Makamsal ezgi çekirdeği tabanlı bilişim uygulamaları için analitik bir yöntem önerisi
An analytical method for melodic nuclei based applications in music informatics
- Tez No: 736538
- Danışmanlar: PROF. DR. CENK GÜRAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Teorileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Makamsal ezgi çekirdeği, yapısı itibarıyla algoritmik yaklaşıma ve matematiksel modellemeye elverişlidir. Ezgi çekirdeği yaklaşımı,“dizi temelli”yöntemlere alternatif olarak önerilen,“motif eksenli-çekirdek temelli”bir makam analizi yöntemi olarak literatürde yer edinmiştir. Bu yöntemin matematiksel açıdan ele alınması, gelecekte çeşitli bilişim uygulamalarıyla birlikte kullanılabilmesinin de önünü açacaktır. Bu çalışmada, ezgi parçalarını matematiksel bir yaklaşımla ele alarak sınıflandırma yapan ve perde fonksiyonları temelli analizler yapan çok aşamalı analitik bir yöntem önerilmektedir. Yöntemin ilk aşamasında, literatürde yer alan makam sınıflarının hangi kriterlere göre alt sınıflara ayrılabileceği tanımlanmıştır. Yöntemin ikinci aşamasında ise, ezgi çekirdekleri dâhilinde bulunan perdelerin birbiriyle ilişkisi sonucu ortaya çıkan perde fonksiyonları, hem matematiksel açıdan ele alınmış, hem de kritik perdeler için aralık ve örüntü ilişkilerine bakılmıştır. Önerilen yöntemin Hüseyni ve Gülizar makamı ezgilerine uygulanması sonucunda, 6'sı Hüseyni ve 8'i Gülizar olmak üzere toplam 14 makam alt sınıfı oluşturulmuştur. Ayrıca, merkezi eğilim ölçüleri, ekstremum noktaları, büküm noktaları ve perde hâkimiyetinin, ilgili makamdaki ezgi çekirdeğinin perde fonksiyonu göstergeleri olarak ortaya çıktığı gözlenmiştir. Son olarak, nota süre değeri, aralık ve örüntü analizleri ile, perde fonksiyonlarının aynı makama ait alt sınıflarda ve makamlar arasında ne şekilde benzeştiği ve farklılaştığına dair anlamlı sonuçlar üretilmiştir. Bu yöntemin farklı makamlara da uygulanması mümkün olup, bu çalışma ile ortaya konan matematiksel yaklaşımın, yeni ezgi üretimi gibi bilişim uygulamaları için yön gösterici nitelikte olduğu öngörülmekte ve umut edilmektedir.
Özet (Çeviri)
Melodic nuclei have a suitable structure for algorithmic approach and mathematical modeling. The melodic nuclei method has taken its place in the literature as a“motif centric-nuclei based”makam analysis method, which is presented as an alternative to“scale-based”methods. A mathematical approach will pave the way for the use of melodic nuclei method in music informatics studies in the future. In this study, a multi-stage analytical method is proposed, which classifies melodic pieces with a mathematical approach and performs pitch function-based analyses. In the first stage of the method, it is defined according to which criteria the makam classes in the literature can be subclassified. In the second stage of the method, the pitch functions which emerge from the the relationship between the pitches within the melodic nuclei are both analyzed mathematically, and the interval and pattern relationships for critical pitches are examined. As a result of applying the proposed method to Hüseyni and Gülizar melodies, a total of 14 maqam subclasses were formed, 6 of them Hüseyni and 8 of them Gülizar. In addition, it was observed that central tendency measures, extremums, inflection points and pitch dominance emerged as pitch function indicators of the melodic nuclei in the relevant makam. Finally, pitch duration, interval and pattern analyses provided significant results on how the pitch functions resemble and differ in subclasses of the same makam and among makams. It is possible to apply this method to other makams, and it is anticipated and hoped that the mathematical approach proposed in this study will be guiding for music informatics studies such as melody generation.
Benzer Tezler
- Makamsal ve motif özellikleri açısından Kayseri bozlakları
Kayseri bozlakları in terms of makamsal and motif features
ÖZGÜR SATAR
Doktora
Türkçe
2024
MüzikErciyes ÜniversitesiMüzik Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LEVENT DEĞİRMENCİOĞLU
PROF. DR. CENK GÜRAY
- Gomidas Vartabed'in halk ezgileri repertuvarından 14. cilt 6.kitaptaki ezgilerin çekirdek analizi yöntemiyle makamsal özellikleri açısından incelenmesi
Analysis of tunes in the volume 14, book 6 of the folk songs repertoire by Gomidas Vartabed in terms of makam characteristics with the method of melodic nuclei
DUYGU GÜVENER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MüzikHacettepe ÜniversitesiGeleneksel Türk Müzikleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENK GÜRAY
- Anadolu müzik hafızasını Orta Anadolu abdalları üzerinden anlamak: Muharrem Ertaş icralarının çok katmanlı makamsal analizi
Understanding the musical memory of Anatolia through central anatolian abdals: Multilayered maqam analysis of Muharrem Ertaş performances
UTKAN MESCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiGeleneksel Türk Müzikleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENK GÜRAY
- Harput yöresindeki uzun hava formundaki eserlerin makam, form ve ses icrası özellikleri bakımından incelenmesi
Analyzing the characteristics of maqam, form and vocal performance in long air songs in the Harput region
SALİH GÜNDOĞDU
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2024
MüzikANKARA MÜZİK VE GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİÇalgı Eğitimi Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. SİNAN AYYILDIZ
- Alnar'ın piyano yapıtlarında melodik çizgiye ilişkin makam kategorizasyonu
Makam categorization relating to melodic line on the piano pieces of Alnar
SEYİT YÖRE
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
MüzikHacettepe ÜniversitesiEtnomüzikoloji ve Folklor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜREV BERKİ