Geri Dön

Kültepe metinlerinde geçen Tanrı adları

Başlık çevirisi mevcut değil.

  1. Tez No: 72726
  2. Yazar: HASAN ALİ ŞAHİN
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SEDAT ERKUT
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1998
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 331

Özet

ÖZET Kültepe metinlerinde, Anadolu'nun yerli halkı olan Hattiler'in, Hurriler'in, Luwiler'in ve Hititler'in tannlan ile, Mezopotamya halklarının tanrıları çeşitli sebeblerle geçmektedir. Hattı halkının tanrıları teofor isimlerde geçmektedir. Bunlar, Hapantalli, Hasamili, Huzzia, Inara ve Pirwa'dir. Pirwa Kültepe mühür baskılarında da görülmektedir. Ayrıca, Hatti güneş tanrısı adına bir bayram düzenlendiği anlaşılmaktadır. Kültepe metinlerinde, Huni tanrıları sıkça geçmektedirler. Bunlardan, Anna ve Nipas'ın tapınağından, rahiplerinden, ve özel günlerinden bahsedilmektedir. Anna bayramının sonbaharda, Nipas bayramının ilkbaharda kutlandığı ve kralın bu tanrıların tapmağını ziyaret ettiği anlaşılmaktadır. Ayrıca, Parka ve Harihari'nin de özel günlerinin yani, bayramlarının olduğunu anlıyoruz. Parka bayramının kış mevsiminde kutlandığını biliyoruz. Ancak, Harihari adına düzenlenen bayramın zamanın tespit etmek mümkün gözükmemektedir. Huni tanrısı Higısa'nın rahiplerinden bahsedilmektedir. Kura, Mama, Taja hem yerli hem de Asurca isimlerde geçmektedir. Hesui, Ala, Mitra yerli isimlerde geçer. Hepat, Kubabat, Nawar, Kiki, Serum Asurca isimlerde görülmektedir. Kültepe metinlerinde geçen Luwi tannlan azınlıktadır. Bunlar, Tarhun, Tatta ve Tiwat'tir. Her üçü de teofor isimlerde geçmektedir. Kültepe metinlerinde geçen Hitit tannlanna gelince, bunlardan Oalianta'nm rahibinden bahsedilir ve teofor isimlerde geçmektedir. Diğer Hitit tannlan, GUL-SeS, Hannu, Siu ve Zulia yalnızca teofor isimlerde görülmektedir. Kültepe metinlerinde geçen Mezopotamya tannlanna gelince, Sümer tannlanndan Baba, Ea, EnlU, GUD, Lamassu, MUS, Nanna, Nazi, Sara teofor isimlerde geçmektedirler. Nisaba ve Usumi Anadolu halkı tarafından da saygı görmüştür. Dabrat ve Ninkarrak için kurban sunulmaktadır. Ninurta veziri Inimmanizi üe birlikte geçmektedir. HUN.GAJZA Ue Nintu bir mühür üzerinde yazılıdır. Bu tanrılar Asur halkı tarafından kutsanmıştır. Kültepe metinlerinde geçen Akad tanrılarının hepsi teofor isimlerde geçmektedir. Frtına tanrısı Adad'ın tapınağından, rahiplerinden ve adak olarak sunulan altın ve gümüşlerden bahsedilmektedir. Tanrıça Btar pekçok teofor isimde geçmektedir. Bu tanrıçaya kurban sunulmaktadır. Ayrıca, rahiplerinin varlığından haberdar oluyoruz. Ay tanrısı Sin teofor isimlerde geçtiği gibi, rahiplerinden de bahsedilmektedir. Onun rahiplerinin ticaretle uğraştıkları gibi, bu tanrı adına kurban Ve adakları toplayıp Asur'a götürdükleri karşılaşmaktadır. Güneş tanrısı Santas' teofor isimlerde geçtiği gibi, kurbanından ve kurban ekmeğinden bahsedilmektedir. Kültepe metinlerinde N anım' un rahipleri geçmektedir. Onun rahiplerinden biri yerli diğeri ise, Asurludur. Massat Tanrı Assur ile birlikte şahit tutulmaktadır. Akad tanrıları Asur halkınca iyi derecede saygı görmüştür diyebiliriz. Gök tanrısı Anum, teofor isimlerde geçtiği gibi, Kültepe'de ortaya çıkan Sargon metninde ed geçmektedir.Diğer Akad taunları, Aya, Abih, Erra, HaniS, Hanım, Hum, Isar-Mesar, Nunu, Tiamat, Tibar, Zuzu teofor isimlerde geçmektedir. Kültepe metinlerinde Batı Sami tanrılarından murru tanrı ASsur ile birlikte şahit tutulmaktadır. Teofor isimlerde geçmektedir. Ishara'nın tapınağından ve kurbanından bahsedilmektedir. Abum, Dagan, Rasap ve §ahr-Sallim, teofor isimlerde geçmektedir. Kültepe metinlerinde geçen Asur tanrılarının başında, Asur halkının milli tanrısı, Assur gelmektedir. ASsur, Koloni Devri'nde en fazla kutsanan tanrı olmuştur. Pek çok teofor isimde geçtiği gibi, kurbanından en fazla bahsedilen tanrıdır. Asur takviminde 7. ve 8. aylar bu tanrıya adanmıştır. Asur'da büyük bir tapınağı vardır. Anadolu'daki Koloni merkezlerinde bu tanrının sembolü önünde yemin edilerek mahkeme olunmaktadır. Asur tanrılarından Hubur aynı zamanda bir ayın adıdır. §arra-matin ve Tasmetum için sunulan kurbanlardan bahsedilmektedir. Asur tannlanndan, As'suritum ve Sutkula dua cümlesinde geçmektedir. Diğer Asur tanrıları, Ersu, Ewri, Halum, Kubum, Laban, Libur, Nide, Nur, Rama, Sala, Sadue, Tisa, Wer teofor isimlerde görülmektedir. Kültepe metinlerinde tanrı adı anılmadan bahsedilen rahipler, rahibeler, tapmak şarkıcıları ve tapınak köleleri söz konusudur. Bu dönemde hem Anadolu hem de Asur'da yemin önemli bir yer işgal etmektedir. Asur halkı aralarındaki davaları tanrı huzurunda yemin ederek halletmektedir. Yerli beyler ise, Asurlu tüccarlardan kaçakçılık yapmayacaklarına dair yemin almaktadır. Kültepe metinlerinde, falcılar ve kahinlerden de bahsedilmekte olup, hastalanan kimselerin falcı kadınlara götürüldükleri anlaşılmaktadır.

Özet (Çeviri)

Zusammenfassung Aus verschiedenen Grûnden kommen die Götter des Mesopotamienvolks und Hattis, Hurris, Luwis, Hethites, die einheimische Volk von Anatolian waren, in den Kultepe-Texten vor. Die Gotter vom Hattivolk werden in den teophorischen Namen gesehen. Diese sind Hapantalli, Hasamili, Huzzia, Inara und Pirwa. Pirwa besteht aueh in den Siegelabrollungen von Kfiltepe. AuBerdem versteht man, daB ein Fest den Namen des Sonnen Gottes von Hatti dargesteUt wurde. In den Kultepe-Texten beiegen hâufîg die Gotter von Hurri. Davon wird geredet, daB Anna und Nipas ein Tempel, Pfarrer und besondere Tagen batten. Man versteht, daB das Fest von Anna im Herbst, das Fest von Nipas im Frfihling gefeiert wurden, und daB der König den Tempel besucht hat Anderseits verstehen wir auch, daB die besonderen Tagen so zusagen das Fest von Parka und Harihari vorhanden waren. DaB das Fest von Parka im Winter gefeiert wurde, wissen wir auch. Aber es ist nicht möglich genaue Zeit vorherzusehen fur das veranstaltene Fest des Namen Harihari. Es wird auch von Higisas Pfarrern des Gottes Hurri erwahnt Kura, Mama, Taja betinden sich in den Namen von den Einheimischen sowie Assyrischen. Hesui, Ala, Mitra kommen in den Einheimischen Namen vor. Hepat, Kubabat, Nawar, Kiki, Serum werden in den assyrischen Namen benutzt. Die Götter von Luwi werden nicht hâufîg in den Kultepe-Texten belegt Diese sind Tarhun, Tatta und Tiwat. Alle die drei befinden sich in den teophorischen Namen. Was die Götter von Hethiter in den Kfiltepe -Texten betrifft; davon redet man fiber den Pfarrer von Dalianta, der sich in den teophorischen Namen befinden. Die anderen Götter von Hethiter kommen nur in den teophorischen Namen vor, wie GUL-seS, Hannu, §iu und Zulia. In den Kultepe-Texten begegnen wir auch mit vielen assyrischen Gotter- namen. AuBerdem ist es möglich, die Götter von Sumer in den Kultepe- Texten zu sehen, wie Baba, Ea, Enlü, GUD, Lamassu, MU§, Nanna, Nazi, Sara. Das anatolische Volk hatte auch Respekt vor Usumi und Nisaba. Anderseits wissen wir auch, daB die Geschenke fur Dabrat und Ninkarrak dargeboten wurde. Ninurta kommt mit seinem Wesir Inimmanizi vor. HUN.GA.ZA und Nintu sind auf einem SiegelabroUung geschrieben worden. Diese Götter sind vom assyrischen Volk als heilig angeboten worden.Die Akkadische Götter, die sich in den Kfiltepe-Texten befinden, kommen in den teophorischen Namen vor. Es wird fiber den Sturmgott Adads Tempel, Pfarer und das Gold und Silber, die ihm als Geschenk angeboten wurden, geredet Die Göttin Istar kommen in vielen teophorischen Namen vor als auch wird es von seinen Pfarrer und Opfer erwahnt Mit dem Mondgott Sin begegnen wir anch in teophorischen Namen, die Rede davon, dafi er Pfarrer hatte. Es ist bekannt, dafi sich seine Pfarrer mit Handel beschâftigt hatten und, dafi sie im Namen Gottes Geschenke und Gelfibte angenommen und nach Assur gebracht hatten. Der Sonnengott Samas befindet sich auch in teophorischen Namen. Jedoch hat man davon gesprochen, dafi ihm Gelfibte und Opferbrot angeboten wurden. In manchem Texte aus Kfiltepe gibt es einige informationen fiber den Pfarrer von Narum. Davon sind einer aus Assur, einer aus Anatolia. Aufierdem sehen wir, dafi Massat mit dem Gott Assur bei einem Eidform zusammen erwahnt wurde. Der Himmelgott Anum kommt auch in teophorischen Namen vor. Dieser Name besteht im Sargon-Text, der aus Kfiltepe herausgebracht ist Mit den anderen akkadischen Götternamen begegnet man in den Kfiltepe- Texten, wie Aja, Abih, Erra, HaniS, Hanım, Dum, Bar-Mesar, Nunu, Tiamat, Tibar, Zuzu. Der Gott-Amurru wird unter den West semitischen Götter mit Gott Assur bei einem Eidform erwahnt Gleichzeitig geht es daram, dafi zum Tempel von IShara Geschenke und Gelfibte abgeliefert wurde. Manche Götternamen kommen nur in teophorischen Namen vor, wie Abum, Dagan, Rasap und Sahr-Sallim. Der Gott-Assur ist an der erste Stelle unter den Assyrischen Götter, die in den Kfiltepe-Texten vorkommen. Es ist bekannt, dafi der Gott-Assur nationale Gott vom Assurvolk war. Im Kalender von Assur werden 7. und 8. Monate mit seinem Namen besprochen. Er hatte in Assur ein grofie TempeL In der Periode des assyrischen Handelskolonien in vielen Centrum in Anatolia wurden vor seinem Symbol geschworen. Der Gott-Hubur ist gleichzeitig Name des einen Monats. §arra-matim und Taimetum werden das Silber und das Kupfer als Geschenk angeboten. Der oben genante Götter aus Sumer, Akkad, Amurru wurden vom assyrischem Volk respektiert

Benzer Tezler

  1. Tez No

    468506

    Hititler'de Tanrı Pirwa ve kültü

    God Pirwa and his cult in hittites

    ZEKİYE NİHAN KIRÇIL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAnkara Üniversitesi

    Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SAVAŞ ÖZKAN SAVAŞ

  2. Tez No

    159830

    Asur ticaret kolonileri döneminde Anadolu'nun etnik ve sosyal yapısı

    The etnical and social structure of Anatolia in the era of assyrian trade colonies

    ESMA ÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAnkara Üniversitesi

    Sümeroloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. İRFAN ALBAYRAK

  3. Tez No

    81769

    Kültepe metinlerinde geçen coğrafya adları bunların lokalizasyonu ve diğer yönleri hakkında elde edilen bilgiler

    Geography names in the Kültepe texts and the location and its to be gotten knowledge in the about outher direction

    REMZİ KUZUOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAnkara Üniversitesi

    Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEBAHATTİN BAYRAM

  4. Tez No

    288353

    Kültepe metinleri ışığında Eski Anadolu'da tarım ve hayvancılık

    Agriculture and livestock in Ancient Anatolia in the light of the Kültepe texts

    ESMA ÖZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    TarihAnkara Üniversitesi

    Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İRFAN ALBAYRAK

  5. Tez No

    209455

    Eski Asurca metinlerde geçen coğrafya adları

    The geographical names in the old assyrian texts

    REMZİ KUZUOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Eski Çağ Dilleri ve KültürleriGazi Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. SEBAHATTİN BAYRAM

Geri Dön