Karanlık üçlü (dark triad) kişilik örüntülerinin çocukluk çağı örseleyici yaşantıları ve yeniden mağduriyet (re-viktimizasyon) açısından değerlendirilmesi-İstanbul örneklemi
Evaluation of dark triad personality patterns in terms of childhood trauma and re-victimization-Istanbul sample
- Tez No: 727427
- Danışmanlar: PROF. DR. M. FATİH YAVUZ, DOÇ. DR. Z. BELMA GÖLGE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Adli Tıp, Psikoloji, Forensic Medicine, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Çocukluk örseleyici yaşantıları, karanlık üçlü, ebeveyn tutumu, bağlanma, tanık olma, aile işleyişi, psikolojik/kişilerarası manipülasyon, yeniden mağduriyet, Childhood traumatic experiences, dark triad, parental attitude, attachment, witnessing, family functioning, psychological/interpersonal manipulation, re-victimization
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Adli Tıp ve Adli Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 360
Özet
Sosyal bir varlık olan bireyin, toplum içinde nasıl bir insan olduğunu kişilik ve davranış tarzları belirlemektedir. Son yıllarda literatüre girmiş olan kişiliğin karanlık tarafı olarak bilinen karanlık üçlü (dark triad) kişilik özelliklerinin toplum içinde var olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Karanlık üçlü kişilik özellikleri ve bu özelliklerin nasıl geliştiğine dair daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı; kişilik gelişiminde katkısı olduğuna inanılan bağlanma stilleri, ebeveyn tutumları, aile içi işleyişler, çocukluk çağı örseleyici yaşantılar ve aile içi şiddete tanık olma değişkenlerinin karanlık üçlü kişilik özelliğinin oluşumundaki etkileri araştırmak ve bu kişilik özelliklerinin yeniden mağduriyete etkisini incelemektir. Araştırmada İstanbul ilinde yaşayan 18-65 yaş aralığındaki 720'si kadın, 283'ü erkek olmak üzere 1003 katılımcıdan oluşmaktadır. Katılımcıların yaş ortalaması 32.16 (SS: 10.36) bulunmuştur. Katılımcılara“Demografik Bilgi Formu”, Özel Hayata ve Olumsuz Yaşam Deneyimlerine Yönelik Bilgi Formu“, ”Çocukluk Örselenme Yaşantıları Ölçeği“, Karanlık Üçlü Kişilik Ölçeği”,“Anne-Babaya Bağlanma Ölçeği”,“Aile İşleyiş Biçimi Ölçeği”,“Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları Ölçeği-Çocuk Formu”, Adapte Edilmiş Çatışma Çözme Ölçeği“ ve ”İnsan İlişkilerinde Manipülasyon Ölçeği" uygulanmıştır. Araştırmanın verilerinin, SPSS v.21 Paket programı kullanılarak Aracılık Analizi- Model 6 (Hayes, 2013) yöntemiyle değerlendirilmiştir. Katılımcıların demografik, klinik, adli değişkenler ve ölçeklerden aldıkları ortalamaların karşılaştırıldığı betimleyici analizler, karanlık üçlü kişilik özellikleri, insan ilişkilerinde manipülasyon, çocukluk çağı örseleyici yaşantıları, ebeveyne bağlanma, ebeveyn tutumları ve aile içi şiddete tanıklık puanları arsındaki ilişkilerinin incelendiği Pearson korelasyon analizleri, regresyon analizleri ve ardından aracı değişken analizleri yürütülmüştür. Çalışmanın sonuçları incelendiğinde; demografik değişkenler ve ölçeklerden alınan puanlar arasında literatür ile uyumlu anlamlılıklar bulunmuştur. Aracılık rolü açısından değerlendirildiğinde aile içi şiddete tanıklık ile karanlık üçlü kişilik özellikleri arasındaki ilişkide çocukluk çağı örseleyici yaşantıları ve kişilerarası manipülasyonun tam aracılık etkisinin; ebeveyn tutumları arasından aşırı koruyucu anne ve aşırı koruyucu baba ile karanlık üçlü kişilik özellikleri arasındaki ilişkide kişilerarası manipülasyonun kısmi aracılık etkisinin; yine ebeveyn tutumları arasından reddedici baba ile karanlık üçlü kişilik özellikleri arasındaki ilişkide çocukluk çağı örseleyici yaşantıları ve kişilerarası manipülasyonun tam aracılık etkisinin bulunduğu tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar literatürde yer alan araştırmalar kapsamında tartışılmıştır. Kişiliğin karanlık tarafı olarak atfedilen karanlık üçlü kişilik özelliklerinin gelişimine etki eden faktörlerin değerlendirmek, yeniden mağdur olmayı önlemeye yönelik katkı sağlamak ve gelecek çalışmalara ışık tutmak hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
Personality and behavior styles determine what kind of a person an individual is in society. It is an undeniable fact that the dark triad personality traits, known as the dark side of personality, which have entered the literature in recent years, exist in society. More research is needed on the dark triad personality traits and how they develop. The main purpose of this study is to investigate the effects of the variables of attachment styles, parental attitudes, family functioning, childhood traumatic experiences and witnessing domestic violence, which are believed to contribute to personality development, on the formation of the dark triad personality trait and to examine the effects of these personality traits on re-victimization. The research consists of 1003 participants, 720 of whom are women and 283 are men, aged between 18-65 living in the province of Istanbul. The mean age of the participants was 32.16 (SD: 10.36). Participants were given a“Demographic Information Form”,“Information Form for Private Life and Negative Life Experiences”,“Childhood Trauma Questionnaire”,“Short Dark Triad Personality Scale”,“Parental Bonding Instrument”,“Family Functioning Style Scale”,“S-EMBU for Children”,“Adapted Conflict Resolution Scale”and“İnsan İlişkilerinde Manipülasyon Ölçeği/Manipulation Scale in Human Relationships”. The data of the research were evaluated with the Mediation Analysis- Model 6 (Hayes, 2013) method using the SPSS v.21 Package program. Descriptive analyzes comparing the demographic, clinical, forensic variables and the averages of the participants from the scales, Pearson correlation analyzes, regression analyzes and analysis of the relationships between dark triad personality traits, manipulation in human relationships, childhood traumatic experiences, attachment to parents, parental attitudes and witnessing to domestic violence scores and then, mediator variable analyzes were carried out. When the results of the study are examined; significances consistent with the literature were found between demographic variables and the scores obtained from the scales. When evaluated in terms of the mediating role, it was determined that the full mediation effect of childhood traumatic experiences and interpersonal manipulation in the relationship between witnessing domestic violence and dark triad personality traits; partial mediation effect of interpersonal manipulation on the relationship between overprotective mother and overprotective father and dark triad personality traits among parental attitudes; again, among parental attitudes, childhood traumatic experiences and interpersonal manipulation in the relationship between the rejecting father and the dark triad personality traits had a full mediator effect. The results obtained are discussed within the scope of the studies in the literature. It is aimed to evaluate the factors affecting the development of the dark triad personality traits, which are attributed as the dark side of personality, to contribute to prevent re-victimization and to shed light on future studies.
Benzer Tezler
- Algılanan romantik ilişki kalitesi ile sanal aldatma arasındaki ilişkide karanlık üçlü kişilik örüntülerinin düzenleyici rolünün incelenmesi
Examining moderating role of dark triad personality patterns in the relationship between perceived romantic relationship quality and cyber infidelity
HACER ŞUHEDA AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ REYHAN ÇALIŞAN KİNTER
- Genç kadınlarda karanlık üçlü (dark triad) kişilik özellikleri, kişiler arası ilişki tarzları ve empatik eğilimin incelenmesi
Examination of dark triad personality traits, interpersonal relationship styles, and empathic tendency in young women
MERT KARNAPOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiAdli Bilimler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM NARTER
- Bilişsel ve sosyal-bilişsel işlemlerde üstbilişsel karar isabetinin karanlık üçlü açısından gelişimsel olarak incelenmesi
Developmentally comparing metacognitive judgements on social-cognitive and cognitive processes among dark triad
ASLI SARIKARDAŞOĞLU
Doktora
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞERİFE SEMA KARAKELLE
- Üniversite öğrencilerinin çocukluk çağı örselenme yaşantıları ile çocukluklarında algıladıkları ebeveyn tutumlarının dark triad kişilik özelliklerine etkisi
The effect of childhood trauma experiences and perceived parental attitudes on dark triad personality traits of university students
ÜMMİHAN ERCİN
- Examining dark triad in interpersonal context: Their relationship with risk - taking, self - presentation and self - conscious emotions
Karanlık kişilik özelliklerinin kişilerarası bağlamda risk alma, kendini sunma ve öz - farkındalık duyguları ile ilişkisinin incelenmesi
GAMZE GÜLTEKİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
PsikolojiDoğuş ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. GALİP HASAN BAHÇEKAPILI