Yurt dışında Türkçe öğrenenlerin söz edim kullanımlarının geliştirilmesine yönelik bir eylem araştırması
Action research on enhancing the use of speech acts among students learning Turkish language abroad
- Tez No: 736288
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA BÖLÜKBAŞ KAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 377
Özet
Bu araştırmanın amacı, yurt dışında yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin hedef dile ve kültüre maruz kalmamalarından kaynaklanan sorunların azaltılması ve dil öğrenme ortamının öğrencilerin edimsel gelişimleri üzerindeki olumsuz etkilerinin giderilmesidir. Bu amaçla alanyazın, öğretici ve uzman görüşlerinden yararlanılarak selamlaşma, rica ve özür söz edimlerini içeren bağlam temelli ve dört temel dil becerisine dayandırılarak hazırlanan altı ünite, yurt dışında Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen A1 ve A2 düzeyindeki 19 öğrenciye 9 ila 11 hafta süreyle uygulanmıştır. Öğrenci görüşleri, araştırmacı günlüğü ve uzman görüşlerinden yola çıkılarak üniteler tekrar düzenlenmiştir. Eylem araştırması olarak yürütülen bu araştırmada, Konuşma Tamamlama Testi ve Söz Edimleri Öz Yeterlik Ölçeği ön test ve son test olarak uygulanmıştır. Nitel verilerin çözümlenmesinde içerik analizi ve betimsel analiz; nicel verilerinin çözümlenmesinde ise bağımlı t testi ve eta kare kullanılmıştır. Nitel ve nicel çözümlemelerin sonucunda, bağlam temelli söz edimleri öğretiminin öğrencilerin söz edim kullanımlarını geliştirmelerine katkı sağladığı görülmüştür. Bağlam temelli söz edimleri öğretimi; A1 düzeyinde, Türkçe öğrenme süresi 1 yıldan az olan, 3 ve üzeri yabancı dil bilen, Türkiye'de hiç bulunmamış veya 1 ila 3 ay arasında Türkiye'de bulunmuş öğrencilerin söz edim kullanımlarını daha olumlu yönde etkilemiştir. Bu bulgular, yabancı dil sınıflarında söz edimi öğretimine özel olarak yer verilmesinin“dil yeterlik düzeyi”ve“hedef dilin konuşulduğu ülkede kalma süresine”kıyasla edimsel gelişim üzerinde daha etkili olduğuna işaret etmektedir. Araştırma sonuçları, edimsel gelişim için dil bilgisel yetkinliğin zorunlu olmadığını ama belli oranda gerekli olduğunu ve söz edimlerinin A1-A2 düzeylerindeki öğrencilere öğretiminde dil yapılarının kalıp biçiminde sunulmasının daha faydalı olduğunu göstermektedir. Öğrencilerin söz edimlerine yönelik öz yeterlik algılarının hem ön hem son testte yüksek olduğu görülmekle birlikte, bağlam temelli söz edimleri öğretiminin öğrencilerin söz edimlerine yönelik öz yeterlik algıları üzerinde anlamlı bir farklılaşmaya neden olmadığı belirlenmiştir. Öğreticilerle yapılan görüşmelerle yurt dışında Türkçe öğrenen öğrencilerin başta dil öğrenme ortamlarından kaynaklı olarak söz edimlerini; bağlama, konuşma ortamına, iletişimin muhataplarına uygun şekilde kullanmakta sorunlar yaşadıkları saptanmıştır. Sonuç olarak Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde iletişimin temelini oluşturan ve dilin işlevsel kullanımının en temel aracı olan söz edimlerinin yurt dışında Türkçe öğrenen öğrencilere, öğreticilerin görüşlerinden ve alanyazından yola çıkılarak oluşturulacak ders izlenceleriyle planlı ve sistemli bir şekilde sunulmasının öğrencilerin söz edim kullanımlarını geliştirebileceği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to eliminate the negative effects of the language learning environment on the pragmatic development of students who learn Turkish as a foreign language and to reduce the problems caused by students' not being exposed to the target language and culture. For this purpose, six context-based units which include four basic language skills aiming to teach the speech acts of greeting, request and apology were prepared. The units, which were prepared based on the existing literature, instructor and expert opinions, were taught to 19 students at A1 and A2 levels who had been learning Turkish as a foreign language for 9 to 11 weeks. The units were rearranged based on student opinions, researcher's observation notes and expert opinions. Instruments utilized as the pre and post tests in this study, which was carried out as an action research, were Speech Completion Test and Speech Acts Self-Efficacy Scale. Content analysis and descriptive analysis methods were used to analyse the qualitative data while dependent t test and eta square were used in the analysis of the quantitative data. As a result of the qualitative and quantitative analyses, it has been found that the teaching of the context-based speech acts contributed to the development of students' speech act usage. Teaching of context-based speech acts had a more positive effect on the students' speech-act usage who are at A1 level, had been learning Turkish for less than 1 year, could speak 3 or more foreign languages, had never been to Turkey or had been in Turkey for 1 to 3 months. These findings indicate that on-purpose inclusion of speech act instruction in foreign language classes is more effective on pragmatic development than“language proficiency level”and“the length of stay in the country where the target language is spoken”. The results of the research show that grammatical competence is not compulsory for pragmatic development, but it is necessary to a certain extent, and it is more beneficial to present language structures in the form of patterns in teaching speech acts to students at A1-A2 levels. Students' self-efficacy perceptions towards speech acts were high in both the pre-test and post-test, and it was found that context-based speech acts teaching did not cause a significant difference on students' self-efficacy perceptions towards speech acts. Interviews with teachers revealed that students learning Turkish as a foreign language have problems in using speech acts in accordance with the context, the speaking environment and the interlocutors of the communication, primarily due to the language learning environment. As a result, the planned and systematic presentation of the speech acts, which form the basis of communication and are the most basic tool of functional use of language, with course syllabuses to be designed based on the opinions of the teachers and the existing literature can be expected to improve the students' use of speech acts.
Benzer Tezler
- Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde bildirme ve tasarlama kiplerinin öğretimi ve sıralaması
The analysis of teaching and ordering of the indicative and subjunctive modes in the teaching Turkish as a foreign language
HASAN FEHMİ EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
PROF. DR. MUSTAFA ÖZKAN
- Türkiye'de ve yurt dışında Türkçe eğitim görmekte olan uluslararası öğrencilerin sağlık konulu atasözlerini ve özdeyişleri anlama düzeyleri üzerine bir inceleme: Sağlık Bilimleri Üniversitesi örneği
A study on comprehension levels of health-themed proverbs and maxims of international students studying Turkish in Turkey and abroad: The case of University of Health Sciences
MUSTAFA KARANFİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Aydın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAMİL VELİ NERİMANOĞLU
- Dokuzuncu Hariciye Koğuşu ve Yılkı Atı adlı eserlerin yabancılar için a2 düzeyine uyarlanması
Adaptation of Dokuzuncu Hari̇ci̇ye Koğuşu and Yılkı atı literary works to a2 level for foreigners
MUSA KAYA
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiSosyal Bilgiler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUAMMER NURLU
- Adana ili merkezindeki ilköğretim okulu öğrencilerinin sürekli devamsızlık nedenleri
Başlık çevirisi yok
ZEYNEP KADI
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜFİT GÖMLEKSİZ
- Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Türk çocuklarına ana dili öğretiminde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri: Program ve kitap ölçeğinde
The problems and solution proposals in teaching mother tongue to Turkish children in the United States of America: In the program and book scale
HÜSEYİN GÖÇMENLER
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AÇIK