İş özellikleri modeli ve bir uygulama
Job characteristics model and a field study
- Tez No: 73573
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİL CAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 368
Özet
ii ÖZET Bu çalışmanın amacı, pek çok ülkede araştırılmış olan İş özellikleri Modeli'nin, Türkiye koşullarında incelenmesi ve sınanmasıdır. Bu amaçla modelin orjinal anketi (JDS-Job Diagnostic Survey) Türkçeye çevrilmiş ve dört ayrı örgütte uygulanmıştır. İş özellikleri Modeli 1970'lerin sonlarında Hackman ve Oldham tarafindan ortaya atılmış, kişileri örgüt içerisinde üst düzeyde motive etmeyi amaçlayan bir iş tasarımı tekniğidir. Araştırmacılar modellerinde, Temel tş özellikleri'nin (beceri çeşitliliği, görev bütünlüğü, görevin önemi, özerklik ve geribildirim) kişide Kritik Psikolojik Haller'i (işi anlamlı bulma, işin sonuçlarından sorumluluk duyma ve işin sonuçlarından bilgili olma) yaratacağım, böylece örgütlerin Kişisel Sonuç Değişkenlerine (yüksek içsel iş motivasyonu, gelişme tatmini ve genel iş tatmini) ulaşacaklarım ileri sürmüşlerdir. Ayrıca araştırmacılar modellerinde tüm bu ilişkilerin moderatörleri (gelişme ihtiyacı gücü, iş ortamının çeşitli yönleri) üzerinde de durmuşlardır. Bu çalışmada orjinal model hipotezleri Hackman, Oldham (1976); Baron, Kenny (1986) ve Arnold, House'un (1980) kullandıkları istatistiksel yöntemlerle ayrı ayrı sulanmıştır. Ulaşılan sonuçlar, İş özellikleri Modeli'nin temel hipotezlerini genelde desteklememektedir: Kritik psikolojik haller ile temel iş özellikleri, sonuç değişkenlerini etkilemektedir. Ancak bu etki güçlü değildir. Sonuç değişkenlerini maksimum açıklamak için üç psikolojik halin üçü de gerekli değildir. Psikolojik haller, iş özellikleri- sonuç değişkenleri ilişkisinde aracıdır. Ancak bu aracılık tam değil, kısmi bir aracılıktır.İÜ İş özellikleri ile psikolojik haller arasındaki bağ açık ve belirgin değildir. Gelişme ihtiyacı gücü ve iş ortamı tatmini, iş özellikleri ile sonuç değişkenleri arasındaki ilişkide moderator rolü oynamaktadır. Ancak, moderator etki istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır.
Özet (Çeviri)
SUMMARY The purpose of this study is to investigate the implications of Job Characteristics Model (JCM) in Turkey. The original survey was translated into Turkish and applied in 4 different organizations. JCM is a job designed technique developed by Hackman & Oldham in the late 1970s aiming at motivating employees at a higher level. The researchers put forward mat core job characteristics, in terms of skill variety, task identity, task significance, autonomy and feedback from job, create“critical psychological states”. Critical psychological states are defined as experienced meaningfulness of the work, experienced responsibility for outcomes of the work and knowledge of the actual results of the work activities. These, in turn, result in the following outcomes: High internal work motivation, high growth satisfaction and high general job satisfaction. In addition, the researchers evaluate the impact of the moderators which they define as growth need strength and context satisfaction. This study has utilized the statistical techniques used by Hackman & Oldham (1976), Baron & Kenny (1986) and Arnold & House (1980). It has been found that this study does not support the original JCM hypotheses. The result obtained from this research can be summarized in the following fashion. 1. Core job characteristics and critical psychological states have an impact on outcomes. However, this effect is not strong. 2. Of the three critical psychological states elements,“knowledge of the actual results of the work activities”does not significantly affect the“outcomes”elements. 3. Critical psychological states act as a mediator between core job characteristics and outcomes. However, this is not a full mediator role. 4. The relationship between the core job characterics and the critical psychological states is not clearly defined.5. Growth need strength and context satisfactions do play a mediator role. However, this role is not statistically significant.
Benzer Tezler
- İş özellikleri modeli ve Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nda bir uygulama
A situational analysis based on motivational factors: Reseach on the motivations of officers and non-commissioned officers in the Turkish Land Forces
TEVFİK ÖZPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Savunma ve Savunma TeknolojileriKara Harp Okulu KomutanlığıSavunma Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. NEJAT BASIM
- Çağrı merkezindeki işlerin İş Özellikleri Modeli'ne göre incelenmesi ve bir araştırma
Examination of call center jobs according to the Job Characteristics Model and a research study
SEÇİL YOLCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriİstanbul Üniversitesiİşletme Bölümü
DOÇ. DR. LALE TÜZÜNER
- Yapısal eşitlik modellemesi ve bir uygulama
Structural equation modeling and an application
SEMİH ÜZÜMCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İstatistikNecmettin Erbakan Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKAY ALTINDAĞ
- Atatürk' ün kamu kurumlarında sergilenmiş olan sözlerinin tipografik açıdan incelenmesi ve bir uygulama örneği
A typographic study of Atatürk? s epigrams exhibited in public institutions and an application study
MÜRVET ÖNER YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Güzel SanatlarDumlupınar ÜniversitesiGrafik Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. LEVENT MERCİN
- Meta analizinin tıpta kullanımı ve bir uygulama
The Use of meta analysis in medicine and an application
FEZAN ŞAHİN
Doktora
Türkçe
1999
Tıbbi BiyolojiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiBiyoistatistik Ana Bilim Dalı
PROF.DR. KAZIM ÖZDAMAR