Havuzdere Orta Çağ toplumunda çene ve diş sağlığı
Jaw and dental health in Medieval population from Havuzdere
- Tez No: 733169
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL ÖZER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Antropoloji, Anthropology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Paleoantropoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 344
Özet
İskelet toplumlarının paleodemografik bilgilerine göre diş ve çene hastalıklarının analiz edilmesi, tanımlanması ve yorumlanması, eski toplumların sağlık yapısı, beslenmeleri, besin hazırlama teknikleri, kültürleri ve geçim ekonomileri hakkında önemli bilgiler sağlamaktadır. Bu çalışmada Orta Çağ'da yaşamış Havuzdere insanlarının diş ve çene patolojileri incelenerek, toplumun genel ağız ve diş sağlığı, beslenme şekli ve yaşam biçiminin anlaşılması amaçlanmıştır. Çalışmanın materyalini Yalova'da Havuzdere nekropolünde bulunan ve 15. yüzyıla tarihlendirilen insan iskeletleri oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında toplam 304 bireyin (133 erkek, 87 kadın, 88 çocuk ve 16 bebek) süt ve daimi dişleri ile çeneleri diş ve çene patolojisi açısından incelenmiştir. Bu bireylere ait 4407 adet daimi diş ve 706 adet süt dişi olmak üzere toplam 5113 adet diş incelenmiştir. Diş ve çene patoloji analizi sonucunda, tüm toplumda diş çürüğü %16,1, diş taşı %31,4, alveol kemik kaybı %75,6, apse %1,9, antemortem diş kaybı %18,5, hipoplazi %34,1 oranında ve diş aşınma derecesi ortalaması 2,46 değerinde gözlenmiştir. Çalışma kapsamında diş ve çene patolojilerinden elde edilen değerler, toplumun tarım toplumu olduğunu ve çoğunlukla karbonhidrat ağırlıklı beslendiğini göstermiştir. Bunun yanında, hafif derecede gözlenen diş aşınması da yumuşak gıdaların tüketildiğini ve besin hazırlanması sırasında az oranda aşındırıcı partiküllerin besinlerin içerisine karışmış olabileceğini işaret etmiştir. Havuzdere toplumunda, yoğun karbonhidrat tüketimine bağlı olarak oluşan diş çürüğünün, apse ve antemortem diş kaybına sebep olduğu tespit edilmiştir. Buna ek olarak, yüksek oranda gözlenen diş taşı birikimi ve diş çürüğünün alveol kemik kaybı oluşumunda etkili olduğu düşünülmektedir. Havuzdere bireylerinde yüksek oranda gözlenen mine hipoplazisi ise bireylerin gelişim dönemlerinde çevresel ve fizyolojik stres ile karşılaştıklarını göstermiştir. Diş ve çene patolojilerinde kadınlar ve erkekler arasında gözlenen farklılıklar sonucunda besin tüketiminde cinsiyetler arasında eşitlik olmadığı ortaya çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
The analysis, identification and interpretation of dental and oral diseases of skeletal populations based on paleodemographic data provide significant information about health status, diet, food preparation techniques, culture and subsistence economies of ancient populations. The aim of the present study is to understand oral and dental health, nutrition and lifestyle of medieval Havuzdere population by examining the dental pathologies. The material of the present study consists of human skeletons from the necropolis of Havuzdere, Yalova dated to the 15th century. In the study, the permanent and deciduous teeth and jaws of a total of 304 individuals (133 male, 87 female, 88 children and 16 infants) were examined for dental and oral diseases. A total of 5113 teeth, including 4407 permanent and 706 deciduous teeth belonging to these individuals were analyzed. As a result of dental pathology analysis, 16.1% dental caries, 31.4% dental calculus, 75.6% alveolar bone loss, 1.9% abscess, 18.5% antemortem tooth loss, 34.1% hypoplasia were determined in the entire population. Additionally, the average tooth wear was observed as 2.46 degree in the population. The results of dental pathologies indicated that Havuzdere population was an agricultural society and diet was rich in carbohydrates. Beside, low degree of wear have pointed out that soft foods were consumed, and a small amount of abrasive particles may have been mixed into foods during food preparation. It has been determined that caries caused by intensive carbohydrate consumption results in abscess and antemortem toot loss. Additionally, the results showed that alveolar bone loss has been caused by the high rate of dental calculus and dental caries. The high rate of enamel hypoplasia indicated that people of Havuzdere were exposed to environmental and physiological stress during the developmental period. The differences between females and males in dental pathologies have shown that there was no gender equality in food consumption.
Benzer Tezler
- Geometrik morfometrik yöntemi kullanarak pelvis iskeletinden cinsiyet tayini
Gender determination from pelvis skeleton using geometric morphometric method
ECE SİNANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
AntropolojiAnkara ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SAĞIR
- Karamürsel çevresindeki volkanik tüflerin ve zeolitleşmenin jeolojik mineralojik ve petrografik incelenkesi
The Geologic, mineralogic and petrographic interpretation of volcanic tuffs and their zeolitization around Karamürsel area
ZELİHA AYDOS
- Armutlu yarımadası zeolitli tüflerinin jeolojik, mineralojik ve jeokimyasal incelenmesi
Geological, mineralogical and geochemical investigation of the zeolitic tuffs in Armutlu peninsula
ZAFER ÖZGÜR
Doktora
Türkçe
2005
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN YILMAZ
- Yeni kamu yönetimi anlayışı kapsamında kamu hizmet algısının ölçümü: Van Eğitim ve Araştırma Hastanesi örneği
Under the scope of new public administration, measurement of public service perception of Van Training and Research Hospital example
CÜNEYT TELSAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Kamu YönetimiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERİT İZCİ
- Ankara bölgesi kapalı yüzme havuzlarının fiziki durumları, işletme ve kullanma imkanları
Physical situation, management and usage possibilities of indoor swimming pools of Ankara region
FİKRET RAMAZANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
SporMarmara ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DİLAVER CEBECİ