem has disappeared after a positive shock in the Spread variable. In addition, empirical evidence shows that FED's tightening policy rate increases industrial production index, short-term deposit interest rate, the change in long-term deposit interest rate opened in Euro, inflation and money supply (M2) change rate, but a positive innovation in FED's policy rate decreases the real effective exchange rate. As a result, it is expected that our findings will shed light on policymakers to understand the economic fluctuations in our country and to implement effective policies.
Benzer Tezler
- Business cycles and cyclical behaviour of trade flows in Turkey
Türkiye'de reel iktisadi dalgalanmalar ve dış ticaret hareketlerinin devreviliği
MUHAMMET FATİH ERKEN
- Türkiye'de kısa vadeli sermaye hareketlerinin iktisadi dalgalanmalar üzerindeki etkileri
The effects of short-run capital movements on business cycles in Turkey
ŞÜKRÜ APAYDIN
- Financial market participation and business cycles in Turkey
Türkiye'de finansal piyasalara katılım ve reel iktisadi dalgalanmalar
SERTAN ÖZSOY
- Kayıtdışı ekonomi ve iktisadi dalgalanmalar:Türkiye örneği
The relationship between informal economy and economic fluctuations: Turkey case
ÖZLEM ÖZTÜRK KILINÇASLAN
