Kahramanmaraş Pazarcık ve Çağlayancerit ilçelerinde derici sumak (Rhus coriaria L.) popülasyonu içerisinde ümitvar genotiplerin belirlenmesi
Determination of promising genotyps in the population of sumac (Rhus coriaria L.) in the districts of Pazarcık and Çağlayancerit of Kahramanmaraş
- Tez No: 730808
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET SÜTYEMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Anadolu'da sumak (Rhus coriaria L.) yüzyıllardır geleneksel tıpta çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan, baharat olarak tüketilen, çok önemli bir bitki türüdür. Bitkisel ve gıda yönü ile çok önemli kullanım alanlarına sahip olan sumakta yapılan ıslah çalışmalarının sayısı çok azdır. Bu çalışma; Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Çağlayancerit ilçelerinde tabii olarak yetişen sumak genotipleri arasında verim ve kalite yönü ile üstün özellikler sahip genotiplerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada fenolojik ve pomolojik olarak genotiplerde çalı yüksekliği, çalı yoğunluğu, çiçeklenme tarihi, yaprak boyu, yaprak eni, yaprak sapı boyu, yaprak sapı kalınlığı, ortalama verim, salkım adedi, salkım boyu, salkım eni, salkım ağırlığı, salkım sapı boyu, salkım sapı çapı, salkımcık boyu, salkımcık eni, salkımcık ağırlığı, salkımdaki meyve yoğunluğu, meyve boyu ve eni, 100 adet meyve ağırlığı, meyve rengi, tohum boyu, 100 adet tohum ağırlığı, tohum rengi, meyve tadı ve 100 adet meyveden elde edilen perikarp ağırlığı olmak üzere toplam 27 özellik incelenmiştir. Bölgede yapılan seleksiyon çalışmalarında 3583 adet genotip değerlendirmeye alınmış ve 154 sumak genotipi incelenmeye değer görülmüştür. Bu genotipler üzerinde metoda uygun olarak yapılan değerlendirmeler sonucunda 50 genotip ümitvar olarak seçilmiştir. Bu genotiplerin morfolojik ve pomolojik özellikleri belirlenerek kayıt altına alınmıştır. Seçilen sumak genotiplerine ait salkım boyu ortalaması 73,5 mm ile 307,1 mm arasında değişirken, salkım eni ortalamasının 21,5 mm ile 77,8 mm değerleri arasında değiştiği belirlenmiştir. Genotiplerin salkım ağırlığı ortalamasının 2,8 g ile 61,9 g arasında değiştiği hesaplanmıştır. Seçilen sumak genotiplerinin, 100 adet meyve ağırlığı ortalaması 1,5 g ile 4,1 g, 100 adet tohum ağırlığı ortalaması 0,8 g ile 2,0 g ve 100 adet meyveden elde edilen perikarp ağırlığı ortalaması ise 0,59 g ile 2,41 g değerleri arasında değiştiği tespit edilmiştir. Verim ortalamaları yönünden bitki başına en düşük ortalama 6,86 kg olduğu ve en yüksek verimin ise 10,40 kg olduğu görülmüştür. Bu çalışma; sumakların fenolojik ve pomolojik özelliklerinin belirlenmesi yanında ıslah çalışmaları, endüstriyel kullanımlar ve gen kaynaklarının korunması yönünden de önemli sonuçlar ihtiva etmektedir.
Özet (Çeviri)
Sumac (Rhus coriaria L.) is a very important plant species used in traditional medicine for centuries in the treatment of various diseases and consumed as a spice in Anatolia. The number of breeding studies on sumac, which has very important uses in terms of herbal and food aspects, is very few. This study was carried out to determine the genotypes with superior characteristics in terms of yield and quality among the naturally grown sumac genotypes in Pazarcık and Çağlayancerit districts of Kahramanmaraş. In the study, phenologically and pomologically, genotypes were determined as "bush height, bush density, flowering date, leaf length, leaf width, petiole length, petiole thickness, average yield, number of clusters, cluster length, cluster width, cluster weight, cluster stem length, cluster length. stem diameter, panicle length, panicle width, cluster weight, fruit density in cluster, fruit length and width, 100 fruit weight, fruit color, seed size, 100 seed weight, seed color, fruit flavor and pericarp weight obtained from 100 fruit a total of 27 features were examined. In the selection studies carried out in the region, 3583 genotypes were examined and 154 sumac genotypes were found to be worth examining. As a result of the evaluations made on these genotypes in accordance with the method, 50 genotypes were selected as promising. Morphological and pomological features of these genotypes were determined and recorded. While the average cluster length of the selected sumac genotypes varieds between 73.5 mm and 307.1 mm, the average cluster width varieds between 21.5 mm and 77.8 mm, while the average cluster weight varieds between 2.8 g and 61.9 g. . The average weight of 100 fruits of the selected sumac genotypes was 1.5 g to 4.1 g, the average of 100 seed weights was 0.8 g to 2.0 g, and the average of pericarp weight obtained from 100 fruits was 0.59 g to 2.41 g. The values were found to vary between In terms of yield averages, the lowest average per plant was 6.86 kg and the highest yield was 10.40 kg. This work; In addition to determining the phenological and pomological characteristics of sumac, it also contains important results in terms of breeding studies, industrial uses and protection of gene resources.
Benzer Tezler
- Kahramanmaraş ili nohut (Cicer arietinum L.) ekim alanlarında küsküt (Cuscuta spp.) ve yabancı ot yoğunluğunun, nohut bitkisinin morfolojik ve agronomik özelliklerine etkisi
The effect of dodder (Cuscuta spp.) and weed density in Kahramanmaraş province chickpea (Cicer arietinum L.) fields on the morphological and agronomic features of chickpea plant
SENA DAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAMER ÜSTÜNER
- Kahramanmaraş Alevi ocaklarında inanç, ibadet ve Erkân: Sinemilli Ocağı örneği
Beli̇ef, worshipping and rites in Kahramanmaraş Alevi ocaks: example of Sinemilli Ocağı
SEMA ÖZVEREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Mersin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN ÇIBLAK COŞKUN
- Yatılı ilköğretim bölge okulu öğrencilerinin yatılı ilköğretim bölge okullarının işleyişine ilişkin görüşleri: Kahramanmaraş ili örneği
Regional primary boarding school students' views on the functioning of their schools: Example of Kahramanmaraş province
MELİKE ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜCEL GELİŞLİ
- Kahramanmaraş yöresi Nannospalax (Rodentia:Spalacidae)'larının karyolojik ve serolojik analizleri
Karyological and serological analysis of Nannospalax (Rodentia:Spalacidae) from Kahramanmaraş province
EMRAH IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BiyolojiBatman ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERVET ULUTÜRK