Lojistik sektöründe üst düzey yöneticilerin VUCA algısı ve stratejik karar alma süreçleri üzerine bir araştırma: TİM 500 örneği
A research on VUCA perception and strategic decision-making processes of senior managers in the logistics sector: TIM 500 sample
- Tez No: 732840
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT KOÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
VUCA kavramı içinde yaşadığımız dünyanın dinamiklerini ortaya koyan bir akronimdir. Soğuk savaş sonrası dönemi tarif etmek üzere ilk olarak askeri alanda, daha sonra ise iş dünyasında oldukça tartışılan bir kavram haline gelmiştir.“VUCA”kavramı, oynaklık ve belirsizlik sonucu ortaya çıkan birçok karmaşık ve muğlak olayların yer aldığı dünya düzeni olarak tanımlanabilir. VUCA dünyası olarak adlandırılan yeni iş ortamında, değişim son derece hızlı, süreç ve olaylar karmaşık ve bir o kadar belirsiz, muğlaklık ise engellenemez şekilde gerçekleşmektedir. Söz konusu ortamda işletmelerin stratejik karar alma süreçlerini nasıl gerçekleştirdiği ise büyük bir soru işaretidir. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı VUCA'nın alt boyutlarına ilişkin yapı geçerliliğinin doğrulanması, Türkiye'nin en büyük 500 hizmet ihracatçısı listesinde (TİM) yer alan lojistik işletmelerindeki üst düzey yöneticilere ilişkin cinsiyet, yaş, medeni durum ve iş deneyimi gibi belirleyiciler ile VUCA'nın alt boyutları arasındaki ilişkinin incelenmesi ve VUCA dünyasında üst düzey yöneticilerin stratejik karar alma süreçlerini nasıl gerçekleştirdiğini incelemektir. Bu tez çalışmasının veri toplama sürecinde Oreg (2006) tarafından geliştirilen“Resistance to Change – Değişime Direnç”ölçeği, Carleton, Norton ve Asmundson (2007) tarafından geliştirilen“Intolerance of Uncertainity – Belirsizliğe Tahammülsüzlük”ölçeği, Martin ve Rubin (1995) tarafından geliştirilmiş“Cognitive Flexibility Scale – Bilişsel Esneklik Ölçeği”, ve McLain (2009) tarafından geliştirilen“The Multiple Stimulus Types Ambiguity Tolerance Scale–II (MSTAT–II) – Çoklu Uyaran Muğlaklık Toleransı Ölçeği II”kullanılmıştır. Araştırmanın birinci (nicel) bölümü için kullanılacak veriler, TİM 500 listesindeki lojistik işletmelerinde üst düzey yönetici konumunda bulunan 204 katılımcıdan toplanmıştır. Araştırmanın ikinci (nitel) bölümü için ise 20 üst düzey yönetici ile derinlemesine mülakat gerçekleştirilmiştir. Verilerin analiz edilmesinde, SPSS 28.0, AMOS 22.0 ve MAXQDA paket programlarından yararlanılmıştır. Veri analizinde normallik testi, doğrulayıcı faktör analizi (DFA), tanımlayıcı istatistikler, Kruskal-Wallis, Mann-Whitney, Korelasyon ve içerik analizine dair kod bulutu, alt kod istatistikleri, kod matrisi ve kod haritası analizleri yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, VUCA'ya ilişkin dört alt boyutun VUCA dünyası olarak adlandırılan kavramı ölçebilecek nitelikte olduğu saptanmıştır. Yöneticilerin cinsiyetiyle değişime direnç, bilişsel esneklik ve muğlaklık toleransı boyutları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı görülmüştür. Ancak, yöneticilerin cinsiyetiyle belirsizliğe tahammülsüzlük boyutu arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Yöneticilerin doğum tarihleriyle değişime direnç, belirsizliğe tahammülsüzlük ve muğlaklık toleransı boyutları arasında anlamlı bir ilişki bulunamamış, ancak yöneticilerin doğum tarihiyle bilişsel esneklik boyutu arasında anlamlı bir ilişki olduğu ortaya konmuştur. Yöneticilerin medeni durumu ile belirsizliğe tahammülsüzlük, bilişsel esneklik ve muğlaklık toleransı boyutları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı sonucuna varılmıştır. Ancak, yöneticilerin medeni durumu ile değişime direnç boyutu arasında anlamlı bir ilişki olduğu gözlemlenmiştir. Yöneticilerin iş deneyimi ile değişime direnç ve bilişsel esneklik boyutları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir. Ancak, yöneticilerin iş deneyimi ile belirsizliğe tahammülsüzlük ve muğlaklık toleransı boyutu arasında anlamlı bir ilişki olduğu ortaya konmuştur. VUCA dünyasında faaliyet gösteren yöneticiler sektördeki en önemli değişimin dijitalleşme ve mevzuat konusunda olduğunu ifade etmiştir. VUCA dünyasında lojistik sektörünün içinde bulunduğu belirsizliğin tetiklenmesinde döviz dalgalanmaları ve pandeminin kilit rol oynadığı belirtilmiştir. Buna paralel olarak, VUCA dünyasında lojistik sektörünün karşılaştığı en önemli sorunlar; müşteri sorunları, sınır kapılarında yaşanan sorunlar, akaryakıt fiyatları, konteyner sorunu ve kuralların sürekli yenilenmesi olarak ifade edilmiştir. Son olarak, lojistik sektöründe belirsizlik yaratan ve anlaşılması en zor (muğlak) durumun ekonomik dalgalanmalardan kaynaklı olduğu belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
The concept of VUCA is an acronym that reveals the dynamics of the world we live in. To describe the post-Cold War era, it has become a widely discussed issue where is first in the military field and then in the business world. The concept of“VUCA”can be defined as the world order in which many complex and ambiguous events occur because of volatility and uncertainty. In the new business environment, which is called the VUCA world, change is happening extremely fast, processes and situations are complex and just as uncertain, and ambiguity is unavoidable. In this environment, it is a big question mark how businesses realize their strategic decision-making processes. In this context, the aim of this study is to verify the construct validity of the sub-dimensions of VUCA, to examine the relationship between determinants such as gender, age, marital status and work experience of senior managers and the sub-dimensions of VUCA, in logistics businesses that are on the list of Turkey's top 500 service exporters, and it is to reveal how senior managers in the VUCA world carry out strategic decision- making process. In order to collect data within the scope of this dissertation, the“resistance to change”scale developed by Oreg (2006), the“intolerance of uncertainty”scale developed by Carleton, Norton and Asmundson (2007), the“cognitive flexibility scale”developed by Martin and Rubin (1995) and the“the multiple stimulus types ambiguity tolerance scale- II (MSTAT-II)”developed by MaLain (2009) were used. The data to be used for the first (quantitative) part of this research were collected from 204 participants who are in the position of senior managers in logistics businesses on the TIM 500 list. For the second (qualitative) part of the research, in-depth interviews were conducted with 20 senior managers. SPSS 28.0, AMOS 22.0 and MAXQDA package programs were used to analyze the data. Normality tests, confirmatory factor analysis, descriptive statistics, Kruskal-Wallis, Mann-Whitney, correlation, content analysis-code clouds, subcode statistics, code matrix and code map analysis- were used in the analysis of data. The findings stated that it has been determined that four sub-dimensions of VUCA can measure the concept called VUCA world. Also, it was determined that there was no significant relationship between the gender of the senior managers and the dimensions of resistance to change, cognitive flexibility and MSTAT-II. However, it was observed that there was a significant relationship between the gender of the senior managers and the dimension of intolerance of uncertainty. Additionally, it was determined that there was no significant relationship between the age of the senior managers and the dimensions of resistance to change, intolerance of uncertainty and MSTAT-II. However, it was discovered that there was a significant relationship between the age of the senior managers and the dimensions of cognitive flexibility. Also, it was concluded that there was no significant relationship between the marital status of the senior managers and the dimensions of intolerance of uncertainty, cognitive flexibility, and MSTAT-II. However, it was determined that there was a significant relationship between the marital status of the senior managers and the dimension of resistance to change. Moreover, it was observed that there was no significant relationship between the work experience of the senior managers and the dimensions of resistance to change and cognitive flexibility. However, it was revealed that there was a significant relationship between work experience of the senior managers and the dimensions of intolerance of uncertainty and MSTAT-II. Besides, the senior managers operating in the VUCA world stated that the major change in the sector is regarding digitalization and legislation. Also, it stated that currency fluctuations and the pandemic play a key role in triggering the uncertainty in the logistics sector in the VUCA world. In parallel to this, the most important problems faced by the logistics industry in the VUCA world; customer problems, border problems, fuel prices, container problems and constant renewal of rules. Finally, economic fluctuations have been expressed as the most difficult (ambiguous) situation that creates uncertainty in the logistics sector.
Benzer Tezler
- COVİD-19 sürecinde dijitalleşme ve inovasyon uygulamaları: Mersin lojistik sektörü örneği
Digitalization and innovation during the COVID-19: Mersin logistics sector example
ÖZGE TUTKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
UlaşımTarsus ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET İNCE
- Yeşil lojistik uygulamalarının sürdürülebilirlik ve ihracatçı firma performansı üzerindeki etkisi
The effect of green logistics practices on sustainability and exporter firm performance
FATMA BEYZA ER
Doktora
Türkçe
2023
Ekonomiİstanbul Ticaret ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR ÇENGEL
- Deniz taşımacılığı sektöründe inovasyon faktörleri: İzmir'de faaliyette bulunan şirketler üzerine bir uygulama
Innovation factors in the marine transportation sector: Practice on companies in izmir
ALİ NADİR UYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiGirişimcilik ve İnovasyon Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BERNA TEKTAŞ SİVRİKAYA
- Dış ticarette lojistiğin önemi ve Azerbaycan'da yeni lojistik uygulamalarının dış ticarete etkisi
The importance of logistics in foreign trade and the effect of new logistics practices on foreign trade in azerbaijan
ULVİ RAMAZANOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
UlaşımManisa Celal Bayar ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ve Finansman Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN MURAT KOÇTÜRK
- İnşaat sektöründe tedarik zinciri yönetimi yaklaşımı ve Türkiye'de bir uygulama
Supply chain management approach in construction industry and an application in Turkey
ÖZLEM KOÇTAŞ ÇOTUR