Fen bilimleri ders kitaplarının bilimsel sorgulama becerileri açısından incelenmesi
Examination of science textbooks in terms of scientific inquiry skills
- Tez No: 729449
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜCAHİT KÖSE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Geçmişten günümüze bilim ve teknolojideki hızlı gelişmeler bireylerinde yaşam biçimlerini her alanda etkileyerek değişikliklere sebep olmaktadır. Bu değişiklikler bilgiye ulaşma yollarını da değiştirmektedir. Öğretmenler ve öğrenciler ihtiyaç duydukları bilgileri ilk olarak kitaplardan ulaşmaya çalışmaktadır. Buna bağlı olarak da kitap içerikleri bireylerin ihtiyaçlarını karşılayacak nitelikte olmalıdır. Tüm bireyleri fen okuryazarı olarak yetiştirilmesini amaçlayan MEB 2018 Fen Bilimleri dersi öğretim programın genel amaçları içerinde sıkça vurgulanan kavramlar arasında bilimsel süreç becerilerini kullanabilen, bilimsel sorgulamayı anlayabilen bireylerin yetiştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu araştırmada 2020-2021 eğitim öğretim yılında 5.6.7.sınıflarda okutulacak olan MEB yayınları fen bilimleri ders kitapları ve 8. sınıflarda okutulacak olan MEB tarafından onaylı özel yayınevi fen bilimleri ders kitaplarında bulunan deney ve etkinlik bölümlerinin bilimsel sorgulamaya uygunluğu nedir? Sorusuna cevap aranmıştır. Araştırmamız, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından önerilen ortaokul 5.,6. (2 ders kitabı), 7. sınıf MEB yayınları ve 8. sınıf (özel yayınevi) beş adet fen bilimleri ders kitapları ile sınırlandırılmıştır. Bu çalışmada doküman incelemesi ile toplanan veriler içerik analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. İçerik analizi, bilimsel yöntemlerin kullanıldığı, kullanılacak materyallerin verdiklerin mesajların özetlendiği, sınıflandırmaların ve karşılaştırılmaların yapılıp sayısal olarak anlam kazandırıldığı bir yöntemdir (Chen, Monion ve Morrison, 2007).Fen bilimleri ders kitaplarındaki deney ve etkinliklerin sorgulama tabanlı görevlerinin analizinde, Yang ve Liu (2016) tarafından geliştirilen Sorgulama tabanlı görevler analiz envanteri (Inquiry-based Tasks Analysis Inventory [ITAI]) kullanılmıştır. Sorgulama tabanlı görev analizi envanteri (SGAE) üç ana boyut ve 22 alt boyuttan oluşmaktadır. Araştırma sonucunda incelenen dokümanların deney ve etkinlik bölümlerinin bilimsel sorgulamaya uygunluğunun düşük seviyede kaldığı tespit edilmiştir. Oysaki birçok bilim insanının bilimsel sorgulama ile ilgili yapmış olduğu çalışmalar, bu konunun ne denli önemli olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda, hazırlanacak fen bilimleri ders kitaplarının bilimsel sorgulama becerileri açısından daha kapsamlı olması, deney ve etkinliklerde bulunan bilimsel süreç becerilerinin kademeler arası geçişlerde orantısal bir artış gösterecek şekilde düzenlenmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
From past to present, rapid developments in science and technology cause changes by affecting the lifestyles of individuals in every field. These changes also change the ways of accessing information. Teachers and students try to reach the information they need from the books first. Accordingly, the contents of the books should be in a quality that meets the needs of the individuals. It is aimed to raise individuals who can use scientific process skills and understand scientific inquiry, among the concepts that are frequently emphasized within the general objectives of the MEB 2018 science course curriculum, which aims to train all individuals as science literate. In this research, what is the suitability of the experiment and activity sections in the science textbooks of MEB publications to be taught in the 5th, 6th, 7th grades in the '2020-2021' academic year and in the science textbooks approved by the Ministry of National Education approved by the Ministry of National Education for 8th grades?The answer to the question has been sought. Our research is limited to the secondary school 5.6 (2 textbooks), 7, MEB publications and 8th Grade (Private publishing house) 5 Science Textbooks recommended by the Board of Education in the 2020-2021 academic year. In this study, the data collected by document analysis were evaluated by content analysis method. Content analysis is a method in which scientific methods are used, the materials to be used, the messages they give are summarized, classifications and comparisons are made and numerical meaning is gained (Chen, Monion, & Morrison, 2007). Inquiry-based Tasks Analysis Inventory (ITAI) developed by Yang and Liu (2016) was used to analyze the inquiry-based tasks of experiments and activities in science textbooks. Inquiry-based task analysis inventory (ITAI) consists of 3 main dimensions and 22 sub-dimensions. As a result of the research, it was determined that the test-activity sections of the documents examined were not suitable for scientific inquiry. In this context, it is suggested that the science textbooks to be prepared should be more comprehensive in terms of scientific inquiry skills and that the scientific process skills involved in experiments and activities should be arranged in a way that will show a proportional increase in transitions between levels.
Benzer Tezler
- Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarında bilim ve mühendislik uygulamalarının temsil edilmesinin incelenmesi
Examination of the representation of science and engineering practices in middle school science textbooks
MELTEM GÖKDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAL DOĞAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ EDA ERDAŞ KARTAL
- Fen bilimleri ders kitaplarında yer alan çevre konularının sürdürülebilir kalkınma hedefleri, araştırma sorgulamaya dayalı öğrenme ve bilimsel süreç becerileri açısından incelenmesi
Examination of enviromental issues in science textbooks in terms of sustainable development goals, research-inquiry-based learning and scientific process skills
DİLARA DURMUŞ CENBERLİTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL DEMİR KAÇAN
- 2006, 2013 ve 2018 öğretim programları fen bilgisi ders kitaplarındaki astronomi etkinliklerinin öğrenci görevlerinin sorgulama becerileri ve anlayışları yönünden incelenmesi
Investigation of astronomy activities in science textbooks of 2006, 2013 and 2018 curricula in terms of inquiry skills and understandings of student tasks
AYFER ŞENAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN IŞIK
- Lise kimya ve fizik ders kitaplarındaki Millikan Yağ Damlası Deneyinin bilim tarihi ve felsefesi açısından incelenmesi
Investigation of Millikan Oil Drop Experiment in high school chemistry and physics textbooks in terms of history and philosophy of science
BÜŞRA KAMBER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVGİ AYDIN GÜNBATAR
- İlköğretim 5. sınıf Fen ve Teknoloji ders kitabı etkinliklerinin bilimsel süreç becerileri kazandırma düzeylerinin incelenmesi
The analysis of scientific process skills in primary 5 science and technology textbooks
BETÜL DURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimUşak Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LÜTFULLAH TÜRKMEN