Yeni kurumsal teori ve güç ilişkileri çerçevesinde İstanbul'da sanayinin dönüşümü: Yenibosna – Basın Aksı
Within the framework of new institutional theory and power relations transformation of industry in Istanbul: Yenibosna – Basin Road
- Tez No: 730877
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA ÜNSAL, PROF. DR. GÜZİN KAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehircilik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 248
Özet
Bu araştırmanın konusu, İstanbul'da sanayi sahalarından özellikli bir örnek olan Yenibosna-Basın Aksı'ndaki dönüşüm sürecidir. Bu dönüşümü incelemeye değer kılan husus, plansız sanayi gelişiminin, dönüşüm sürecinde yaşatmış olduğu sorunlar ve engellerdir. Plansız gelişmeyi ortaya çıkartan aktörler ve bu aktörlerin çeşitlenmesi bu araştırmada kentsel siyaset bağlamında bir okumaya tabi tutulacaktır. İstanbul bağlamında bu okuma, kent ve siyaset ilişkisi içerisinde plansız gelişmeleri ve bu alanlardaki dönüşüm sorunlarını açıklayan bir faktör olarak güç unsuruna odaklanmaktadır. Güç konusu, planlamanın da dahil olduğu kentsel aktör grupları içerisinde, çoğu kez planlamayı devre dışı bırakan bir unsur olarak değerlendirilmiştir. Yenibosna-Basın Aksı'nın planlanma süreçleri ve bu süreçteki kurumsal yapıların teşhisi, İstanbul bağlamı ile birlikte, özgün yorumlara imkan vermektedir. Alanın yorumlanabilmesi için eleştirel gerçekçi metodoloji benimsenerek, planlama ve güç arasındaki ilişkinin İstanbul sanayisi bağlamında gelişmesi öncelikli olarak izlenmiştir. İstanbul bağlamı, kamu politikası analiz türlerinden süreç analizi ile değerlendirilmiştir. Bu örüntü içerisinde Yenibosna Basın Aksı'nın yeri vurgulanarak, sahada yoğun araştırma yapılmıştır. Bölgedeki gelişmeyi anlamaya yönelik mekânsal ve kurumsal gelişme izlenmiştir. Planlamanın etkisi bu bağlamda tartışılarak, sahada yapılan derinlemesine görüşmeler ile süreç aktarılmaya çalışılmıştır. Araştırma, kuramsal olarak kentsel siyaset bağlamında güç ve planlama ilişkisini tartışarak bir kavramsal çerçeve geliştirmiştir. Bu kavramsal çerçeve Yenibosna Basın Aksı'ndaki sanayi dönüşüm probleminde kullanılarak, bölgedeki planlama-dönüşüm sorunsalı açıklanmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak, bir kurum olarak planlamanın merkezî-yerel yönetimler ve sermaye kesimi arasındaki rolünün bu aktörlerin içinde yer aldığı zamana ve kurumsallaşmalara bağlı güç farklılaşmasında etkili olduğu görülmektedir. Üst ölçek planlarda hiçbir zaman sanayiye ayrılmadığı halde, 1970'li yıllardan itibaren gelişerek İstanbul'un önemli sanayi sahalarından biri haline gelen Yenibosna Basın Aksı'nda, söz konusu sanayinin gelişebilmesi, halen varlığını sürdürebilmesi ve 2009'dan itibaren bölgede beklenen dönüşümün gerçekleşmemesi, bu aktörlerin güç ilişkileri ile anlaşılabilecek bir durumdur. Planlama bu bölgede geç kurumsallaşırken, planların ürettiği kararların karşılık bulması aktörlerin kendi çıkarları doğrultusunda taraf oldukları gelişmeler ile uyum içerisinde olması ile mümkün olmuştur. Araştırma, kentsel gelişme süreçlerini aksatan aktör tutumlarının planlama sürecine güç ilişkileri analizinin dahil edilmesi ile aşılabileceğini savunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The subject of this research is the transformation process in Yenibosna-Basın Road (Airport/Press Expressway İstanbul) , which is a particular example of industrial areas in Istanbul. What makes this transformation worth examining is the problems and obstacles that the unplanned industrial development caused in the transformation process. The actors that reveal the unplanned development and the diversification of these actors will be analyzed in the context of urban politics in this research. In the context of Istanbul, this reading focuses on the power factor as a factor that explains the unplanned developments in the relationship between the city and politics and the transformation problems in these areas. The power issue has often been considered as a factor that disables planning within the urban actor groups, including planning. The planning processes of the Yenibosna-Basın Road and the identification of the institutional structures in this process, together with the context of Istanbul, allow for original interpretations. The development of the relationship between planning and power in the context of Istanbul's industry was primarily followed by adopting a critical realist methodology for the interpretation of the field. The context of Istanbul was evaluated with process analysis, which is one of the public policy analysis types. Intensive research procedures were carried out in the field by emphasizing the place of Yenibosna Basın Road in this pattern. Spatial and institutional development was monitored to understand the development in the region. The effect of planning was discussed in this context, and the process was tried to be conveyed through in-depth interviews in the field. The research theoretically developed a conceptual framework by discussing the relationship between power and planning in the context of urban politics. By using this conceptual framework in the industrial transformation problem in Yenibosna Basın Road, the planning-transformation tension in the region has been tried to be explained. As a result, it is seen that the role of planning as an institution between central-local governments and the capital sector is effective in power differentiation depending on the time and institutionalization in which these actors are involved. Although it was never allocated to industry in upper scale plans, the Yenibosna Basın Road, which has developed since the 1970s and has become one of the important industrial areas of Istanbul, the development of the said industry, its continuing existence and the failure of the expected transformation in the region since 2009. This is a situation that can be understood by the power relations of the actors. While planning was institutionalized late in this region, the response of the decisions produced by the plans was possible when the actors were in harmony with the developments they were party to in line with their own interests. The research argues that actor attitudes that hinder urban development processes can be overcome by incorporating power relations analysis into the planning process.
Benzer Tezler
- A Dutch disease approach into the premature deindustrialization
Erken sanayisizleşmeye Hollanda hastalığı yaklaşımı
MUHAMMET SAİT ÇAKIR
- Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- Urban transformation as political and ideological intervention in space: A case study in Diyarbakır
Mekana politik ve ideolojik bir müdahale olarak kentsel dönüşüm: Diyarbakır örneği
DİREN TAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARIŞ MÜCEN
- Gsm sektörü için müşteri merkezli bilgi yönetimi değerlendirme modeli tasarımı ve bir uygulama
The design of customer centric knowledge mangement assessment model for gsm ındustry and an aplıcatıon
ATİK KULAKLI
- Kuir okuma: Dijital değerlerin mimarlık üretimlerinde potansiyelleri
Queer reading: The potential of digital values in architectural productions
FEYZA ÇINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İFFET HÜLYA ARI
DR. SEVGİ TÜRKKAN SROKA