Geri Dön

An Analysis of the concept of retrodiction

Sonradan kestirim kavramının analizi

  1. Tez No: 73023
  2. Yazar: AYHAN SOL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. YASİN CEYLAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1998
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 227

Özet

öz SONRADAN KESTİRİM KAVRAMININ ANALİZİ Sol, Ayhan Doktora, Felsefe Bölümü Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Yasin Ceylan Ortak Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Teo Grünberg Aralık 1998, 210 sayfa Bu tezde, tersinirlik, tersinmezlik, zamanın yönündeki değişime duyarsızlık, zamanın yönündeki değişime duyarlılık, iz, doğanın tekdüzenliliği kavramları kullanılarak sonradan kestirim kavramının bilimsel, felsefi ve mantıksal bir analizi yapılmıştır. Sonradan kestirimin fiziksel süreçlerin tersinirliği ve tersinmezliği ayırımı ile ilişkili olduğu (bir başka deyişle, zamanın yönündeki değişime duyarsız eşitlikler aracılığıyla, tersinir süreçlerin erken durumları geç durumlarından kestirilebilirken, zamanın yönündeki değişime duyarlı eşitliklerle tersinmez süreçlerin erken durumlarının geç durumlarından kestiriminin çok sınırlı olduğu) iddia edilmektedir. İzlerin, sonradan kestirimde vazgeçilemez bir rolü olduğu görüşü çok yaygın olduğundan, iz kavramını tanımlayan bir çok görüş incelenmiş, ancak tümünün de felsefi olarak savunulamaz olduğu görülmüştür. Bu nedenle, 'iz' olarak tanımlanabilecek ve diğer fiziksel nesnelerden ayırt edilebilecek özel bir nesne sınıfının olamayacağı sonucuna varılmıştır.Sonradan kestirimin olanaklılığı üzerine yürütülen analiz, bu kavram ile doğanın tekdüzenliliği kavramı arasında çok yakın bir ilişki olduğunu göstermektedir. Çünkü aynı fiziksel düzenliliklerin, sınır koşullarının ve diğer fiziksel kanıtların her anda mevcut olmaması durumunda (tekdüzenli olmayan koşullar altında), farklı anlardan geriye doğru kestirim aynı sonucu vermez. Böylece, sonradan kestirimi, sonraki bir pozisyondan önceki bir pozisyona yapılan bir kestirim olarak değerlendirmek katı bir tekdüzenliliği varsaydığından, sonradan kestirimi ifade eden yeterli bir görüş olarak kabul edilemez. Bu sonuç, sonradan kestirimde bugünün öneminin vurgulanması bakımından önemlidir. Yürütülen mantıksal analizde, sonradan kestirimin mantığı açıklama ve önceden kestirimin mantığıyla ilişkili bir şekilde incelenmiştir. Sonradan kestirim diğerlerinden ters yönde olması ile ayırt edilmiştir. Önceki görüşler sonucunda, açıklama, önceden ve sonradan kestirme arasında ortaya çıkan örtüş me sorunu, geçmişte-önceden-kestirim kavramını açıklama kavramından ve bugünden geçmişe doğru kestirimi de geçmişten bugüne doğru ilerleyen açıklamadan ayırtederek çözülmüştür. Ayrıca, sonradan kestirimin mantıksal yapısının ise tümdengelimsel-nomolojik veya tümevarımsal-istatistiksel türde olduğu sonucuna varılmıştır.

Özet (Çeviri)

ABSTRACT AN ANALYSIS OF THE CONCEPT OF RETRODICTION Sol, Ayhan Ph. D., Department of Philosophy Supervisor: Prof. Dr. Yasin Ceylan Co-Supervisor: Prof. Dr. Teo Grünberg December 1998, 210 pages In this dissertation, the concept of retrodiction is subjected to scientific, philosophical, and logical analysis in terms of the concepts of reversibility, irreversibility, t-invariance, t-non-invariance, trace, and the uniformity of nature. It is argued that retrodiction is related with the distinction between reversibility and irreversibility of physical processes in the sense that the earlier states of reversible processes can be inferred from their later states by t-invariant equations, whereas the inference is extremely limited by t- non-invariant equations in the case of irreversible processes. Since it is commonly believed that traces have an indispensable function in retrodiction, different accounts of traces are examined and rejected as philosophically implausible. Hence it is concluded that there is not a privileged class of things as traces that are distinguishable from other physical things. mThe analysis conducted on the possibility of retrodiction suggests that there is a close connection between retrodiction and uniformity of nature, for, under the non-uniform conditions, retrodiction from any temporal position does not result in the same description, for the same regularities, boundary conditions and other physical evidence may not be available at every temporal position. So retrodiction as an inference from later to earlier states of the systems is not a sufficient account of retrodiction, since it presupposes strict uniformity. This conclusion emphasizes also the significance of the present in retrodictive inference. The logical analysis consists of the examination of the logic of retrodiction in comparison with the logic of explanation and prediction. Retrodiction is distinguished from explanation and prediction by its direction. The overlap between explanation, prediction, and retrodiction that results from earlier accounts is solved by distinguishing prediction-in-the- past from explanation and retrodiction from present to the past from explanation that proceeds from the past to the present. As for the logical structure of retrodictive inference, it is concluded that retrodictive inferences are of either deductive nomological or inductive-statistical type.

Benzer Tezler

  1. 'Tüketim kültürünün yeniden üretildiği bir alan olarak reklâmlarda simülasyon ve yabancılaşma'

    'Alienation and simulation in commercials as a new field where consuming culture is re-created'

    EBRU AKELOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    GazetecilikEge Üniversitesi

    Genel Gazetecilik Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SONER YAĞLI

  2. Neo-Marksist kent kuramları çerçevesinde Türkiye'de soylulaştırma

    Gentrification in Turkey within the framework of Neo-Marxist urban theories

    ÇİĞDEM BUDAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Kamu YönetimiAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Amme İdaresi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YUSUF PUSTU

  3. Yapısalcılık sonrası yaklaşımlar ışığında çevı̇rı̇bı̇lı̇m odağında yapıbozumcu resı̇m okumaları: Las Menınas tablosu ve çevı̇rı̇lerı̇ üzerı̇ne bı̇r ı̇nceleme

    Deconstructive readings of paintings through post-structuralism from the focal point of translation studies: An analysis of Las Meninas painting and its translations

    YASİNE ÇETİN EYLEK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Mütercim-TercümanlıkYıldız Teknik Üniversitesi

    Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FÜSUN BİLİR ATASEVEN

  4. Türkiye'de ideoloji-eğitim ilişkisi: Erken Cumhuriyet dönemi tarih ve yurt bilgisi ders kitapları üzerine bir inceleme

    Ideology-education relationship in Turkey: A case of history and civics course books in the early republicn period

    İSMET PARLAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Kamu YönetimiHacettepe Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. AYLİN ÖZMAN ERKMAN

  5. Türkiye siyasetinde devlet ve borçla yönetmek, 2002-2020

    State and governing through debt in Turkish politics, 2002-2020

    HASAN KILIÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Siyasal BilimlerHacettepe Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. METİN YÜKSEL