Sosyal bilgiler dersinde argümantasyona dayalı etkinliklerin ahlaki muhakeme gelişimine etkisi
The effect of argumentation-based activities on the development of moral reasoning in social studies course
- Tez No: 732654
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET AKİF SÖZER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sınıf Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 429
Özet
Bu araştırmanın amacı, ilkokul 4. Sınıf sosyal bilgiler dersi kapsamında; argümantasyona dayalı etkinliklerin öğrencilerin ahlaki muhakeme gelişimine dair etkisini incelemektir. Araştırmada nicel ve nitel yöntemlerin bir arada kullanıldığı karma araştırma yöntemlerinden eş zamanlı gömülü desen tercih edilmiştir. Bu bağlamda, araştırmanın nicel boyutunda tek grup ön test-son test deneysel desen, nitel boyutunda ise durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2021-2022 eğitim-öğretim yılının birinci döneminde Mardin ili, Artuklu ilçesindeki bir ilkokulun dördüncü sınıf kademesinde öğrenim gören 30 öğrenci oluşturmuştur ve bu öğrenciler ile haftada 3 ders saati olmak üzere 9 hafta boyunca argümantasyona dayalı etkinlikler gerçekleştirilmiştir. Araştırmada öğrencilerin argümantsayona dayalı etkinlikler öncesi ve sonrası ahlaki muhakeme seviyeleri ile ahlaki muhakeme, ahlaki duygu ve değerlere ilişkin görüşlerindeki değişimi belirleyebilmek amacıyla“Ahlaki Muhakeme Senaryoları Envanteri”uygulanmış ardından öğrenciler ile bu senaryolara ilişkin görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu yönde öğrencilerin senaryolarda yer alan ahlaki ikilem durumlarına yönelik sundukları gerekçeler kategorize edilerek karşılaştırma yapılmıştır. Bununla birlikte uygulama süreci içerisinde veri çeşitliliğine katkı sunması açısından etkinlik yaprakları, araştırmacı günlüğü ve öğrenci günlüklerinden yararlanılmıştır. Araştırmada elde edilen nicel verilerin analizinde SPSS 22.0 paket programından yararlanılarak öncelikle elde edilen verilerin normal dağılıma uygunluğunun incelenmesi amacıyla Shapiro-Wilk Testi kullanılmıştır. Verilerin normal dağılım koşullarının sağlanmasıyla parametrik testlerden ilişkili örneklemler için t-testi kullanılmıştır. Bu doğrultuda araştırmadan elde edilen nicel bulgulara göre öğrencilerin argümantasyona dayalı etkinlikler öncesi ve sonrası hem ahlaki muhakeme hem de ahlaki duygu puanları arasında uygulama sonrası ahlaki muhakeme ve ahlaki duygu puanları lehine anlamlı farklılığın olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın nitel bölümünden elde edilen verilerin analizinde ise betimsel analiz ve içerik analizi tekniklerinden faydalanılarak sürece ilişkin veriler kod, kategori ve temalara ayrılıp karşılaştırılmıştır. Nitel bulgulara yönelik sonuçlar incelendiğinde; argümantasyona dayalı etkinlikler sonrasında öğrencilerin hedonistik ve cezadan kaçınmaya dayalı muhakemelerinde azalmanın olduğu, sosyal onay odaklı muhakemede düşük düzeyde olmakla birlikte, norm ve kural temelli, diğerinin iyiliği-empati ve hak ve adalet temelli muhakemelerinde olumlu yönde belirgin bir artışın gerçekleştiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada ayrıca argümantasyona dayalı etkinliklerin ahlaki muhakemeyle birlikte öğrencilerin ahlaki duygu ve ahlaki değerlere ilişkin görüşlerinde olumlu yönde değişim sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlarla birlikte öğrencilerin argümantasyon etkinlikleri ve ahlaki durumlara ilişkin görüşleri birlikte ele alındığında öğrencilerin ahlaki muhakemelerinin gelişiminde argümantasyona dayalı etkinliklerin olumlu yönde etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda araştırmacılara, öğretmenlere ve politika üreticilere birtakım öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The research aims to examine the effects of argumentation-based activities on 4th grade primary school students' moral reasoning development in social studies course. The research performs concurrent nested mixed method, in which the quantitative and qualitative methods are utilized simultaneously. In this respect, a single group pre-test post-test experimental design was used in the quantitative section, and a case study design was used in the qualitative part. The target group consisted of 30 students at the fourth grade of a primary school in the Artuklu district of Mardin province in the fall semester of the 2021-2022 academic year, and argumentation-based activities were carried out with these students for 9 weeks, 3 lesson hours a week.“Moral Reasoning Scenarios Inventory”was implemented, then interviews were conducted with the students about these scenarios before and after the argumentation-based activities to determine the change in the students' moral reasoning levels and the change in their views on moral reasoning, feelings and values. In this direction, the students' justifications for the moral dilemmas in the scenarios were categorized and compared. In addition, activity sheets, researcher's diary and student diaries were used in order to contribute to the diversity of data during the implementation process. In the analysis of the quantitative data, the Shapiro-Wilk Test was used to test the normality of the data using the SPSS 22.0 software. As the data is normally distributed, paired sample t-test as a parametric procedure was implemented. It was found that there was a significant difference between the students' moral reasoning and moral emotion scores before and after the argumentation-based activities, in favor of the moral reasoning and moral emotion scores after the implementation. In the qualitative part of the research, descriptive and content analysis techniques were used, and the data wwasdivided into codes, categories and themes and compared. When the results of the qualitative analysis are examined, after the argumentation-based activities, it was observed that there was a decrease in the hedonistic and punishment avoidance reasoning of the students, and a significant increase in the norm and rule-based, the good-empathy of the other, and rights and justice-based reasonings, although it was at a small level in the reasoning based on social approval. In the study, it was also concluded that argumentation-basedactivities, affect moral reasoning as well as students' views on moral feelings and moral values positively. When the students' argumentation activities and their views on moral situations are considered together, it has been concluded that argumentation-based activities have a positive effect on the development of students' moral reasoning. In line with the findings obtained in the research, some suggestions were presented to researchers, teachers and policy makers.
Benzer Tezler
- Ortak bilgi yapılandırma modeline dayalı sosyal bilgiler öğretiminin öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine, akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi
The effect of social studies teaching based on common knowledge construction model on students' critical thinking skills, academic success and attitudes
SEFA GEDİK
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ MEYDAN
- Ters Yüz Sınıf Modeli ve Argümantasyon Modelinin sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin akademik başarıları ve derse yönelik tutumlarına etkisi
The effect of Flipped Classroom Model and Argumentation Model on students' academic achievements and attitude towards the course in social studios course
YAVUZ SELİM SEÇGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SUAT POLAT
- Sosyal bilgiler dersinde argümantasyon temelli etkinliklerin akademik başarı, bilinçli tüketicilik düzeyi ve karar verme becerisine etkisi
The effect of argumentation-based activities on academic success, conscious consumer level and decision-making skills in social studies course
GÜLBEYAZ ŞAHİN GÜNERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP BAŞCI NAMLI
- Sosyal bilgiler dersinde argümantasyon tabanlı öğrenme yönteminin kullanılmasının öğrencilerin akademik başarılarına, bilimsel düşünme becerilerine ve bilimsel tartışma düzeylerine etkisi
The effect of argumentation based learning on students' academic success, scientific thinking skills, and scientific discussion levels in social sciences course
FİGEN CEVGER
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEKERYA AKKUŞ
- Sosyal bilgiler dersinde argümantasyon temelli öğretimin öğrencilerin bilimsel değerlere ve yenilikçi düşünme eğilimlerine etkisi
The effect of argumentation-based instruction i̇n social studies on student's scientific values and innovative thinking tendencies
ALPER TOPÇULAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiSosyal Bilgiler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAVİ AKKAYA YILMAZ