Türkiye muhasebe-finansal raporlama standartlarına geçilmesinin koşullu muhafazakârlık ve kazanç kalitesi üzerine etkisi: BİST 100 üzerine bir araştırma
The effect of Turkey accounting and financial reporting standards adoption on conditional conservatism and earnings quality: A study on BIST 100
- Tez No: 727575
- Danışmanlar: PROF. DR. YILDIZ AYANOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Muhasebe Finansman Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
Uluslararası Muhasebe-Finansal Raporlama Standartları (UFRS) farklı ülkelerde faaliyet gösteren işlemelerin mali tablolarının ortak bir finansal dil kullanılarak hazırlanması ve aynı zamanda dünyanın her yerinden yatırımcıların söz konusu mali tabloları standart bir bakış açısı ile değerlendirmelerine imkân sağlaması için hazırlanmıştır. Türkiye'de de tarihi maliyet yaklaşımının yerine güncel değerleri sunmayı amaçlayan ve gerçeğe uygun değeri esas alan Uluslararası Muhasebe-Finansal Raporlama Standartları ile uyumlu olarak Türkiye Muhasebe–Finansal Raporlama Standartları (TMS–TFRS) yayınlanmıştır. Söz konusu değişiminin ardından, işletmelerin muhasebe uygulamalarında, sunulan finansal bilgilerinde ve sunum biçimlerinde farklılık olması ise bu sürecin doğal bir sonucu olmuştur. TFRS ile birlikte gelen değişim sayesinde, işletmelerin muhafazakârlık derecesinde, özellikle koşullu muhafazakârlık derecesinde ve kazanç kalitesi düzeyinde değişim olduğu bilinmektedir. Bu bağlamda, tez çalışmasında koşullu muhafazakârlık derecesi ve kazanç kalitesi düzeyi açısından, TFRS'ye geçişin Türkiye'deki işletmelerin finansal raporlama sistemine olan etkileri değerlendirilmiştir. Dolayısıyla, bu çalışmada 2000-2018 yılları arasında Borsa İstanbul'a kote, payları borsada işlem gören ve BIST 100 endeksine dahil olan 34'ü imalat ve 7'si hizmet sektörüne ait toplam 41 işletmenin verileri örneklem olarak seçilmiştir. Bu kapsamda 2000-2004 yılları arasındaki dönem, tarihi maliyetleri esas alan finansal raporlama sistemini; 2005-2018 yılları arasındaki dönem ise TFRS ile uyumlu finansal raporlama sistemini temsil etmektedir. Çalışmada istatistiksel olarak etkiyi tespit etmek amacıyla uygulanan yöntem olan“Panel Veri Analizinin”bulgularına bakıldığında, koşullu muhafazakârlık derecesinin belirlenmesi için kullanılan genişletilmiş Basu (1997) modeline göre TFRS'nin kabul edilmesinden sonra işletmelerin koşullu muhafazakârlık derecesinde, İmalat Sektörü, Hizmet Sektörü ve Tüm İşletmelerinin her birinde azalma olduğu görülmektedir. Kazanç kalitesi açısından bakıldığında da İsteğe Bağlı Tahakkuklar düzeyinin, TMS-TFRS'lere geçişten sonra İmalat Sektöründeki işletmelerde arttığı, Hizmet Sektöründeki işletmelerde anlamlı bir ilişki bulunmadığı ve Tüm İşletmelerde ise azaldığı görülmektedir. Kazanç kalitesinin bir diğer ölçütünün Kazancın Süreklilik düzeyi olduğu dikkate alındığında, bu düzey İmalat Sektörü, Hizmet Sektörü ve Tüm İşletmelerde azalmıştır. Bir diğer ifadeyle, çalışmanın sonucunda TFRS'lere geçişin İmalat Sektörü, Hizmet Sektörü ve Tüm İşletmelerde hem muhafazakarlık hem de kazanç kalitesi düzeyinde negatif etki yarattığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
International Accounting-Financial Reporting Standards (IFRS) have been prepared in order to prepare the financial statements of transactions operating in different countries by using a common financial language and also to enable investors from all over the world to evaluate the financial statements in question with a standard perspective. In Türkiye, Turkish Financial Reporting Standards (TMS-TFRS) have been published in line with the International Financial Reporting Standards, which aim to present current values instead of the historical cost approach and are based on fair value. After this change, the differences in the accounting practices, presented financial information and presentation styles of the enterprises have been a natural result of this process. As a result of the change that came with TFRS, it is known that there is a change in the degree of conservatism of the enterprises, especially in the degree of conditional conservatism and in the level of earnings quality. In this context, the effects of the adoption to TFRS on the financial reporting system of enterprises in Turkey were evaluated in terms of the degree of conditional conservatism and the level of earnings quality. İn this study, the data of a total of 41 enterprises, 34 of which belong to the Manufacturing Sector and 7 of which belong to the Service Sector, were selected as a sample between the years 2000-2018. In this context, the period between 2000-2004, the financial reporting system based on historical costs; The period between 2005-2018 represents the financial reporting system in line with TFRS. The method applied in the study to determine the effect statistically is the method of Panel Data Analysis. According to the extended Basu (1997) model used to determine the degree of conditional conservatism, after the adoption of TFRS, it is seen that there is a decrease in the degree of conditional conservatism of the enterprises in each of the Manufacturing Sector, Service Sector and All Businesses. In terms of earnings quality, it is seen that the level of discretionary accruals increased in enterprises in the Manufacturing Sector after the transition to TMS-TFRS, there was no significant relationship in enterprises in the Service Sector, and it decreased in All Businesses. Considering that another criterion of earnings quality is the persistence level of earnings, this level decreased in Manufacturing Sector, Service Sector and All Businesses. In other words, as a result of the study, it has been determined that the transition to TFRS has a negative effect on both the level of conservatism and earnings quality in the Manufacturing Sector, the Service Sector and All Businesses.
Benzer Tezler
- TMS 11: İnşaat sözleşmeleri standardı kapsamında muhasebe uygulamaları
Accounting applications according to TMS-11 contruction contracts
GÖKHAN MİSKET
- Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına göre denetim işlevi uygulamasının Türkiye ve Filistin karşılaştırması
Comparison in financial audit function applications between Turkey and Palestine according to International Financial Reporting Standards
MOHAMMED I.R. ALBAIDA
- Yeni Türk Ticaret Kanunu kapsamında bağımsız denetim mesleği ve Gaziantep ilinde bir uygulama
Independent audit profession under Turkish Commercial Law: Evidence from Gaziantep
CENGİZHAN KARACA
- Stoklara ilişkin kayıt ve raporlama sistemlerinin ulusal muhasebe standardı (TMS-2) çerçevesinde uygulamaya geçişi ve yasal düzenlemeler çerçevesinde değerlendirilmesi
Implementation of the recording and reporting systems regarding the stocks within the national accounting standart (NAS 2) and the assessment of them according to the relevant legislation
SERKAN ELİDOLU
- TMS 12 gelir vergileri standardına göre ertelenen vergi uygulaması ve Türk Vergi Mevzuatı ile etkileşiminin incelenmesi
Deferred taxation in accordance with IAS 12 income taxes and analysing of interaction with Turkish Tax Legislation
DİLŞAD ESRA ÖZKAN
