Sınıf öğretmeni adaylarının ekolojik kimlikleri ile çevre okuryazarlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between the ecological identities and the environmental literacy of prospective primary school teachers
- Tez No: 735172
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SELÇUK ARIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Doğal kaynakların hızla tükenmesi, küresel iklim değişikliği, ozon tabakasının incelmesi, plansız kentleşme, çevre kirlilikleri, canlıların neslinin tükenmesi gibi sorunlar çevrenin ve çevrenin korunmasında eğitimin önemini her geçen gün arttırmaktadır. Çevre eğitiminin en önemli amaçlardan biri de bireylerin çevreye ilişkin bilgi, beceri, tutum ve davranış boyutunda gelişimlerini sağlamaktır. Geleceğin büyükleri olacak öğrenciler çevreleri ile uyum içerisinde yaşayabilmek için çevreleri hakkında çok yönlü bilgi sahibi olarak, bilgi, bilinç ve farkındalık boyutu yüksek bireyler olarak yetiştirilmelidirler. Bu bağlamda gelecekte öğretmen olacak ve bireylere çevre eğitimi verecek olan öğretmen adaylarının çevre ve ekoloji ile ilgili okuryazarlık ve kimlik özelliklerin tespiti planlanacak eğitimin niteliği açısından oldukça önemlidir. Belirtilen özelliklerden hareketle, bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının ekolojik kimlikleri ile çevre okuryazarlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde nicel bir araştırmadır. İlişkisel araştırmalarda iki ya da daha çok değişken arasındaki ilişkinin herhangi bir şekilde bu değişkenlere müdahale edilmeden incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu çalışmada, öğretmen adaylarının ekolojik kimlikleri ve çevre okuryazarlık düzeyleri belirlenerek aralarındaki ilişkilerin betimlenmesi için tarama modelinden ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Orta Karadeniz Bölgesinde bir devlet üniversitesinin Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği ana bilim dalında, üçüncü ve dördüncü sınıfta öğrenim gören 135 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Örneklem, kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak“Ekolojik Kimlik Ölçeği”ve“Çevre Okuryazarlığı Ölçeği”kullanılmıştır. Ekolojik kimlik ölçeği Walton ve Jones (2017) tarafından geliştirilen, Gezer ve İlhan (2018) tarafından Türkçe 'ye uyarlanan bir ölçektir. Ölçeğin Türkçe 'ye uyarlama sürecinde 460 üniversite öğrencisinden oluşan bir çalışma grubuna uygulanmış ve Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı .78 olarak bulunmuştur. Ölçek beşli Likert tipi bir derecelemeye sahip 18 maddeden oluşmaktadır. Çevre okuryazarlığı ölçeği olarak Atabek Yiğit, Köklükaya, Yavuz ve Demirhan (2014) tarafından geliştirilen“Environmental literacy scale for adults (ELSA)”(Yetişkinler için çevre okuryazarlığı ölçeği) kullanılmıştır. Ölçekte yer alan tüm maddeler, tamamen katılıyorum (5), katılıyorum (4), kararsızım (3), katılmıyorum (2) ve kesinlikle katılmıyorum (1) şeklinde tanımlanan ve puanları parantez içi değerlere karşılık gelen beşli Likert tipi ifadelerden oluşmaktadır. Ölçek 20 maddeden oluşmakta ve ölçeğin tamamı için Cronbach alfa değeri .88 olarak hesaplanmıştır. Çalışmanın sonucunda, öğretmen adaylarının ekolojik kimlikleri ile çevre okuryazarlık, çevre bilinci, çevre kaygısı ve çevre farkındalığı arasında kuvvetli düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Öğretmen adaylarının ekolojik kimlikleri ile özdeşlik, farklılaşma ve merkezilik alt boyutları arasında kuvvetli düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Öğretmen adaylarının ekolojik kimliklerinin; cinsiyete, anne ve baba eğitim durumuna göre anlamlı farklılık göstermediği ancak yaşadıkları yere göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık ile çevre bilinci, çevre kaygısı ve çevre farkındalığı alt boyutları arasında kuvvetli düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca öğretmen adaylarının çevre okuryazarlıklarının cinsiyete, anne ve baba eğitim durumuna ve yaşadığı yere göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular ışında öğretmen yetiştirme sürecinde ekolojik kimlik ve çevre okuryazarlığı ile ilgili uygulamalar ve çalışmalar sürecinde program yapıcılara, uygulayıcılara ve öğrencilere yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The importance of education in protecting the environment and the environment is increasing day by day due to the problems such as the rapid depletion of natural resources, global climate changes, depletion of the ozone layer, unplanned urbanization, environmental pollution, extinction of living things. One of the most important aims of environmental education is to enable individuals to develop their knowledge, skills, attitudes, and behaviors regarding the environment. Students, future elders, should be educated as individuals with high knowledge, consciousness, and awareness, having multiple knowledge about their environment in order to live in harmony with their environment. In this context, it is especially important to determine the literacy and identity characteristics of pre-service teachers, who will be teachers in the future and will give environmental education to individuals, in terms of planning the quality of education. Based on the identified characteristics, the aim of this study is to examine the relationship between pre-service teachers' ecological identities and their environmental literacy. The research is quantitative research in correlational survey model. In a correlational research design, it is aimed to investigate relationships between variables without the researcher controlling or manipulating any of them. In this study, correlational research, a type of non-experimental research method, was used to determine the ecological identities and environmental literacy levels of pre-service teachers and describe the relationships between them. The study group consists of 135 pre-service teachers studying in the third and fourth class of a state university located in the middle Black Sea, Faculty of Education, Department of Classroom Teaching in the 2020-2021 academic year. The sample was selected by the easily accessible sampling method.“Ecological Identity Scale”and“Environmental Literacy Scale”were used as data collection tools in the study. Ecological identity scale was developed by Walton and Jones (2017) and adapted into Turkish by Gezer and İlhan (2018). In the adaptation process, the scale was applied to a study group of 460 university students and the Cronbach alpha internal consistency coefficient was found to be .78. The scale consists of 18 items with a five-point Likert-type. 13 of the items in the scale were positive, five items negative and scored in reverse. As environmental literacy scale“Environmental literacy scale for adults (ELSA)”developed by Atabek- Yiğit et al., (2014) was used. All items in the scale were responded to on a 5-point Likert-type scale ranging from strongly agree (5), agree (4), undecided (3), disagree (2), and strongly disagree (1). The scale consisted of 20 items and the Cronbach alpha value for the entire scale was calculated as .88. As a result of the study, a moderate positive correlation was found between of the pre-service teachers' ecological identities and environmental literacy, environmental awareness, environmental concern, and environmental awareness. It was observed that pre-service teachers' environmental literacy, environmental awareness and environmental concerns were exceedingly high and environmental awareness was high. A positive relationship was found between pre-service teachers' environmental literacy and environmental awareness, environmental concern, and environmental awareness. A strong relationship was found between pre-service teachers' environmental literacy and environmental awareness, environmental concern, and environmental awareness sub-dimensions. while a moderate relationship was found between environmental awareness and environmental concern sub-dimensions. In the light of the findings, suggestions were made for program makers, practitioners, and students in the process of practices and studies related to ecological identity and environmental literacy in the teacher training process.
Benzer Tezler
- Sınıf öğretmeni adaylarının ekolojik kimlikleri ile çevre risk algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between the ecological identity of class teacher candidates and environmental risk perceptions
DERYA SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HANİFE GAMZE HASTÜRK
- Öğretmen adaylarının ekolojik kimlikleri ile sorumlu çevresel davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Analysis of correlation between echocogical identities and responsible environmental behaviors of preservice teachers
MİNE KESTEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimKastamonu ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADİR KARATEKİN
- Sınıf öğretmeni adaylarının ekolojik ayak izi farkındalık düzeyleri ve çevresel tutumları (Amasya örneklemi)
Ecological footprint awareness levels and environmental attitudes of classroom teacher candidates (Amasya sample)
BÜŞRA CABA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAmasya ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU CANSARAN
- Sınıf öğretmeni adaylarının ekolojik ayak izi farkındalık düzeylerinin belirlenmesi
Investigation of ecoloci?gal foot print levels of classroom teacher candidates
IŞIL COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RABİA SARIKAYA
- Sınıf öğretmeni adaylarının ekolojik vatandaşlık düzeylerinin belirlenmesi
The identification of the ecologicalcitizenship levels of the classroom teacher candidates
CEVDET UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimKastamonu Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KADİR KARATEKİN