Anadolu otoyolu Kahramankazan-Gerede arasındaki drenaj yapılarının yarasalar (Chiroptera) tarafından kullanımının araştırılması
Investigation on the usage of drainage structures between Kahramankazan and Gerede sections of Anadolu highway by bats (Chiroptera)
- Tez No: 727935
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULLAH HASBENLİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Zooloji, Biology, Zoology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 241
Özet
Bu çalışma, Anadolu Otoyolu'daki (Kahramankazan –Gerede) drenaj yapılarının yarasalar için bariyer etkilerini azaltmada rolü olup olmadığını belirlemek ve Türkiye'de de yapılacak bu tip çalışmalar için ön bilgiler toplamak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma, 2018 ve 2019 yıllarında otoyol ve altında bulunan 25 drenaj yapısında yapılmıştır. Drenaj yapılarında yarasa aktivitesinin belirlenmesi amacıyla fotokapan, sabit ultrasonik ses kayıt cihazıları kullanılmış, iz ve işaretler araştırılmıştır. Otoyoldaki yarasaların aktivitelerini belirlemek amacıyla mobil ultrasonik ses kayıt cihazı kullanılmıştır. Yarasaların kullanımı açısından drenaj yapılarını değerlendirebilmek amacıyla yapıların ve çevresindeki habitat özellikleri kaydedilmiştir. Bu çalışmalara göre 25 yapıdan 24'ünde yarasa geçişi kaydedilmiştir. Alanda tespit edilen 18 türden 6 tanesi (Myotis nattereri, Myotis emarginatus, Nyctalus noctula, Nyctalus leisleri, Pipistrellus pygmaeus, Rhinolophus euryale) Ankara için, 4 tanesi de (Myotis nattereri, Nyctalus noctula, Pipistrellus pygmaeus, Rhinolophus euryale) Bolu için ilk kez kaydedilmiştir. Drenaj yapılarında en yüksek aktivite Myotis emarginatus ve Pipistellus pipistrellus'a, en düşük aktivite ise Pipistrellus pygmaeus'a aittir. Drenaj yapılarının ebatları ile yarasa aktivitesi arasındaki ilişkiyi belirlemek için Spearman kolerasyon analizi kullanılmış ve buna göre yapı eni yarasa geçişleri için belirleyici faktör olarak bulunmuştur. Drenaj yapılarının giriş görünürlükleri 'görünmez' özellikte olanlarda 'görünür' olanlara göre aktivite seviyesi oldukça düşüktür. 6 EUNIS habitat tipinin (E1, G1, G3, G5, I1, X18) tamamında yarasa aktivitesi tespit edilmiştir. Potansiyel tünek, beslenme ve gidiş dönüş habitatlarının yarasa aktivitesinde önemli rol oynadığı belirlenmiştir. Yakınında alternatif geçiş yapıları olan yapılarda yarasa aktivite seviyesi oldukça düşük bulunmuştur. Bu bulgular, yarasaların geniş ve görünür olan, çevrede potansiyel tünek habitatları olan ve gidiş/dönüş yapabildikleri kılavuz hatlarla bağlantılı drenaj yapılarını daha fazla tercih ettikleri fikrini vermektedir. Mevcut ve inşa edilecek otoyollarda, özellikle yarasaların yoğun aktivite gösterdiği habitatlar belirlenerek, bu özellikleri taşıyan drenaj yapılarının oluşturulması koruma biyolojisi açısından oldukça önemli olduğu değerlendirimiştir.
Özet (Çeviri)
This study was carried out to determine if the drainage structures on the Anadolu Highway (Kahramankazan - Gerede) have a role in reducing the barrier effects for bats and to gather preliminary information for such studies to be carried out in Turkey. The study was carried out in 2018 and 2019, on the highway and 25 drainage structures under it. In order to determine bat activity in drainage structures, Photo traps and fixed ultrasonic recorders were used, and traces and signs were investigated. A mobile ultrasonic recorder was used to determine the activities of bats on the highway. Habitat characteristics of the structures and their surroundings were recorded in order to evaluate the drainage structures in terms of bat usege. According to these studies, bat passing was recorded in 24 out of 25 structures. A total of 18 species identified in the area, for Ankara 6 of them (Myotis nattereri, Myotis emarginatus, Nyctalus noctula, Nyctalus leisleri, Pipistrellus pygmaeus, Rhinolophus euryale), for Bolu 4 of them (Myotis nattereri, Nyctalus noctula, Pipistrellus pygmaeus, Rhinolophus euryale) were recorded for the first time. The highest activity in drainage structures belongs to Myotis emarginatus and Pipistellus pipistrellus, and the lowest activity belongs to Pipistrellus pygmaeus. Spearman correlation analysis was used to determine the relationship between the size of the drainage structures and bat activity, and accordingly the width of the structure was found to be the determining factor for bat passing. The activity level of the drainage structures in the 'invisible' entrance visibility is quite low compared to the 'visible' ones. Bat activity was detected in all 6 EUNIS habitat types (E1, G1, G3, G5, I1, X18). It has been determined that potential roost, feeding and round-trip habitats play an important role in bat activity. The bat activity level was found to be quite low in the structures with alternative passing structures nearby. These findings suggest that bats are more likely to prefer drainage structures that are wide and visible, with potential roosting habitats in the environment, and linked to guide lines through which they can make a round-trip. It has been evaluated that it is very important in terms of conservation biology to determine the habitats where especially bats show intense activity on the existing and to be built highways, and to construct drainage structures with these characteristics.
Benzer Tezler
- Anadolu otoyolu Kahramankazan-Gerede arasındaki yol yapılarının kuşlar (Avifauna) tarafından kullanımının araştırılması
Investigation of the use of road structures between Anadolu highway Kahramankazan-Gerede by birds (Avifauna)
MERVE SEYFE
- Anadolu otoyolu Kahramankazan (Ankara)- Gerede (Bolu) arasındaki yol kenar habitatlarının herpetofauna tarafından kullanımının araştırılması
Investigation of the use of the road-edge habitats between Kahramankazan (Ankara)- Gerede (Bolu) by the herpetofauna on the Anatolian highway
HAYRİYE MAHİM
- Anadolu otoyolu Gümüşova-Gerede kesimi Elmalık tüneli mühendislik jeolojisi
Başlık çevirisi yok
AYLİN KOÇKAR GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Jeoloji MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AZİZ ERTUNÇ
- Anadolu otoyolu Bolu Dağı geçişinin mühendislik jeolojisi
Engineering geology of the passage of the Anatolian motorway through the Bolu mountains
SÜLEYMAN DALGIÇ
Doktora
Türkçe
1994
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ MALİK GÖZÜBOL