Geri Dön

İki kere farklı çocuklara yönelik özgün bir gelişimsel müdahale programı: Bir eylem araştırması

A unique developmental intervention program for twice-exceptional children: An action research

PDF İndir

  1. Tez No: 734611
  2. Yazar: BAHAR UYAROĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE NİLGÜN METİN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: İki kere farklı, üstün yetenekli, gelişimsel müdahale, erken müdahale, Twice-exceptional, dual exceptional, gifted and talented, developmental intervention, early intervention
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 313

Özet

Üstün yetenekli çocuklarda; davranış problemleri, öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği-hiperaktivite, duyusal özel gereksinim gibi çeşitli durumlar görülebilmektedir. Üstün yeteneğe eşlik eden ikinci bir tanısı olan çocukları tanımlamak için alan yazında“iki kere farklı”kavramı kullanılmaktadır. İki kere farklı çocukların sosyal, duygusal ve akademik anlamda zorluklar yaşadıkları bilinmektedir. Bu üç alan (sosyal-duygusal-akademik) birbirini etkileyen ve birbirinden bağımsız olarak ele alınamayan alanlardır. Bu nedenledir ki bu çocuklarla yapılacak çalışmada hiçbir alanın geride bırakılması mümkün değildir. Bu araştırmanın amacı sosyal duygusal ve akademik gelişim alanlarını değerlendirmek ve desteklemek amacıyla çocuklarla, aileleri ile ve okul ortamlarında öğretmenleri ile nasıl gelişimsel uygulamalar yapılabileceğini ortaya koymaktır. Çalışmanın teorik temelini Erik Erikson'un psikososyal gelişim kuramı ve Dabrowski'nin olumlu çözülme kuramı oluşturmuştur. Çocukların Erikson'a göre içinde bulundukları gelişimsel evreyi sağlıklı bir şekilde geçebilmeleri hedeflenmiştir. Dabrowski'nin olumlu çözülme kuramına göre kendilerini gerçekleştirebilmeleri için ihtiyaç duydukları çözülmeleri sağlıklı bir şekilde yaşayarak bir üst gelişim evresine ulaşmaları amaçlanmıştır. Çalışmanın metodolojik çerçevesini gelişim değerlendirme ve destek çalışmaları ve çocuk odaklı aile görüşmeleri oluşturmuştur. Araştırmada nitel araştırma yöntemi olan eylem araştırması desenlerinden Teknik/Bilimsel/İşbirlikçi Eylem Araştırması kullanılmıştır. Araştırmanın veri kaynaklarını; uygulayıcı notları, görüşmeler, gözlem formları, doküman incelemesi oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemi nitel araştırmalarda kullanılan amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme ile belirlenmiştir.“iki kere farklı”çocuklar konusunda kuramsal çerçevenin zayıf olması ve sistematik uygulamaların bulunmaması nedeniyle örneklem büyüklüğünü belirlemede kuramsal örnekleme ölçütünden yararlanılmıştır. Kuramsal örnekleme ölçütüne dayanarak bu araştırmanın örneklem büyüklüğü belirlenen ölçütleri karşılayan üç çocuğu içermiştir. Araştırmanın gelişimsel değerlendirme aşamasına bu üç çocuk, bu çocukların anneleri, babaları ve öğretmenleri katılmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Gelişimsel değerlendirme aşamasının analiz sonuçlarına uygun olarak Müdahale Programı'nın içerikleri belirlenmiştir. Hazırlanan bu planlar uzman görüşüne ve onayına sunulmuştur. Araştırmanın ikinci fazında gelişimsel müdahale uygulamaları yürütülmüş ve veri toplama ve veri analizi eş zamanlı olarak devam etmiştir. Müdahale programının çocuklarla ve annelerle yürütülen aşamaları haftada iki kez ikişer saatlik 16 seanstan (sekiz hafta) oluşmuştur. Etkileşimli öğretmen atölyelerinin ise sekiz haftalık süre içerisinde iki haftada bir olmak üzere en az dört oturumda yapılması planlanmış ancak öğretmenlerin gönüllü katılımı sağlanamaması nedeniyle uygulanmamıştır. Bu müdahale planı ile eğitim sistemi içerisinde ihmal edilen bir grup olan iki kere farklı çocukların gelişimi ele alınmış ve desteklenmiştir. İki kere farklı çocukların gelişimsel profillerine ve önceliklerine uygun şekilde desteklenmesi davranış problemlerinde azalma, tiklerde azalma, duygusal ifadelerde artış ve akademik başarıda yükselme ile sonuçlanmıştır. Hazırlanan ve uygulanan bu özgün müdahale programının bulgularının profesyonellere, araştırmacılara, öğretmenlere, ailelere ve nihayetinde çocukların kendilerine faydalı olduğu görülmektedir.

Özet (Çeviri)

Gifted children may have various conditions such as behavioral problems, learning difficulties, attention deficit-hyperactivity, and sensory integration disorders. The concept of“twice exceptional”is used in the literature to describe children with dual diagnosis accompanying giftedness. Twice exceptional children are known to experience difficulties in social, emotional and academic terms. These three areas (social-emotional-academic) affect each other and cannot be handled independently of each other. For this reason, it is not possible to leave any of these areas out in an intervention for these children. The purpose of this research is to discover what kind of developmental assessments and interventions for 2e children, their families and teachers can be conducted. The theoretical basis of this study is formed by Erik Erikson's psychosocial development theory and Dabrowski's theory of positive disintegration. It is aimed that children pass the developmental stage they are in according to Erikson in a healthy way. According to Dabrowski's theory of positive disintegration, reaching the next developmental stage by experiencing the necessary disintegrations in a healthy way is aimed. The methodological framework of the study consists of developmental assessment and support studies and child-focused family interviews. Technical/Scientific/Collaborative Action Research, one of the action research designs, which is a qualitative research method, is used in this research. The data sources of the research include practitioner notes, interviews, observation forms, and document review. The sample of the study is determined by criterion sampling, one of the purposive sampling methods used in qualitative research. The theoretical sampling criterion is used to determine the sample size, due to the weak theoretical framework on twice-exceptional children and the lack of systematic practices. Based on the theoretical sampling criterion, the sample size of this study includes three children who meet the specified criteria. These three children, their mothers, fathers and teachers have participated in this study. At the developmental assessment stage of the research three children, their parents and teachers took place. The data analysed by the content analysis. The contents of the Intervention Program were determined in accordance with the results of the analysis. Expert opinion and approval have been obtained for the intervention program. At the second stage developmental intervention program was applied synchronously with data collaction and anlysis. The phases of the intervention program carried out with children and mothers consisted of 16 two-hour sessions (eight weeks) twice a week. Interactive teacher workshops were planned to be held in at least four sessions, once every two weeks, within an eight-week period, but they were not implemented due to the lack of voluntary participation of teachers. With this intervention plan, the development of twice-exceptional children, a neglected group in the education system, has been addressed and supported. Supporting twice exceptional children in accordance with their developmental profiles and priorities resulted in a decrease in behavioral problems, a decrease in tics, an increase in emotional expressions and an increase in academic achievement. The findings of this original intervention program prepared and applied is observed to be beneficial for profesionals, researchers, teachers, families and finally the children themselves.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    186174

    Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması

    Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias

    MAHMUT AVCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    FelsefeAtatürk Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI

  2. Tez No

    855046

    İki kere farklı bir çocuk olmak: Bir vaka çalışması

    Being a twice exceptional child: A case study

    FATIMA CEREN SAYĞILI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MAHMUT ÇİTİL

  3. Tez No

    122353

    Okul öncesi çocukların ve ailelerinin televizyon ilintili etkileşimleri

    Television related interactions of preschool children and their parents

    MELİKE TÜRKAN BAĞLI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesi

    Eğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İPEK GÜRKAYNAK

  4. Tez No

    774528

    Les influences de la participation electorale transnationale sur les immigrants: Exemple des Turcs de Strasbourg

    Ulus ötesi seçmen katılımının göçmenler üzerindeki etkileri: Strasbourg Türkleri örneği

    YİĞİT RIZA BİNZET

    Yüksek Lisans

    Fransızca

    Fransızca

    2022

    Siyasal BilimlerGalatasaray Üniversitesi

    Sosyoloji Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ASLI DİDEM DANIŞ ŞENYÜZ

  5. Tez No

    830568

    Sınıf öğretmenlerinin özel yetenekli olup öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin tanılanması ve desteklenmesine yönelik görüşleri: Ölçek uyarlama çalışması

    The opinions of classroom teachers on the diagnosis and support of students with special abilities and learning disabilities: A scale adaptation study

    BURÇİN YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEZEN CAMCI

Geri Dön